Digitalisering en Privacy

Digitale databanken zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. We kopen massaal online, betalen met onze pinpas, loggen in op sites van overheden en bedrijven. Overal worden onze gegevens vastgelegd en onze handelingen ‘vereeuwigd’. Tijdens deze 12e editie van de UvT Sociëteit, belichtten prof.mr. Corien Prins, hoogleraar Tilburg Law School en lid Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en Mr. Jacob Kohnstamm, Voorzitter van het College Bescherming Persoonsgegevens, de gevaren en dilemma’s van ongebreidelde dataopslag van de ‘argeloze’ burger.

Het debat over digitalisering en privacy richt zich vaak alleen op de technologie en niet op de informatie. Er wordt enkel gekeken of een bepaalde technologie verantwoord en veilig is om (persoons-)informatie te verkrijgen en bewaren. Maar de feitelijke discussie over wat er met al die data informatie wordt gedaan vindt nog veel te weinig plaats.

Wij denken nog steeds in losse gegevens en overzien nog te weinig de consequentie van bundeling hiervan. Allerlei organisaties houden stukjes informatie van ons bij. Via ‘datamining’ kunnen echter al deze losse, nietszeggende brokjes informatie tot profielen worden gebundeld. Iets wat veel organisaties inmiddels al doen. Op basis van deze profielen wordt vervolgens gedrag voorspeld. Met andere woorden: profiel X koopt twee keer in de week bij de buurtsuper, tankt één maal per week diesel, belt regelmatig interlokaal, heeft twee dochters (waarvan één zwanger, zo blijkt uit de recentelijke aankopen). Leuk om te weten voor gerichte marketing campagnes. Private organisaties maken dankbaar gebruik van profielen om hun producten efficiënter te kunnen slijten, de overheid gebruikt dit om zogenaamde risico-profielen op te stellen en zodoende gerichter criminelen aan te pakken.

Gegevens worden in belangrijke mate verkregen door PC gebruik en de daarop geïnstalleerde cookies. Regelgeving op het vlak van ‘do not track’ en ‘do not collect’ komt internationaal erg lastig van de grond en de enorm in opmars zijnde gratis Apps vormen nog een groter gevaar. Vaak sturen deze hele adresboeken en andere persoonlijke gegevens door naar de organisatie. Digitale informatie wordt echter zelden weggegooid en door achterhaalde gegevens kunnen grote fouten worden gemaakt. Hoe meer data wordt verzameld, hoe groter de kans dat deze (onbedoeld) op straat komt te liggen met alle kwalijke gevolgen van dien. Daarnaast heeft de burger geen notie in welk profiel hij is ingedeeld. Wat als zijn profiel is gebaseerd op foutieve data? Hierover zou transparantie moeten komen. Het gevaar ligt op de loer, dat uiteindelijk het vertrouwen in elkaar en in instituties weg raakt. Er moeten meer mogelijkheden worden geboden om zelfbeschikking over eigen data te houden.