Werkzekerheid en baanzekerheid beide nodig
In het arbeidsrecht moet aandacht zijn voor zowel de continuïteit van de loopbaan – werkzekerheid – als de continuïteit van het dienstverband – baanzekerheid. Dat concludeert promovenda Nuna Zekić in het proefschrift waarop ze op 25 juni promoveert.
Het relatief nieuwe begrip ‘werkzekerheid’ is de zekerheid voor mensen om aan het werk te blijven, maar niet noodzakelijkerwijs bij dezelfde werkgever. Werkzekerheid verschilt dus van de traditionele baanzekerheid, waarbij iemand bij dezelfde werkgever blijft. Binnen de Europese Unie wordt werkzekerheid gestimuleerd door de Europese Commissie. Volgens Europese richtlijnen zouden zowel collectieve arbeidsovereenkomsten als arbeidswetgeving in de lidstaten gericht moeten zijn op werkzekerheid in plaats van baanzekerheid. Dit past beter bij een flexibele arbeidsmarkt. Het is echter nog onduidelijk wat werkzekerheid in het arbeidsrecht betekent. Het promotieonderzoek van Nuna Zekić geeft daar als eerste antwoorden op.
Zekić stelt in haar proefschrift dat werkzekerheid zeker past bij de basisprincipes van het arbeidsrecht, hoewel het bij werkzekerheid in beginsel gaat om het bevorderen van goede kansen op de arbeidsmarkt. Werkzekerheid kan echter geen vervanging zijn van baanzekerheid, maar wel een aanvulling daarop. In staat zijn om werk te vinden op de arbeidsmarkt zegt namelijk nog niets over de kwaliteit van dat werk, en een goede baan hebben zegt ook nog niets over de mogelijkheid om een andere baan te vinden als die baan verdwijnt.
Omdat in het arbeidsmarktbeleid doorgaans wordt aangenomen dat werkzekerheid het beste vorm kan krijgen door middel van collectieve onderhandelingen tussen werkgevers en werknemers, onderzocht Zekić ook ruim 100 Nederlandse cao’s, geldig tussen 2010 en 2013. Daaruit blijkt dat de sociale partners werkzekerheid inmiddels wel als beleidsdoel hebben, maar nog steeds zoeken naar een goede uitwerking daarvan. Werknemers zouden volgens de cao’s training moeten kunnen ontvangen om inzetbaar te blijven, maar dat gaat vaak over inzetbaarheid binnen het bedrijf. Waar nodig kunnen werknemers soms ook rekenen op begeleiding naar een andere baan, maar de werknemer moet een baan die aangeboden wordt dan wel accepteren. Werkzekerheid als investering in echte vrijheid op de arbeidsmarkt, is nog ver te zoeken.
Zekić concludeert dat zowel werkzekerheid als baanzekerheid belangrijk zijn binnen het arbeidsrecht. Op de arbeidsmarkt van de toekomst hebben werknemers zowel zekerheid nodig in hun eigen baan, als zekerheid in inzetbaarheid op de arbeidsmarkt.
Noot voor de pers
Nuna Zekić promoveert op 25 juni om 14.15 uur in de aula van Tilburg University. Titel proefschrift: Werkzekerheid in het arbeidsrecht. Promotoren: prof. dr. T. Wilthagen en prof. dr. F. Hendrickx. Persexemplaren zijn aan te vragen via persvoorlichters@tilburguniversity.edu. Nuna Zekić is te bereiken op tel. 013 – 466 3142, email n.zekic@tilburguniversity.edu.