Sterke toename aantal overheidsexcuses voor mensenrechtenschendingen in afgelopen twee decennia
Onderzoekers van Tilburg University hebben de excuses die over de hele wereld zijn aangeboden voor mensenrechtenschendingen uit het (recente) verleden in kaart gebracht en vergeleken. De uitgebreide en unieke database, toegankelijk voor wetenschap, publiek en pers, laat een sterke toename zien van het aantal excuses in de afgelopen twee decennia. Meer dan 70 landen hebben inmiddels spijt betuigd voor uiteenlopende misstanden uit het verleden. Een belangrijk deel van de meer dan 350 excuses in de database heeft te maken met de Tweede Wereldoorlog; excuses voor slavernij zijn slechts mondjesmaat aangeboden.
De omgang met misstanden uit het verleden: veel landen worstelen ermee. Steeds vaker bieden ze voor mensenrechtenschendingen excuses aan. De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema deed dat vorige week voor de rol van het Amsterdamse stadsbestuur in de koloniale slavernij en slavenhandel, wat direct de vraag opwierp: gaat Nederland nu ook excuses aanbieden?
Liberale waarden belijden
Nederland blijkt een middenmoter te zijn, gemeten naar het aantal aangeboden excuses en hoe uitgebreid en expliciet fouten uit het verleden worden erkend. Koplopers zijn nog altijd Japan, Duitsland, Canada en de VS. Excuses worden met name aangeboden door liberale democratieën en door landen die in een transitie zitten van een autoritair naar een meer democratisch bewind. Daarbij lijken excuses bij uitstek een middel geworden om liberale waarden te belijden en te bekrachtigen.
De database is gemaakt als onderdeel van het Political Apologies across Cultures onderzoeksproject dat is gefinancierd door de European Research Council en kan worden geraadpleegd op: www.politicalapologies.com. Neem voor vragen of informatie met betrekking tot het project of de database contact op met prof. dr. Juliette Schaafsma (j.schaafsma@tilburguniversity.edu) of Marieke Zoodsma, PhD en medeontwikkelaar van de database (m.a.zoodsma@tilburguniversity.edu).