Onderwerp - Morele dilemma's: hoe kies je hoe je je gedraagt?

Bij het onderwerp Moraliteit: hoe moet je je gedragen? hebben we ontdekt dat je heel verschillend kunt denken over het antwoord op deze vraag.  Verschillende mensen hebben verschilende ideeën over moraal. Maar zelfs als je denkt dat je heel zeker weet wat jouw moraal is, kun je in de problemen komen in sommige situaties. Soms kun je jouw moraal bijvoorbeeld helemaal niet zo makkelijk toepassen; je weet in een situatie niet zomaar wat je moet doen. Dit noemen we een moreel dilemma.

Een voorbeeld van zo’n moreel dilemma is als volgt: een moraal van veel mensen is: “stelen is slecht”. Maar stel dat er een hele arme zwerver is die heel erg honger heeft en hij steelt een brood. Moet hij daar dan ook voor gestraft worden?

Voorbeeld: je ouders gaan scheiden

Als je ouders gaan scheiden, kies je dan voor je moeder of je vader?

Vragen

• Als jij moet kiezen, zou je dan bij je moeder of je vader gaan wonen?
• Zou je zelf willen kiezen of niet?

Wat vind je van de onderstaande stellingen?

• “Het is beter als je als kind zelf kunt kiezen of je bij je vader of je moeder gaat wonen als zij gaan scheiden.”
• “Ouders met kinderen jonger dan 16 mogen niet scheiden.”

Onderzoek

Nog twee voorbeelden van morele dilemma's die worden gegeven in de filosofie:

• Stel je voor dat een trein heel hard over een spoor rijdt. Op het spoor liggen vijf mensen vastgebonden. De trein rijdt rechtdoor en de vijf mensen zullen dood gaan. Maar: jij staat bij de wissel. En jij hebt een hendel waardoor je kunt zorgen dat de trein de andere kant op gaat, waar maar één persoon op het spoor ligt vastgebonden. Wat zou je doen? Haal je de hendel over of niet?
• Een andere situatie. Weer komt er een trein aangereden en er liggen vijf mensen vastgebonden op het spoor, maar dit keer is er maar één spoor. Jij staat op een brug. Naast jou staat een hele dikke man. Als je de dikke man een duw geeft zal deze voor de trein op de grond vallen. De trein zal stoppen en de vijf mensen zullen gered worden, maar die ene man gaat dood. Zou je de dikke man duwen? Ook dit is een moreel dilemma.

(bron figuur: Zapyon)

Verdieping

Stel dat jij zelf de moeder of vader bent en je wilt gaan scheiden. Je hebt twee kleine kinderen. Wat zou je dan doen? Beschrijf de situatie. Blijf je bij elkaar en hoe los je dan jullie ruzies op? Of ga je uit elkaar? Mogen je kinderen zelf kiezen waar ze gaan wonen of kies jij? En wat kies je dan? Vind je het “ik hoef niet te kiezen-huis” een goede oplossing? Zou je in de buurt blijven wonen of juist ver weg gaan wonen?

Schrijf een stukje van een A4 (één pagina) over hoe jij het op zou lossen.

Meer weten?

Morele dilemma's: hoe kies je hoe je je gedraagt?  is één van de onderwerpen van  het thema Ethiek.  Kies hieronder een van de andere drie onderwerpen en kom er alles over te weten:

• Rechtvaardigheid: wat is eerlijk?
• Hoe word je gelukkig?
• Moraliteit: hoe moet je je gedragen?