Promotie R.J.P. Hendrikx MSc

• Locatie: Cobbenhagen building, Aula (ingang via Koopmans building)
• Promotores: prof. dr. C.A. Baan, prof. dr. D. Ruwaard
• Copromotores: dr. H.W. Drewes, dr. M.D. Spreeuwenberg

Publiekssamenvatting

Stijgende zorgkosten, een veranderende zorgvraag en verschillen in de geleverde kwaliteit van zorg hebben ervoor gezorgd dat Populatie Management (PM) steeds meer als een oplossing wordt gezien binnen de zorgsector. Het doel van PM-initiatieven is om 1) de volksgezondheid te verbeteren, 2) de kwaliteit van zorg te verhogen en om 3) de groeiende kosten te verminderen. Dit wordt ook wel de Triple Aim genoemd. De evaluatie van PM-initiatieven is essentieel om de voortgang vast te stellen en om beleid te sturen. Dit proefschrift heeft aangetoond dat in de huidige PM-initiatieven de Triple Aim evaluaties nog steeds tekortschieten en niet alle dimensies van de Triple Aim worden meegenomen. Het heeft ook laten zien dat bestaande instrumenten voor gezondheid en kwaliteit van zorg als startpunt gebruikt kunnen worden, maar dat validatie op populatieniveau nog wel noodzakelijk is. Daarnaast kan online data benut worden om zowel gezondheid als ervaren kwaliteit van zorg binnen populaties te evalueren.

Voor het meten van gezondheid in algemene populaties kunnen, ondanks enkele minpunten, de SF12, PAM13 en MijnKwaliteitVanLeven.nl vragenlijsten in hun huidige vorm gebruikt worden. Bij het vergelijken van PM-initiatieven is het daarnaast belangrijk om demografische, persoonsgebonden en leefstijlfactoren mee te nemen, omdat deze verschillen tussen initiatieven nuanceren. Deze factoren konden echter niet alle verschillen tussen initiatieven verklaren. Dit benadrukt dat er nog onderzoek nodig is naar andere factoren (buiten de gezondheidszorg, bv. geluidsoverlast) die van invloed zijn op gezondheid en resterende verschillen kunnen verklaren.

Om ervaren kwaliteit van zorg te kunnen meten hebben we ons gericht op de dataset van Zorgkaart Nederland. Verschillende kwantitatieve technieken zijn gebruikt om te beoordelen of de ratings die patiënten geven aan zorgaanbieders gebruikt kunnen worden om inzicht te krijgen in de kwaliteit binnen PM-initiatieven. De resultaten toonden aan dat gemiddelden tussen regio’s significant verschilden, maar deze verschillen kunnen niet kunnen worden toegeschreven aan karakteristieken van de regio’s (bv. het beleid). Ratings kunnen wel worden gebruikt door PM-initiatieven om slechter scorende aanbieders te identificeren. De opmerkingen behorende bij ratings kunnen extra inzicht geven in de ervaren kwaliteit van zorg. Immateriële aspecten, zoals vriendelijkheid en luisteren, zijn van grote waarde voor patiënten, en lieten veel overeenkomsten zien tussen PM-initiatieven.

Er zijn echter nog stappen die genomen moeten worden om evaluaties van de Triple Aim verder te verbeteren. Ten eerste is meer aandacht nodig voor het maken en gebruiken van instrumenten die de hele lading dekken van de Triple Aim. Ten tweede zouden evaluaties op meerdere niveaus moeten plaatsvinden. Instrumenten gericht op het populatieniveau zijn belangrijk voor het benchmarken van PM-initiatieven, maar instrumenten die zich specifiek richten op het niveau van een interventie kunnen kleinere veranderingen sneller meten. Ten derde zou data tussen instituten moeten worden gedeeld. Ten vierde is het waardevol om het gebruik van generieke (online) data te blijven verkennen.