Minimumjeugdloon werkt leeftijdsdiscriminatie in de hand

Jan Kabátek (Tilburg University/University of Melbourne), onderzocht in zijn publicatie Happy Birthday, You’re Fired! wat de effecten van het minimumloonjeugdloon zijn voor de jeugdwerkgelegenheid. Zijn onderzoek toont aan dat het systeem leeftijdsdiscriminatie in de hand werkt, maar dat er per branche en per leeftijdsgroep wel grote verschillen zijn.

Het Nederlandse systeem van minimumjeugdloon is zo ingericht, dat het loon ieder jaar stijgt, totdat de werknemer de leeftijd van 23 heeft bereikt. Dan komt hij in aanmerking voor het volwassen loon. De leeftijdsafhankelijkheid van het Nederlandse systeem is herhaaldelijk bekritiseerd door onder andere de vakbonden. Zij voeren steeds aan dat het systeem leeftijdsdiscriminatie in de hand werkt, doordat de ‘oudere’ jonge werknemer vervangen wordt door de jongere, en dus goedkopere werknemer. Tot nu toe ontbrak echter een systematische analyse die deze veronderstelling kan staven.

Verjaardag

Recent onderzoek van Kabátek heeft deze leemte opgevuld. Hij analyseerde de administratieve gegevens van alle werkende jongeren in Nederland. Daaruit kwam naar voren dat vlak voor de verjaardag van een jongere de kans groter is dat een dienstverband beëindigd wordt dan erna. Overigens is die kans opvallend klein: gemiddeld 1 op de 100 jongeren verliest zijn baan vanwege leeftijd, waarbij er wel een duidelijk verschil is tussen leeftijdsgroepen, de mate van werkervaring en de branche waarin iemand werkzaam is. Het merendeel van de jongeren behoudt dus zijn baan, ondanks het feit dat hij duurder is geworden. Kabátek geeft aan dat dit enerzijds kan komen omdat de werknemer intussen meer werkervaring heeft opgedaan, en daarom ook van grotere waarde is voor het bedrijf.  Een andere reden kan zijn dat het minimumjeugdloon zo laag is, dat het voor een werkgever nog steeds loont om de werknemer in dienst te houden, ondanks het feit dat hij meer loon moet betalen. Het minimumjeugdloon in Nederland behoort, uitgedrukt ten opzichte van het loon voor volwassenen, relatief tot het laagste van de wereld. Een 15-jarige krijgt ongeveer 30% van het loon van een volwassene.

Supermarktsector

Het effect is het sterkst in de supermarktsector, en juist die sector is een van de belangrijkste werkgevers voor jongeren in Nederland: 14% van de jonge werknemers werkt in de supermarkbranche.

Politiek debat

Over de positieve effecten van het minimumjeugdloon zijn al vele studies verschenen. Dit is de eerste studie die empirisch bewijs levert dat er ook nadelen aan het systeem kleven. De studie draagt bij aan het politieke debat, niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen waar het minimumjeugdloon wordt toegepast.

Jan Kabátek (28) studeerde economie in Praag (Tsjechië), promoveerde in Tilburg bij prof. Arthur van Soest. Hij is inmiddels research fellow aan de universiteit van Melbourne, maar nog steeds verbonden aan Tilburg University als fellow van het instituut Netspar.

CV: https://sites.google.com/site/kabatekjan/