Dementie: sommige mantelzorgers ervaren verhoogde eigenwaarde en beter geheugen
Het verzorgen van mensen met dementie is zwaar werk. Gevolg: veel mantelzorgers kampen met psychische en fysieke problemen, meer dan niet-mantelzorgers. Maar er zijn ook positieve kanten.
Het belichten van de positieve kanten is nodig, aldus Jütten, want het geeft een completer beeld richting beleidsvorming, klinische praktijk en wetenschappelijk onderzoek.
Omvang van het probleem
Wereldwijd hebben zo’n 47 miljoen mensen dementie. Dit aantal verdubbelt iedere 20 jaar tot 75 miljoen in 2020 en 132 miljoen in 2050. Die stijging komt door bevolkingsgroei en vergrijzing. In Nederland woont 70% van de mensen met dementie nog thuis, waar mantelzorgers het grootste deel van de (onbetaalde) zorg op zich nemen. Het gaat dan om partners, kinderen of andere familieleden of vrienden van de persoon met dementie.
Zorglast
Mantelzorgers hebben meer problemen (depressie, angst, stress, zorglast) dan niet-mantelzorgers, beschrijft Linda Jütten in haar onderzoek. In Nederland ervaart 54% van de mantelzorgers een vorm van zorglast, 16% in zeer hoge mate. Grotere kans daarop hebben vrouwen, partners,lager opgeleiden en mantelzorgers die relatief veel uren besteden aan zorg.
Meer eigenwaarde en episodisch geheugen
Pluspunten zijn er ook. Mantelzorgers die minder depressieve symptomen ervaren, en een goede band onderhouden met de naaste met dementie, voelen zich meer gewaardeerd. Ze krijgen meer eigenwaarde.
Jütten testte verder hoe mantelzorgers presteren op hun episodisch geheugen (persoonlijke gebeurtenissen) en op executief functioneren (doelgericht uitvoeren van taken). Ze blijken beter te presteren op een taak voor episodisch geheugen dan niet-mantelzorgers. Op het vlak van executief functioneren vond ze geen verschil.
Into D’mentia simulator
In de dementiesimulator Into D’mentia beleven mantelzorgers via mixed virtual reality hoe het is om dementie te hebben. Die inleving beoogt de cognitieve empathie te verhogen, en zorglast en depressie te verlagen. Mantelzorgers vonden de simulatie nuttig en kregen meer begrip voor mensen met dementie. Maar ze ervoeren daarna (gedurende 15 maanden) geen veranderingen qua empathie, zorglast, depressie en angst. Sommige mantelzorgers hebben meer nodig om het welzijn van henzelf en de persoon met dementie te verbeteren, bijvoorbeeld een continu persoonlijk zorgplan.
Linda Jütten (Melle, Duitsland, 1990) studeerde Psychologie (BSc) en Medical Psychology (MSc) in Tilburg, waarna ze werd aangesteld als onderzoeksassistent bij het Dept. Cognitive Neuropsychology. In 2015 begon ze met een beurs van ZonMw aan haar promotieonderzoek.
NOOT VOOR DE PERS
Linda Jütten promoveert op vrijdag 28 juni 2019 op haar proefschrift Informal dementia caregiving, Positive aspects and exploring opportunities to improve the caregivers’ lives aan Tilburg University (aula, 13.30 uur) . Promotor Prof. dr. Margriet Sitskoorn, co-promotor Dr. Ruth Mark (Dept. Cognitive Neuropsychology, Tilburg School of Social and Behavioral Sciences).
Nadere informatie: l.h.jutten@tilburguniversity.edu.
Aanvraag recensie-exemplaar: persvoorlichters@tilburguniversity.edu. Tel. 013-4664000.