woman with camera

Kwetsbare jongeren op de arbeidsmarkt vallen buiten de boot in beleid, onderzoek en theorie

Published: 05 april 2022 Laatst bijgewerkt: 13 februari 2023

Pogingen om kwetsbare jongeren naar de arbeidsmarkt te begeleiden zijn weinig effectief omdat ze geen rekening houden met hun vaak meervoudige problematiek. Onderzoek naar de interventies bij deze doelgroep schiet bovendien tekort, zodat ook het beleid niet wordt verbeterd. Dat concludeert Wendy Wesseling in het proefschrift dat ze op 8 april verdedigt aan Tilburg University.

Jeugdwerkloosheid brengt hoge sociale en economische kosten met zich mee – zowel nu als in de toekomst. Tegelijkertijd is er een afname van de budgetten om werklozen naar werk te begeleiden. En dat terwijl er wel degelijk behoefte is aan arbeidskrachten; in bepaalde sectoren zijn de personeelstekorten zelfs nog nooit zo hoog geweest. Als deze tekorten lang aanhouden, kan dit de economische groei drukken. Kwetsbare jongeren vormen een onderbelichte groep binnen de werklozen. Wendy Wesseling onderzocht daarom hoe deze jongeren met behulp van actief arbeidsmarktbeleid ondersteund worden op hun weg naar de arbeidsmarkt en wat de effecten hiervan zijn.

Vicieuze cirkel

Uit grootschalig literatuuronderzoek blijkt dat kwetsbare jongeren ondervertegenwoordigd zijn in activeringsbeleid, in wetenschappelijke theorievorming én in empirisch onderzoek. Er is sprake van een vicieuze cirkel: als onderzoek niet leidt tot betrouwbare en valide resultaten, tasten beleidsmakers in het duister bij het uitstippelen van beleid. Als interventies niet worden uitgevoerd, kan onderzoek hun potentiële effectiviteit niet vaststellen.

De schaarste van literatuur kan onder andere verklaard worden door de complexiteit van het onderzoek. Zo levert het gebruik van vragenlijsten, zonder het hebben van een vertrouwensband, bij kwetsbare jongeren waarschijnlijk onvoldoende en onbetrouwbare data. Met behulp van meer kwalitatief onderzoek, waarbij een band wordt opgebouwd en het niveau van de vragen aangepast, worden deze problemen deels overkomen.

Daarnaast blijkt dat het erg lastig kan zijn om jongeren voortdurend te betrekken bij een interventieprogramma. Programma’s slagen er wél in kwetsbare jongeren te bereiken, maar een groot deel van de jongeren – tot zo’n 68% - valt voortijdig uit. Zo krijgen jongeren niet de ondersteuning die zij nodig hebben, worden middelen niet effectief besteed, en zijn de resultaten van onderzoek naar deze interventies minder valide.

Promotie

Op 8 april om 13.30 uur verdedigt Wendy Wesseling het proefschrift Disadvantaged youth & the labor market: Struggles, setbacks, and successes in de aula van Tilburg University. Promotoren: prof. dr. Ton Wilthagen, dr. Sonja Bekker. De promotie is te volgen via een livestream.

Noot voor redacties