woman with camera

Joost Hutsebaut benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Preventie en vroege interventie van persoonlijkheidspathologie’

Published: 15 november 2021 Laatst bijgewerkt: 15 november 2021

Tilburg University heeft klinisch psycholoog Joost Hutsebaut benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Preventie en vroege interventie van persoonlijkheidspathologie’. Zijn leerstoel is ingesteld door de Viersprong, een landelijke organisatie gespecialiseerd in de behandeling van problemen in persoonlijkheid, gedrag en gezin. De tol van persoonlijkheidsstoornissen is zowel individueel als maatschappelijk hoog. De universiteit is dan ook blij met Hutsebauts aanstelling en hoopt dat zijn onderzoek en onderwijs eraan bijdragen om individueel leed en maatschappelijke schade, veroorzaakt door persoonlijkheidsstoornissen, zo veel mogelijk te voorkomen.

Iemand met een persoonlijkheidsstoornis heeft last van duurzame patronen van ervaringen en gedragingen die een grote impact kunnen hebben op het dagelijkse functioneren. Het bekendste voorbeeld is de borderline-persoonlijkheidsstoornis, die wordt gekenmerkt door sterk wisselende emoties, impulsiviteit en instabiele relaties. Mensen met een persoonlijkheidsstoornis lopen een sterk verhoogd risico op een hele reeks van negatieve gevolgen: ze zullen vaker andere psychische aandoeningen ontwikkelen en krijgen vaker last van lichamelijke problemen zoals obesitas, kanker of hartklachten. Hun levensverwachting is aanzienlijk lager dan gemiddeld. Daarnaast lukt het een aanzienlijk deel van hen niet om een opleiding af te maken of een baan te vinden en te houden. Dit alles heeft vanzelfsprekend een negatieve impact op hun welbevinden, hun economische situatie en hun relaties. Het zorgt ook voor hoge maatschappelijke kosten. 

Vroege tekenen herkennen

De eerste tekenen van een persoonlijkheidsstoornis worden doorgaans zichtbaar in de adolescentie. Recent wetenschappelijk onderzoek laat ook zien dat kenmerken van een persoonlijkheidsstoornis betrouwbaar vast te stellen zijn en ook al in de puberteit een hele reeks van negatieve uitkomsten voorspellen. Joost Hutsebaut: “Toch aarzelen heel wat behandelaars om persoonlijkheidsproblematiek vroeg in het beloop vast te stellen en te behandelen. Daardoor gaat vaak een kritieke periode voorbij zonder dat er behandeling wordt ingezet die voldoende afgestemd is op de kwetsbaarheden van deze jongeren en gezinnen. Als je vervolgens kijkt naar de enorme persoonlijke en maatschappelijke impact van persoonlijkheidsstoornissen op volwassen leeftijd, is dat zonde. Met deze leerstoel en het onderzoek dat eraan verbonden is, wil ik enerzijds graag bijdragen aan een betere detectie, zodat kwetsbare jongeren sneller op de juiste plek in de hulpverlening terechtkomen. Anderzijds wil ik bijdragen aan de ontwikkeling van betere behandelingen die ook breed kunnen worden ingezet, zodat meer jongeren een gepaster – effectiever - behandelaanbod krijgen”. Met de leerstoel ‘Preventie en vroege interventie van persoonlijkheidspathologie’ wil de Viersprong op die manier de kennis over diagnostiek en effectieve vroege interventie vergroten en ervoor zorgen dat die terechtkomt bij behandelaars. Die kunnen dan sneller gepaste hulp bieden.

Vroege interventie

De leerstoel maakt deel uit van het departement Medische en Klinische Psychologie van de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences. Joost Hutsebaut zal bijdragen aan de wetenschappelijke ontwikkeling en evaluatie van gespecialiseerde diagnostiek en van programma’s voor vroege interventie, en ook de kosteneffectiviteit van vroege behandeling onderzoeken. Daarnaast zal Hutsebaut onderwijs verzorgen in het masterprogramma Psychologie en Geestelijke Gezondheid van Tilburg University.

Joost Hutsebaut MKP

Prof.dr. J. Hutsebaut (geboren 1974) studeerde psychologie aan de Katholieke Universiteit Leuven en promoveerde in 2003 aan diezelfde universiteit. Vanaf 2004 werkt hij als behandelaar en onderzoeker bij de Viersprong, waar hij vooral jongeren met een (beginnende) borderline-persoonlijkheidsstoornis behandelt. Verder is hij ook één dag per week verbonden aan het Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen. Hutsebaut begeleidt promovendi, heeft talrijke wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan en is daarnaast co-auteur van ‘De kracht van mentaliseren’, een boek dat een breed lezerspubliek helpt om problemen in relaties te voorkomen door de eigen gevoelens en gedachten en die van anderen te leren herkennen en benoemen. Hutsebauts aanstelling is voor één dag in de week. Daarnaast blijft hij werkzaam bij de Viersprong en het Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen.