Europese grenshekken funest voor wilde dieren

Het probleem is onverwacht groot, concludeert een internationale groep wetenschappers onder wie Arie Trouwborst van Tilburg University op grond van nieuw onderzoek. De stijging van het aantal grenshekken die sinds de aanslagen van 9/11 al aan de gang was, raakt in een stroomversnelling.

In een artikel in het vooraanstaande tijdschrift PLoS Biology brengen de wetenschappers de omvang van het probleem in kaart. De auteurs schatten dat er in Europa en Centraal-Azië tussen de 25.000 en 30.000 kilometer aan hekken langs de grenzen staan. Voor de natuur levert dit een scala aan problemen op. 

Grote gevolgen voor biodiversiteit

De grenshekken blokkeren trekroutes, hakken populaties van toch al kwetsbare soorten in stukken, en dieren die verstrikt raken in de afrasteringen komen aan een akelig einde. Vooral grote dieren zijn de dupe, zowel roofdieren (beer, wolf, lynx) als planteneters (edelherten en wistenten in Europa bijvoorbeeld, en een lange lijst hoefdieren in Azië).

De onderzoekers doen concrete aanbevelingen om de negatieve gevolgen van bestaande en geplande grenshekken voor de natuur zo veel mogelijk te voorkomen en beperken.

Grensoverschrijdende natuurbescherming op de tocht

Arie Trouwborst, universitair hoofddocent milieurecht aan het Departement Europees en Internationaal Publiekrecht van Tilburg Law School, nam de internationale afspraken over biodiversiteitsbehoud onder de loep. Hij noemt het wrang dat er juist de laatste decennia in het wereldwijde biodiversiteitsbeleid meer aandacht is gekomen voor de noodzaak van internationale natuurbescherming, bijvoorbeeld de afstemming van beschermingsmaatregelen voor grensoverschrijdende populaties (zoals wolven, beren en andere predatoren) en grensoverschrijdende natuurgebieden. “De als paddestoelen uit de grond springende grenshekken zijn een forse streep door de rekening van dit internationale natuurbeleid,” aldus Trouwborst.

Schending internationale verplichtingen

De wetenschappers concluderen dat het oprichten of handhaven van een grenshek een schending kan opleveren van het internationale en Europese natuurbeschermingsrecht, zoals het Verdrag van Bonn over de bescherming van trekkende diersoorten, en de Habitatrichtlijn van de EU.