woman with camera

Verkiezingen: opkomst heeft amper invloed op wie winnaar wordt

Published: 01 maart 2017 Laatst bijgewerkt: 12 april 2019

Het verlies van Hillary Clinton zou te wijten zijn aan de onverwacht lage opkomst onder Afro-Amerikanen en latino’s. Bij het Brexit-referendum zou het ja-kamp hebben gewonnen door de lage opkomst onder Britse jongeren. De vraag is dus interessant: bepaalt een hoge of lage opkomst welke partij de Tweede Kamerverkiezingen wint?

De gemiddelde stemkans zou een indicatie kunnen zijn. CentERdata vroeg aan haar panelleden hoe groot de kans is dat ze gaan stemmen. De gemiddelde stemkans van respondenten die overwegen om op de VVD, PVV of D66 te stemmen, ligt tussen de 80 en 90%. Dit zou dan betekenen dat het electorale succes slechts beperkt afhangt van de vraag of hun (potentiële) kiezers ook daadwerkelijk gaan stemmen. Die stemkans ligt overigens bij de meeste partijen aan de hoge kant (bij de SGP bijv. op 80%) behalve bij DENK en VNL. Hun electorale succes zal dan ook sterk afhangen van de vraag of potentiële DENK- en VNL-kiezers ook echt gaan stemmen op 15 maart.

Doet opkomst er dus toe? Amper. Gegeven het feit dat vrijwel alle partijen hoge stemkansen noteren, lijkt het uitgesloten dat een onverwacht hoge of lage opkomst bepaalt welke partij de verkiezingen wint. Wel kan een hoge of lage opkomst invloed hebben op het verkiezingsresultaat van individuele partijen.

Meer informatie over de vraag ‘Doet opkomst er toe?’ door Daan Jacobs (Tilburg School of Politics and Public Administration) vindt u hier.

De recente peiling van CentERdata is hier te vinden.