Maatschappij denkt in oplossen van problemen, in plaats van te zoeken naar harmonie en het goede leven
Als we nadenken over grote hedendaagse problemen, als duurzaamheid, armoede en zorg, zijn we geneigd meteen naar oplossingen te zoeken. Maar volgens theoloog prof. Willem Marie Speelman, moeten we veel meer in navolging van Franciscus werken aan het herstellen van het huis van onze samenleving en deze aarde. En dat kunnen wij doen door de aandacht te richten op het mysterie achter de problemen van deze tijd en deze te accepteren en leren waarderen. Daarna kan er gedacht worden over het harmonieuze leven eruit zou kunnen zien. Daarover spreekt Speelman op 9 september zijn oratie uit.
Doel van het anders naar hedendaagse problemen kijken is dan ook niet dat naar een oplossing wordt gezocht met een goede afloop en dat alle gebreken verdwijnen. Maar de luisteraar die de verhalen van mensen verzamelt ziet de werkelijkheid als een mogelijkheid, die de situatie overstijgt. Gebreken worden niet ‘uit de wereld geholpen’, maar in de wereld gezet als die mogelijkheid. Het verhaal helpt zo het mysterie te ontdekken dat de mens kan helpen zich te richten op het te vormen van het goede leven.
Aandacht voor het narratieve
Het Franciscaans Studiecentrum heeft bijzondere aandacht voor het narratieve. In de verhalen trekt het mysterie een spoor van het volmaakte in alle gebrekkigheid van dit leven. Zoals door armoede: toen Franciscus en zijn broeders arm werden, ziek, vervuild en eenzaam, ontdekten zij ook woorden die de problemen omvormden tot een vreugdevol mysterie: ‘leven zonder bezit,’ ‘de mindere kunnen zijn,’ ‘grenzeloze broeder- en zusterschap’. De theoloog luistert naar de verhalen van mensen, verzamelt ze, laat zich erdoor raken.
Willem Marie Speelman (1960) is verbonden aan het Franciscaans Studiecentrum. Sinds 2014 is hij directeur van dit centrum. Speelman studeerde cum laude af in theologie in Tilburg in 1991 en was vervolgens enkele jaren verbonden aan de katholieke faculteit als onderzoeker. In 1995 promoveerde hij cum laude. Hij volgde een opleiding Praktische Vorming Pastoraat in Tilburg en heeft ervaring op het gebied van pastorale zorg. Hij is ook voorzitter van de opleidingscommissie van (TST). Van 1995 tot 2002 was hij wetenschappelijk medewerker voor de Nationale Raad voor Liturgie. In 2021 werd hij benoemd tot bijzonder hoogleraar Franciscaanse Spiritualiteit, Theologie en Geschiedenis vanwege het Franciscaans Studiecentrum. Dat centrum is gevestigd aan de Tilburg School of Catholic Theology (TST).
Meer informatie
Prof. Willem Marie Speelman houdt zijn oratie op 9 september om 16.15 in de aula van de universiteit met livestream. De rede is getiteld: 'Sporen van het Mysterie: het licht van franciscaanse verhalen op actuele kwesties.' Voor meer informatie kunt u contact opnemen met wetenschapsredacteur Tineke Bennema, tel. 013 4668998 of via persvoorlichters@tilburguniversity.edu.