Data science helpt zorg ernstig psychiatrisch patiënten efficiënter in te richten
Mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen, zoals psychoses, hebben vaak een veelheid aan problemen op psychisch en maatschappelijk vlak. De complexiteit maakt de zorg voor deze patiënten moeilijk vorm te geven, zeker in combinatie met lange wachtlijsten en de tekorten aan zorgpersoneel in de GGZ. Routine Outcome Monitoring (ROM) biedt zorgverleners inzichten over de voortgang en de behoeften van psychiatrische patiënten over meerdere jaren. Hiermee kan de zorg beter en efficiënter worden ingericht. Bovendien kan in combinatie met de informatie over het werkelijke zorggebruik, op grotere schaal worden gewerkt aan een meer transparant en vraaggericht zorgsysteem.
Dit blijkt uit promotieonderzoek van Sascha Kwakernaak (Tilburg University, Tranzo) naar de inzet van Routine Outcome Monitoring (ROM). Bij ROM worden herhaaldelijk voortgangsmetingen verricht ter ondersteuning van de zorg aan (ernstig) psychiatrische patiënten. ROM wordt al jarenlang gebruikt in de GGZ. Tussen 2017 en 2019 waren alle GGZ-aanbieders zelfs verplicht om ROM-data aan te leveren aan de Stichting Benchmark GGZ (SBG). Een - controversiële - maatregel waarmee deze stichting zorgaanbieders vergeleek, onder meer met als doel kwaliteitsbewaking van de zorg en ondersteuning van zorgverzekeraars bij zorginkoop.
Zorg op maat
Het onderzoek laat zien dat de ROM-data op individueel niveau, op het niveau van de zorginstanties en op macroniveau van het zorgsysteem aanknopingspunten om de GGZ zorg te verbeteren. De data helpen bijvoorbeeld bij het bepalen van de behandelfocus en meer op maat gesneden zorg op basis van behoeften van de individuele patiënt. Bijvoorbeeld op het gebied van zorg, werk, dagbesteding en sociaal contact. In combinatie met informatie over zorggebruik kan met ROM-data - dankzij de inzet van machine learning technieken - steeds beter worden voorspeld hoe de toekomstige zorgvraag zich zal ontwikkelen.
Vraaggerichte zorg
Wanneer effectief gebruik wordt gemaakt van ROM-data kan zorg beter worden afgestemd op de behoefte van de patiënt en is die tevens kosten-effectiever. Het is daarbij wel essentieel dat GGZ-organisaties consistent zijn in het gebruik van ROM in de spreekkamer en een duidelijk en transparant beleid voeren ten aanzien van ROM voor interne benchmarking. Tenslotte kan de ROM een bijdrage leveren in de transitie van een aanbodgerichte naar een vraaggerichte GGZ.
Sascha Kwakernaak (1987) studeerde Klinische- en Gezondheidspsychologie aan de Universiteit Utrecht. Na haar afstuderen heeft zij 9 jaar o.a. als onderzoekmedewerker en psycholoog bij een grote GGZ-instelling gewerkt. Sinds 1 november 2018 werkt ze als psycholoog bij PsyMens.
Noot voor de pers
Sascha Kwakernaak verdedigt haar proefschrift Routine outcome monitoring to improve mental healthcare practice for patients with severe mental illness; insights from a micro, meso and macro perspective op vrijdag 30 april 2021 om 13:30 uur in de aula van Tilburg University. De promotie is via livestream te volgen. Promotoren: prof. dr. Richard Janssen (Tranzo) en prof. dr. Wiepke Cahn (UMC Utrecht).
Meer informatie via s.kwakernaak@psymens.nl. Een digitaal exemplaar van het proefschrift is verkrijgbaar via persvoorlichters@tilburguniversity.edu