woman with camera

Boek met geloofsgesprekken tussen cultuurtheoloog Frank Bosman en dochter Lisanne

Published: 06 november 2018 Laatst bijgewerkt: 23 april 2019

Cultuurtheoloog Frank Bosman schreef samen met zijn 17-jarige dochter Lisanne een boek met hun gesprekken over het geloof, getiteld: Vader, dochter en heilige geest dat vorige maand uitkwam. Vader: ‘Ze dwingt mij tot de kern te komen.’ Dochter: ‘Ik leer dieper nadenken en begrijp door mijn geloof ook beter andere religies en gelovigen.’

Wie willen jullie bereiken met dit boek in tijden van groeiende ontkerkelijking?

Lisanne: ‘In de samenleving, maar ook op scholen, mijn school, wordt vaak minachtend gedaan over geloof. Er zijn veel leraren die met geloof spotten, of die verdriet hebben bijvoorbeeld om mensen die zijn overleden en boos zijn en dat dan afreageren op God zelf. Dat vertellen ze in de les. Dat kwetst mij, geloof heeft zoveel mooie kanten. Dit boek is voor mij een mooie uitlaatklep, daarmee kan ik zeggen: Kijk er niet zo negatief naar! Leer ervan!’

 Frank: ‘We willen graag Lisanne's leeftijdscategorie bereiken, vriendinnen waarmee ze op school haar leven deelt. Vaak weten die niets van of over religie maar zijn vaak wel geïnteresseerd in het verschijnsel, zeker als ze merken dat een leeftijdsgenoot serieus en authentiek er mee bezig is, zoals Lisanne. Van hen krijgt ze op school wel vaak veel waardering. Precies raak dus.’ 

Hoe gaan die discussies bij jullie?

Lisanne: ‘Ik zit altijd vol met vragen, van papa krijg ik, niet zozeer antwoorden, maar zoals hij het zelf noemt: denkrichtingen. Daardoor leer ik zelf hoe ik mijn geloof vorm moet geven. Dat brengt me dichter bij God dan alleen maar regels, omdat het beter bij jezelf past.’

Frank: ‘Bij bezoek van kerkgebouwen en andere religieuze ruimten was ze altijd zeer geïnteresseerd. Aan de keukentafel voeren we graag en vaak lange discussies over de zin en onzin van geloof in deze tijd. Daar doet ze graag en fanatiek aan mee. Tegelijkertijd merkte ikzelf dat voor Lisanne's leeftijdscategorie eigenlijk geen boek beschikbaar is over God, geloof en theologie in deze tijd. Vaak zijn die gericht op kinderen of volwassenen maar nooit op de leeftijd er tussen in terwijl daar zoveel vragen zitten. Dus uit lust en noodzaak is ons boekje geboren.’

Tekort aan religieuze kennis bij nieuwe generaties

 Frank: ‘Het godsdienstonderwijs op scholen is stevig geërodeerd ondanks de zeer grote inzet van generaties docenten die hun vaak hebben zien degenereren tot veredeld maatschappijleer, levenskunst of filosofie voor dummy’s. Redenen: het vak is geen examenvak dus wordt niet serieus genomen door leerlingen, leraren, management en politiek, hier toe impliciet aangemoedigd door ons empirisch paradigma dat het religieuze wil uitdrijven uit het politieke domein en wol opsluiten in het privédomein. Gevolg is een desastreus tekort aan religieuze kennis van nieuwe generaties. Gebrek aan kennis van de eigen christelijk-religieuze geschiedenis, waardoor we collectief ons geheugen kwijtraken en gebrek aan kennis van andere religies waardoor we in de stress schieten bij elke vorm van religieus publiek leven.’

Lisanne, zou jij jouw kinderen ook godsdienstig opvoeden?

‘Ja! Het is veel beter dat ouders hun kinderen met geloof grootbrengen. Ze leren dieper nadenken over hun eigen bestaan en over hoe ze met andere mensen moeten omgaan. Geloof geeft ook duidelijk een doel in je leven. Daarbij leer je ook anders tegen andere geloven aan te kijken omdat je die beter kunt begrijpen. Kinderen missen zo veel als ze al die kennis niet meekrijgen!’

Wat leveren de gesprekken met je dochter jou op, Frank?

‘Veel! Ze heeft een uitstekende bullshit-meter. Bij haar kom ik niet weg met ronkende zinnen, gestandaardiseerde antwoorden of retorische trucjes. Ze vraagt door, wil weten hoe het echt zit, wil begrijpen. Ze stript mijn theologentaal tot op het bot en dwingt me meedogenloos tot de kern te komen. Ik kan dergelijke discussies elke theoloog en andere wetenschappers aanbevelen.’

(Door Tineke Bennema)