Subjectieve cognitieve klachten na beroerte onderbelicht
Na een beroerte ervaart meer dan de helft tot tweederde van de patiënten cognitieve klachten die tot problemen leiden in het dagelijks leven. Clinici moeten hier meer alert op zijn. Dat concludeert promovenda Mariëlle van Rijsbergen in het proefschrift dat ze op 28 november verdedigde aan Tilburg University.
Een beroerte is nog altijd een van de belangrijkste oorzaken van overlijden. In Nederland worden jaarlijks circa 41.000 mensen getroffen door een beroerte (in medisch jargon: Cerebrovasculair Accident ofwel CVA). Mensen die een CVA overleven hebben vaak te kampen met blijvende fysieke, emotionele en cognitieve beperkingen. De promovenda onderzocht welke cognitieve klachten patiënten zelf ervaren en rapporteren na een beroerte. Een groot deel van de mensen geeft aan subjectieve cognitieve klachten te ervaren: 89% na drie maanden en 80% na een jaar.
Eigen ervaringen
Cognitieve problemen na een CVA, zoals vergeetachtigheid en concentratieproblemen, zijn regelmatig onderwerp van wetenschappelijk onderzoek, mede omdat deze problemen deelname aan een revalidatieprogramma en het opvolgen van therapie sterk kunnen belemmeren. De meeste studies hebben cognitieve problemen onderzocht door via neuropsychologische tests het cognitieve functioneren objectief te bepalen. Weinig aandacht is er voor de subjectieve ervaring van deze cognitieve problemen. Welke cognitieve problemen ervaren mensen zelf na hun CVA? In hoeverre zijn deze klachten van invloed op hun dagelijkse leven? Vragen die Van Rijsbergen nu heeft opgepakt.
Psychologische spanningen
In het eerste jaar na een beroerte zijn ook psychologische spanningen, zoals depressie, angst, stress en vermoeidheid, sterk gerelateerd aan subjectieve cognitieve klachten. Klinische kenmerken (zoals de ernst van het CVA) spelen daarentegen nauwelijks een rol. Wanneer een patiënt drie maanden na een CVA subjectieve cognitieve klachten rapporteert, is de kans groot dat deze klachten na twaalf maanden ook nog aanwezig zullen zijn. Het ervaren van depressieve gevoelens en van stress drie maanden na een CVA zijn voorspellers voor het ervaren van subjectieve cognitieve klachten een jaar.
Welzijn verbeteren
Subjectieve cognitieve klachten na een CVA dienen serieus genomen te worden. Evaluatie van objectief cognitief functioneren, psychologische spanningen, persoonlijkheidstrekken en vermoeidheid kunnen aanknopingspunten zijn voor behandeling. Het reduceren van het aantal en vooral de impact van subjectieve cognitieve klachten op het dagelijkse leven, kan het welzijn van patiënten na een CVA verbeteren.
Mariëlle van Rijsbergen (Terneuzen, 1982) studeerde Psychologie (specialisatie neuropsychologie) aan Tilburg University. Na haar afstuderen (cum laude) in 2006 volgde ze nog de master Medische Psychologie. Haar promotieonderzoek deed ze vervolgens bij het instituut CoRPS en het dept. Cognitieve Neuropsychologie. Ze werkt nu als psycholoog en zelfstandig ondernemer aan de begeleiding van volwassenen met niet-aangeboren hersenletsel.
NOOT VOOR DE PERS
Mariëlle van Rijsbergen promoveert dinsdag 28 november 2017 aan Tilburg University (aula, 10.00 uur) op haar proefschrift getiteld Subjective Cognitive Complaints after Stroke: Prevalence Determinants and Course over Time. Promotor: prof. dr. Margriet Sitskoorn (dept. Cognitieve neuropsychologie, Tilburg School of Social and Behavioral Sciences). Voor nadere informatie kunt u contact opnemen via: mariellevanrijsbergen@gmail.com. Een exemplaar van het proefschrift is aan te vragen via 013 - 466 4000 of via persvoorlichters@tilburguniversity.edu.