Naked Ape of Techno Sapiens? De relevantie van geesteswetenschappen
PERSBERICHT 20 jan. 2015 - Humanities of geesteswetenschappen, de disciplines die producten van de menselijke geest zoals taal, cultuur, kunst, communicatie en religie, bestuderen, staan onder druk. De naked ape lijkt steeds meer geëvolueerd tot techno sapiens. Politieke nadruk op economisch nut van wetenschap (‘kennis, kunde, kassa’) lijkt ten nadele van de geesteswetenschappen te gaan. Terwijl deze wetenschappen juist bijdragen aan fundamenteel onderzoek, nuttig zijn voor economie en samenleving en de cultuur verrijken door de zelfreflectie. In zijn oratie op 30 januari spreekt hoogleraar Filosofie van de Humanities en decaan van de Tilburg School of Humanities, Willem B. Drees, over het belang van geesteswetenschappen.
Mensen hebben een beeld van zichzelf en van anderen. Zij drukken zich uit in taal, in teksten, in rituelen, en in kunst. Humanities kunnen worden omschreven als de academische disciplines die het menselijk zelfbegrip en de zelfexpressie proberen te begrijpen, stelt Drees. "Zo gezien vormen de Humanities een tweede verdieping, als reflectie op het echte leven, reflectie op de cultuur. Er is zelfs een derde verdieping, de filosoof die de Humanities tot onderwerp maakt. Diens taak is het begrijpen van de manier waarop wij het menselijk zelfbegrip proberen te begrijpen. Dat is mijn bijzondere taak als hoogleraar Filosofie van de Humanities."
Humanities en natuurwetenschappen
Het onderscheid in drie verdiepingen is niet helemaal vol te houden. Mensen horen hoe er over hen gesproken wordt, en worden daardoor beïnvloed. Wetenschappers zijn zelf ook mensen, en deelnemers aan de cultuur. De bestudering op de bestudeerde maakt de Humanities zoveel ongrijpbaarder dan de natuurwetenschappen.
Mensen hebben daarom ook de morele plicht om anderen niet alleen te bestuderen als een vreemde diersoort, maar ook te begrijpen als medemensen. Niet om met hun opvattingen in te stemmen, maar wel om te vatten hoe de wereld vanuit het perspectief van die ander er uit ziet. Het proberen te begrijpen van de ander kan ook een vraag voor mijzelf oproepen. Vragen die leiden tot zelfreflectie, op onze eigen manier van kijken, onze eigen criteria voor mooi en lelijk en voor goed en fout. Zo is er binnen de Humanities, in onderzoek en opleidingen, de afstandelijke blik, de dialoog met anderen – ook van lang geleden of ver weg – en de zelfreflectie. De Humanities zijn een relevant deel van de universiteit, de wetenschap en de menselijke samenleving.
Noot voor de pers
Hoogleraar Willlem B. Drees, sinds 1 januari 2015 decaan van de Tilburg School of Humanities, houdt vrijdag 30 januari zijn inaugurele rede als hoogleraar ‘Filosofie van de Humanities’. Titel van de rede: Naked Ape or Techno Sapiens: The Relevance of Human Humanities. De volledige rede kan worden opgevraagd bij woordvoerder Tineke Bennema via persvoorlichters@tilburguniversity.edu of tel. 06 19678521. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met w.b.drees@tilburguniversity.edu / tel. 013 466 3577.