Fundamentele keuzen zijn nodig voor een toekomstbestendig sociaal stelsel
Oratie prof. dr. Daniël van Vuuren
PERSBERICHT 7 december 2017 - Nederland is een van de welvarendste landen aller tijden, met een van de best ontwikkelde socialezekerheidsstelsels ooit bedacht. Dat neemt niet weg dat het altijd effectiever en efficiënter kan. Om het stelsel van de sociale zekerheid toekomstbestendig te maken zijn fundamentele keuzen nodig. Denk bijvoorbeeld aan de flexibele arbeidsmarkt – de steeds grotere groep zzp’ers en het stijgende aandeel tijdelijke contracten, nulurencontracten en payrollers.
Hierover gaat de oratie die prof. dr. Daniël van Vuuren uitspreekt op 8 december 2017 om 16.15 bij het aanvaarden van de leerstoel ‘Sociale Zekerheid en Economie’ bij Tilburg School of Economics and Management aan Tiburg University. De leerstoel wordt mogelijk gemaakt door Instituut Gak.
Minder ongelijkheid en meer zekerheid
Het doel van het socialezekerheidsstelsel is het verminderen van ongelijkheid en het bieden van verzekering tegen onder andere arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en armoede. Het Nederlandse socialezekerheidsstelsel is behoorlijk succesvol in het wegnemen van inkomensongelijkheid. Van Vuuren laat in zijn rede zien dat sociale zekerheid onzekerheden wegneemt uit de bevolking, maar dat dit niet altijd gebeurt op de plaatsen waar dit het hardste nodig is. De verzekeringsfunctie verdient dus meer aandacht.
Het huidige stelsel weet een aantal kwetsbare groepen in de samenleving minder effectief te bereiken. Groepen zzp’ers en werknemers met een tijdelijk contract staan bloot aan relatief grote risico’s, de armoede onder kinderen is relatief hoog en langer doorwerken brengt voor sommige groepen nieuwe arbeidsmarktrisico’s met zich mee. Aan de andere kant zijn werkenden met een sterke arbeidsmarktpositie – dit zijn vaak de hoger opgeleiden met een vaste aanstelling - misschien wel meer beschermd en verzekerd dan nodig.
Veranderingen in maatschappij
Verzekeren heeft vooral zin als we risico’s met elkaar delen. Als niet iedereen deelt in de risico’s, dan rijst op termijn de vraag of we de verzekering betaalbaar en effectief kunnen houden. De opkomst van de zzp’er, die in de regel niet meedeelt in werkloosheids- en arbeidsongeschiktheidsrisico’s, is daarom een uitdaging.
Om het stelsel van de sociale zekerheid toekomstbestendig te maken zijn fundamentele keuzen nodig. Op welke plaatsen in de samenleving willen we verzekering bieden? En op welke plaatsen kan de overheid een stapje terug doen? Daniel van Vuuren laat in zijn oratie zien dat we op dit moment eigenlijk te weinig kennis hebben om deze vraag te beantwoorden. In de VS is al ervaring opgedaan met de vertaling van empirische onderzoeksresultaten naar het beste ontwerp voor de sociale zekerheid. Dergelijk onderzoek moet ook voor Nederland plaatsvinden.
Prof. dr. Daniël van Vuuren bekleedt sinds 1 juli 2017 de leerstoel ‘Sociale Zekerheid en Economie’, mogelijk gemaakt door Instituut Gak, bij Tilburg School of Economics and Management aan Tilburg University. Hij is hoofd van de sector Publieke Financiën van het Centraal Planbureau (CPB). Van Vuuren studeerde econometrie en promoveerde in de economische wetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Noot voor de pers
Hoogleraar Daniël van Vuuren houdt zijn oratie op 8 december om 16.15 uur in de aula van Tilburg University, Cobbenhagengebouw, Warandelaan 2, Tilburg. De oratie is getiteld: ‘De verdeling van onzekerheden’. Voor vertegenwoordigers van de pers is de rede onder embargo beschikbaar. U kunt deze opvragen bij persvoorlichter Annemeike Tan, 013 – 466 2596 of via persvoorlichters@tilburguniversity.edu. Nadere informatie over de oratie kan worden verkregen bij Daniël van Vuuren, tel. 06 524 85 859, e-mail D.J.vanVuuren@tilburguniversity.edu.