Vrouwen van Bethanië Fonds zet vrouwen en religie weer op de kaart
Het universiteitsfonds is zeer verheugd te melden dat de katholieke congregatie Vrouwen van Bethanië een bedrag van € 1.050.000 doneert. Met deze gift willen de congregatie en Tilburg University aandacht vragen voor vrouwen en theologie en voor het godsdienstonderwijs. “We willen ons gedachtegoed voortzetten op een plek die de tijd overspant.”
Aan het woord is Mariet Rijk, een van de laatste 11 Vrouwen van Bethanië. Zij licht toe hoe de Rooms-Katholieke congregatie tot deze keuze kwam. “Al ruim honderd jaar bieden de Vrouwen van Bethanië geloofsbegeleiding aan mensen uit alle geledingen van de samenleving. Inmiddels hebben we een flink kapitaal opgebouwd dat we graag willen besteden op een manier die past bij onze doelstellingen. Dan kun je kleine projecten steunen, maar die zijn waarschijnlijk over een paar jaar weer afgerond. Daarom hebben we gekozen voor een meer langdurige bestemming.”
Vanaf 1967 hebben enkele Vrouwen van Bethanië hun opleiding gekregen aan de theologische instellingen in Amsterdam en Utrecht. Inmiddels zijn deze twee instellingen opgegaan in de theologische opleiding van Tilburg University. De Vrouwen van Bethanië hebben mede om die reden besloten om met Tilburg University een samenwerking te zoeken.
Zo dragen we bij aan de opleiding van goede academici
Bijzondere leerstoel en meer
De donatie van €1.050.000 aan de Stichting Universiteitsfonds Tilburg is de grootste gift tot op heden voor het universiteitsfonds. De donatie is een Fonds op Naam binnen de ANBI Stichting Universiteitsfonds Tilburg, het Vrouwen van Bethanië Fonds. Fonds op Naam heeft een specifieke doelbesteding: het instellen en financieren van een bijzondere leerstoel ‘Morele vorming’, een ‘Senior Research Fellowship’, een promovendus/promovenda op het brede gebied van catechese, godsdienstonderwijs, katholiek onderwijs, nieuwe evangelisatie, nieuwe apologetiek, een fellowship ‘katholiek sociaal denken en/of katholieke theologie’ voor voortgezette studie van studenten, en een trainingsprogramma voor jonge theologiedocenten.
Vrouwenemancipatie in de kerk
Met alles wat de donatie mogelijk maakt, komt er extra aandacht voor vrouwen in de theologie. “We zijn een vrouwengemeenschap en hebben aan het begin gestaan van de vrouwenemancipatie,” licht Rijk toe. “Vanaf 1919 deden onze Vrouwen veel om mensen ‘te verheffen’ in hun eigen levens- en werksituatie,” vult Riet Spierings aan. Eind jaren zestig studeerden de eerste Vrouwen van Bethanië theologie aan de nieuwe opleidingen van Amsterdam en Utrecht. In de jaren daarna kwamen ook de vrouwenstudies en de feministische theologie op met bijvoorbeeld een nieuwe visie van vrouwen op de bijbel en meer aandacht voor de betekenis van vrouwelijke figuren in de Schrift. Bovendien kreeg spiritualiteit een eigen gezicht binnen de theologie.” Het thema vrouwenemancipatie sluit mooi aan bij het diversiteitsbeleid van Tilburg University dat de afgelopen jaren met het Philip Eijlander Diversiteitsprogramma de aandacht vestigt op de benoeming van meer vrouwelijke hoogleraren.
Studie vormt een stevige, individuele basis van waaruit je je werk kunt doen
Mariet Rijk
Basis voor werk
Dat de donatie bestemd is voor een universiteit, past bovendien goed bij het gedachtegoed van de Vrouwen. “Studie vormt een stevige, individuele basis van waaruit je je werk kunt doen,” stelt Rijk. “Zo dragen we bij aan de opleiding van goede academici.” Naast studie staat werk centraal bij de Vrouwen van Bethanië. Spierings: “Vanuit een sterke basis ben je pas goed in staat om anderen te begeleiden op hun spirituele pad door het organiseren van lezingen, bijeenkomsten, meditaties en door het voeren van gesprekken.”
Gebruik je creativiteit om verbindingen tot stand te brengen of te versterken
Riet Spierings
Aansluiten bij tijd
“We vinden het belangrijk om aan te sluiten bij de tijd waarin we leven,” vervolgt Rijk. “Als Vrouwen van Bethanië hebben we altijd geprobeerd om het geloof wortel te laten schieten juist in gebieden waar dat nog niet het geval is. We waren dienstbaar aan het geloof en de context waarin mensen zich bevonden. We werkten voor alle mensen, van fabrieksmedewerkers tot studenten en van ziek tot gezond. We hielpen mensen in hun zoektocht naar wat zij de wereld te vertellen hebben.”
Jonge mensen zijn nodig
Veel studenten bevinden zich momenteel in een lastige periode door Covid-19. Wat adviseren de vrouwen hen? Spierings: “Of je nu jong of oud bent, iedereen is gebaat bij verbinding. Heb aandacht voor elkaar. En oog en oor. Wij mensen zijn geen eilanden. We hebben elkaar nodig en worden pas onszelf in verbondenheid met elkaar.” Rijk wil jongeren graag bemoedigen. “Jullie zijn nodig! Kijk of je elkaar kunt vinden door een bepaald onderwerp te bespreken dat je optilt. Studeren draait veelal om leren en ontvangen, onze Westerse cultuur, om doen en gestalte geven. Ga dus ook in je studie iets doen wat bij je past, al is het op afstand.” Spierings knikt: “Gebruik je creativiteit om verbindingen tot stand te brengen of te versterken.”
Gedachtegoed Vrouwen van Bethanië
De Vrouwen van Bethanië zijn een religieuze congregatie binnen de Rooms-Katholieke Kerk, opgericht in het Bisdom Haarlem in 1919 onder inspiratie van de jezuïet Jac. van Ginneken. De congregatie had tot doel om vrouwen met een goede opleiding in te zetten voor geloofsopvoeding en catechese bij voorkeur voor jonge mensen uit arbeidersgezinnen. Daarbij kenmerkte het werk van de Vrouwen zich van meet af aan door een grote openheid voor andersdenkenden en andersgelovigen. ‘Laat U toch vinden door hen die U niet zochten’, zo baden en bidden zij.
Op dit moment telt de congregatie nog elf leden in Nederland en drie leden in Oostenrijk, Spanje en de VS. Een aantal van hen is – ondanks hun vaak hoge leeftijd – nog steeds zeer actief.
Word donateur
Met jouw gift aan Stichting Universiteitsfonds Tilburg kun je verschillende onderwijs- en onderzoeksprojecten een extra steuntje in de rug geven. Dankzij het universiteitsfonds kunnen we een duurzame bijdrage leveren aan projecten met een maatschappelijke impact en bijdragen aan een betere wereld.
Publicatiedatum: 4 februari 2021