De week van Eelke en Julius
Zero Hunger Lab-onderzoekers Eelke Bakker (26) en Julius Kaut (27) geven graag grote wendingen aan hun leven. En dus vertrekt zij binnenkort op de fiets naar Tadzjikistan, terwijl hij fantaseert over een verhuizing naar Brabant, nadat hij eerder onder meer in Myanmar, Noorwegen en Israël woonde. Ondertussen reizen hun gedachten elke ochtend af naar de Hoorn van Afrika. Waarom? Dat maakt het duo zelf duidelijk in dit openhartige weekverslag.
Maandag
Eelke | 9.32 uur
Ons Plan B treedt vandaag in werking. Dat voelt goed na maanden voorbereiding, maar eerlijk? Plan A was nog spannender geweest. Dan zou ik vandaag op een podium hebben gestaan in Oeganda. Om data-science-trainingen te geven aan Oost-Afrikaanse landbouwkundigen. Niet alleen corona dwarsboomde ons plan. Visa regelen voor alle cursisten uit Zuid-Soedan en Somalië dreigde een bureaucratische nachtmerrie te worden. De trainingen dan maar schrappen? No way! Ze vormen de eerste pijler van het project dat ik samen met Julius uitvoer. We willen namens het Zero Hunger Lab de lokale slagkracht in de Hoorn van Afrika vergroten om hongersnoden te voorkomen. En dus hebben we snel brochures laten verspreiden over ons alternatief: een videocursus op maat. Zo meteen beginnen de eerste opnames. Gewoon hier in Tilburg dus. Met trui en spijkerbroek in een verlaten collegezaal.
Julius | 14.20 uur
Ik hoor de vloer boven me kraken wanneer mijn ouders heen en weer lopen. Ik had gehoopt inmiddels ook in Tilburg te wonen, maar de huizencrisis in Nederland heb ik onderschat. En dus leef en werk ik al weken in de kelder van mijn ouders’ nieuwe huis in het Duitse dorp Durmersheim. Ik zit nu aan een ouderwetse schooltafel waarop twee beeldschermen staan. Een raampje laat wat daglicht binnen. Daarbuiten stroomt de Rijn en daarachter ligt Frankrijk. Maar in mijn hoofd ben ik ergens anders. Eelke en ik werken al maanden aan de tweede pijler van ons project: een artikel waarin we proberen de voedselzekerheid in de Hoorn van Afrika te kwantificeren. Deze week hopen we de eerste opzet af te ronden.
Dinsdag
Eelke | 17.44 uur
Het voelt vreemd om enthousiast tegen vierhonderd lege stoelen te moeten praten. Normaal kijk ik graag naar de gezichten in het publiek als ik lesgeef. Al dat gefrons en gefluister helpt me inschatten of mijn uitleg over missing values aanslaat, of dat ik te veel doordraaf over slim kleurgebruik bij datavisualisatie. Maar alles went, zo blijkt vandaag. Ik zeg niet dat ik mijn eigen YouTube-kanaal ga lanceren, want ik moet de beelden nog terugkijken en waarschijnlijk ga ik me dan ergeren aan mijn wilde gebaren en zo. Maar toen mijn collega Miriam net speculeerde over een podcast over data science… Nou, dat lijkt me best leuk. Nu nog even mijn kom soep opdrinken hier op de universiteit en dan terug naar mijn kamertje in Tilburg.
Julius | 18.50 uur
Boer zijn in Somalië is toch iets anders dan een boerderij runnen hier in de buurt van het Zwarte Woud. Ik heb me vandaag verdiept in de rampscenario’s waar ze daar mee worstelen. Overstromingen en droogtes kunnen elk jaar het werk van meerdere seizoenen ruïneren. En gewassen die wél succesvol rijpen, worden vaak opgevreten door zwermen woestijnsprinkhanen. Vooral de voorbije twee jaar hebben die flink toegeslagen. Toch denk ik dat hongersnood te vermijden is. We moeten alleen voedselschaarste beter leren voorspellen. Maar hoe weet je of er een sprinkhaanplaag gaat komen? Dat is wat Eelke en ik samen uitzoeken.
Woensdag
Eelke | 16.18 uur
Gevonden! Een database met sprinkhaansignaleringen in de Hoorn van Afrika. Er staat zelfs bij of het om een mannetje of vrouwtje gaat. En van welke soort. Dit soort bronnen kunnen echt helpen om voedseltekorten te voorspellen. Helaas verloopt ons zoekwerk niet altijd zo soepel. Ik wilde vandaag ook weten: hoeveel zorginstellingen zijn er eigenlijk in elke provincie van Somalië? Onvindbaar!
Julius | 17.29 uur
Vanavond komt een jeugdvriend uit Karlsruhe langs om hier in het dorpscentrum met me te poolen. Ik ga hem een vraag stellen waar ik sinds vandaag het antwoord op ken: hoeveel gewapende conflicten vonden er de voorbije twee jaar plaats in Somalië? ACLED, een organisatie die geweldsincidenten in de wereld registreert, houdt het op exact 5000. Voor ons is ACLED een geweldige bron, want voedselzekerheid en conflicten hangen nauw samen. Maar mijn haren gaan wel overeind staan van dit soort getallen.
Donderdag
Eelke | 14.13 uur
Julius en ik hebben niet dezelfde kijk op dingen. Dat bedoel ik positief. We bekijken vandaag elkaars hoofdstukken en trakteren elkaar op allerlei suggesties. Dat voelt niet naar, want we willen allebei dat ons rapport zo goed mogelijk wordt en vullen elkaar graag aan. Dat is sowieso mooi aan het Zero Hunger Lab. Iedereen hier respecteert elkaars capaciteiten.
Julius | 17.01 uur
Eelke houdt mij vandaag weer eens superscherp op het juiste gebruik van data. Ik probeer als sociaal wetenschapper juist oog te houden voor wat we verliezen als we de realiteit reduceren tot cijfers. Een voorbeeld uit mijn tijd in Myanmar. Westerse organisaties hadden daar een groot project opgezet om mensen te helpen met hét probleem ter plekke, volgens de cijfers: criminaliteit. Maar toen hulpverleners de wijken in trokken, ontdekten ze dat niemand daar wakker van lag. Voor hen was iets anders problematischer, waar geen cijfers over waren: vuil drinkwater. Het is toen gelukt om alsnog onze middelen te richten op het verschonen van het water. Helaas slaan humanitaire interventies soms de plank mis omdat er te weinig oog is voor de lokale realiteit.
Vrijdag
Eelke | 16.44 uur
Ik heb lang naar Google Maps gestaard in mijn pauzes vandaag. Nu het artikel en de trainingen praktisch voltooid zijn, denk ik vaker aan mijn volgende uitdaging. Ik wil naar Azië fietsen. In 2019 ben ik in mijn uppie naar Kopenhagen gereden, vorig jaar koerste ik door Zwitserland. En straks zal ik eerst naar Istanbul rijden. Daar ontmoet ik een Belgisch meisje, waarna we samen de weg via Iran vervolgen naar Tadzjikistan. Ik heb nog niet echt getraind, maar dat is geen probleem. Van maandenlang fietsen krijg je vanzelf een goede fietsconditie. Hoop ik.
Julius | 18.12 uur
Een leeg canvas. Daar begonnen we mee. Ik heb me soms best afgevraagd: kunnen we dat wel naar verwachting vullen? Maar als ik nu zie hoe onze inspanningen samenkomen in zestig pagina’s vol analyses en aanbevelingen, voel ik trots. Tegelijkertijd weet ik inmiddels hoeveel mensen zich inzetten om de wereld steeds een beetje beter te maken. Toch blijven de uitdagingen waar we allemaal voor staan onverminderd groot. Soms lijken die zelfs te groeien. De illusie dat ons werk ooit afkomt, moet ik denk ik laten varen. Maar dat verandert niets aan mijn wens om mooie projecten te voltooien waar mensen echt iets aan hebben. Hopelijk was dit er ook zo een.
Publicatiedatum: 11 april 2022