Betere verdeling van welvaart maakt gelukkiger
Sinds de liberalisering van de Westerse economieën in de jaren tachtig en negentig, is de inkomensongelijkheid sterk gestegen. In het publieke debat rijst de vraag wat precies de impact is van ongelijkheid op de samenleving en welke rol ze speelt in het functioneren van de economie. Bjorn Lous heeft deze vraag onderzocht, waarbij hij zich de vraag stelde: Hoe verhoudt economische vrijheid zich tot (de ongelijkheid in) geluk en vertrouwen, via haar relatie met inkomensongelijkheid. Zijn belangrijkste conclusie is dat wanneer slechts weinigen profiteren van een hoog gemiddeld inkomen, dit de samenleving als geheel ongelukkiger maakt. Vrijdag 31 januari promoveert hij aan Tilburg University op dit onderwerp.
Lous definieert in zijn onderzoek geluk als datgene wat een samenleving succesvol maakt. Een samenleving is succesvol als mensen tevreden zijn met hun leven, het goed hebben volgens economische en gezondheidsmaatstaven én vertrouwen hebben in anderen. Vertrouwen zegt iets over hoe mensen samen leven, en over de onderlinge relaties, die belangrijk zijn voor rust en vrede op de lange termijn.
Economische vrijheid
Lous heeft onderzocht wat de institutionele oorzaken zijn van inkomensongelijkheid, en wat het effect daarvan is op het gemiddeld geluk van landen. Daarbij focust hij zich op economische vrijheid: de overheid draagt zorg voor bescherming van individueel eigendom en een goed rechtssysteem, maar legt bedrijven en burgers zo min mogelijk regels en andere beperkingen op. Zijn onderzoek op basis van panelanalyse wijst uit dat economische vrijheid zorgt voor een schevere verdeling van het inkomen, en dat maakt de samenleving als geheel ongelukkiger.
Onderling vertrouwen
Tevens richtte zijn onderzoek zich op de relatie tussen inkomensongelijkheid en ongelijkheid in geluk enerzijds en ongelijkheid in geluk en het onderlinge vertrouwen anderzijds. Uit de panelanalyse kwam naar voren dat zowel inkomensongelijkheid als ongelijkheid in geluk een negatief effect hebben op vertrouwen. Het effect van inkomensongelijkheid op vertrouwen is echter drie keer zo groot is als het effect van ongelijkheid in geluk op vertrouwen. Een grote inkomensongelijkheid leidt tot wantrouwen over de hele breedte van de samenleving.
Stabiele samenleving
Lous’ onderzoek bevestigt traditionele filosofische benaderingen van ongelijkheid, en ondermijnt het standaard 20ste-eeuwse economische idee dat inkomensongelijkheid niet relevant is voor stabiele, succesvolle samenlevingen. Het actief inperken van inkomensongelijkheid kan van grote waarde zijn voor de samenleving.
Bjorn Lous (1986) verkreeg zijn bachelordiploma International Economics and Finance aan Tilburg University, waarna hij aan Wageningen University zijn studie voortzette voor zijn mastergraad International Development Studies. Daarna was hij enige tijd werkzaam in Israël en Zuid-Soedan, waar hij betrokken was bij ontwikkelingsprojecten. In 2014 startte hij zijn promotieonderzoek aan Tilburg Universitiy. Tijdens zijn promotie was hij ook als junior onderzoeker betrokken bij het Moral Markets Project.
Noot voor de pers
Bjorn Lous verdedigt ter verkrijging van de graad van doctor op vrijdag 31 januari om 13.30 uur zijn proefschrift ‘On free markets, income inequality, happiness and trust’ in de aula van Tilburg University. Promotores zijn prof. dr. Johan Graafland en prof. dr. Peter Kooreman (Tilburg School of Economics and Management). Nadere informatie: Bjorn Lous, e-mail bs.lous@gmx.com, tel. 06-43265776. Een recensie-exemplaar is aan te vragen bij persvoorlichters@tilburguniversity.edu