woman with camera

Vertrouwen ongevaccineerden in instanties al heel laag vóór start corona-vaccinaties

Published: 13 juli 2022 Laatst bijgewerkt: 13 juli 2022

Mensen die zich niet hebben laten vaccineren tegen corona, hadden voor het begin van de vaccinatiecampagne significant minder vertrouwen in overheidsinstanties dan mensen die zich wel lieten vaccineren. Maar ongevaccineerden en ongevaccineerden die nog twijfelen, hebben zeker niet allemaal dezelfde gedachten en opinies over corona en vaccinaties. Dat blijkt uit meerjarig onderzoek onder een grote groep Nederlandse volwassenen, uitgevoerd door Centerdata en Tilburg University in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Vertrouwen in de overheid

Het onderzoek toont aan dat van de volwassenen die zich in december 2021 nog niet hadden laten vaccineren en dat ook niet van plan waren, minder dan 50% vóór de start van de vaccinaties redelijk tot zeer veel vertrouwen had in de gezondheidszorg (49%), de wetenschap (46%), het onderwijs (45%), en het rechtstelsel (28%). Onder gevaccineerden was dit vertrouwen veel hoger: respectievelijk 85% (gezondheidszorg), 83% (wetenschap), 77% (onderwijs) en 66% (rechtstelsel). Van de ongevaccineerden had slechts 17% vóór de start van de vaccinaties, redelijk tot veel vertrouwen in de Nederlandse regering versus 59% van de gevaccineerden. Ongevaccineerden die nog twijfelen nemen op alle vlakken een soort middenpositie in tussen de twee bovenstaande groepen.

Veel andere verschillen

Het onderzoek laat verder zien dat ongevaccineerden die niet van plan waren zich te laten vaccineren vóór de start van de vaccinaties op heel veel vlakken verschilden van mensen die zich wel lieten vaccineren. Zo had de eerste groep een lagere sociaal-economische status dan de tweede, kampten zij vaker met psychische klachten (33% versus 17%), ondervonden zij vaker hinder in het uitvoeren van werk of studie door fysieke of emotionele problemen (32% versus 20%) en waren zij minder vaak zeer geïnteresseerd in het nieuws (23% versus 51%). Verder kennen zij minder mensen uit hun eigen omgeving die heel ziek zijn geworden (9% versus 19%). Wat de vaccinaties betreft, zijn zij onder meer vaker bevreesd voor de bijwerkingen (76% versus 23%) en vinden zij vaccinatie een risico vanwege hun lichamelijke gezondheid (27% versus 13%).

Tot slot vindt het onderzoek geen aanwijzingen dat mensen met bestaande long- en hartproblemen zich vaker hebben laten vaccineren dan anderen, terwijl zij wel een groter risico lopen als zij met corona besmet raken.

De resultaten van het onderzoek zijn zeer bruikbaar voor het opzetten van voorlichting bij nieuwe corona vaccinatie-programma’s, zoals welke groepen bij de voorlichting meer aandacht behoeven, partijen in de voorlichting te betrekken die wel vertrouwd worden, redenen om zich niet te laten vaccineren serieus te nemen,

Het onderzoek is uitgevoerd met het wetenschappelijk longitudinale LISS panel van Centerdata, en betrof een representatieve steekproef van de volwassen Nederlandse bevolking van 4610 respondenten. Het onderzoek naar corona en vaccinaties is uitgevoerd in november-december 2021 en is gekoppeld aan gegevens uit eerder onderzoek naar de gezondheid (november 2020) en normen en waarden (december 2020) onder dezelfde respondenten.

Het onderzoek maakt deel uit van een doorlopend onderzoek naar de effecten van deze pandemie op onder meer de mentale gezondheid van de algemene bevolking en subgroepen zoals jongeren en slachtoffers van traumatische gebeurtenissen.

logo centerdata en tilburg university
Noot voor de pers

Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met prof. dr. Peter van der Velden, email: pg.vandervelden@centerdata.nl of pg.vandervelden@tilburguniversity.edu en GSM: 06-51851494.