woman with camera

Wetgeving voor biodiversiteitsbehoud bedreigd

Published: 22 februari 2017 Laatst bijgewerkt: 30 april 2019

Om de steeds grootschaliger milieuschade door menselijk handelen wereldwijd een halt toe te roepen en te herstellen is effectieve wetgeving noodzakelijk. Veel van de hiervoor in het leven geroepen milieuwetten liggen nu zelf onder vuur, waarschuwt een internationaal gezelschap van onderzoekers onder wie Arie Trouwborst van Tilburg University, in het tijdschrift Nature Ecology & Evolution.

Door het juridisch bindende en afdwingbare karakter ervan is wetgeving een krachtig instrument, en een essentieel middel om te voorkomen dat menselijke invloeden op de planeet kritische grenzen overschrijden. Met natuurbeschermingswetten is bijvoorbeeld veel waardevolle natuur aangewezen als beschermd gebied en is het gebruik van kwetsbare soorten dieren en planten aan regels onderworpen. Vanwege economische en andere belangen, vaak gericht op de korte termijn, krijgen zulke natuurbeschermingswetten echter vaak te maken met pogingen om hun beperkende invloed op menselijke activiteiten te verkleinen.

Tactieken

Het in Nature Ecology & Evolution gepubliceerde onderzoek onthult en illustreert een opmerkelijk scala aan tactieken die de laatste jaren zijn toegepast om natuurwetgeving in landen overal ter wereld te verzwakken. Deze ‘taxonomie van tactieken’ omvat tientallen categorieën, variërend van creatieve aanpassingen van definities uit de wet tot het beperken van de toegang van burgers tot de rechter, en van ‘fast-tracking’ van goedkeuringsprocedures voor schadelijke projecten tot stilzwijgende en zelfs uitgesproken weigeringen door overheden om natuurwetgeving af te dwingen en overtreders te vervolgen.

Hoewel fauna en flora er wereldwijd slechter voor zouden staan zonder de juridische bescherming die tot nu toe is geboden, zorgen de voortdurende pogingen tot verzwakking van natuurbeschermingswetten ervoor dat deze wetten hun doel onvoldoende bereiken. De doorzettende afname van populaties wilde dieren en planten spreekt boekdelen in dit verband.

Om het tij te helpen keren, roepen de auteurs – ecologen van de Swedish University of Agricultural Sciences en Oviedo University, en juristen van Uppsala University en Tilburg University – op tot meer samenwerking tussen juristen en deskundigen uit andere disciplines. Door te anticiperen op dreigende verzwakking van wetgeving, door zo effectief mogelijk gebruik te maken van bestaande wetgeving – zo nodig voor de rechter – en door aan te sturen op verbeterde of nieuwe wetgeving waar nodig, kunnen belangrijke bijdragen worden geleverd.

Referentie

Guillaume Chapron, Yaffa Epstein, Arie Trouwborst & José Vicente López-Bao (2017). Bolster legal boundaries to stay within planetary boundaries. 1 Nature Ecology & Evolution.

Noot voor de pers