Commissaris in het Familiebedrijf

Dag 1 – Inleiding familiebedrijf en toezicht 

Datum en locatie: 11 februari 2021, campus Tilburg University

We beginnen de dag met een kennismaking met elkaar en met ieders ervaring met toezicht en familiebedrijven. Nadat kort de taken en bevoegdheden van commissarissen zijn opgefrist, vervolgen we met een gedegen introductie in de specifieke dynamiek van familiebedrijven. Aan de hand van bruikbare modellen en voorbeeld familiebedrijven wordt inzicht gegeven in de diverse vormen van een familiebedrijf. Vervolgens wordt besproken welke dilemma’s dit meebrengt voor het uitoefenen van het commissariaat.

Dag 2 – Governance
Datum en locatie: 12 februari 2021, campus Tilburg University

Deze dag gaan we in op de governancevraagstukken in familiebedrijven. Governance in familiebedrijven is ingewikkelder dan in niet-familiebedrijven, omdat zij in balans moet zijn met de drie systemen die in familiebedrijven met elkaar interacteren: de familie, het bedrijf en de eigendom. Waar in niet-familiebedrijven toezicht wordt uitgeoefend tussen principaal en agent (de eigendom en het bedrijf), is in familiebedrijven een derde partij in het spel: de familie. Deze derde partij functioneert op het familiesysteem. Dit op emotie gebaseerde systeem stelt andere eisen aan governance dan ‘normale’ bedrijfssystemen. In deze sessie leert u wat een passende governancestructuur is voor de case die u zelf inbrengt, en wat de kritische vragen zijn die u zichzelf daarbij als commissaris kunt stellen. Ten slotte wordt ingegaan op overwegingen van de familie ten aanzien van governancevraagstukken.

Dag 3 – Opvolging
Datum en locatie: 23 maart 2021 , campus Tilburg University

Families zijn de dominante vorm van bedrijfsorganisatie in de hele wereld - ze spelen een belangrijke rol in de wereldwijde sociale ontwikkeling en economische groei. Om verdere groei en continuïteit te realiseren, moet de ondernemersmentaliteit van de eerste generatie op duurzame wijze van de worden doorgeven aan volgende generaties. Op deze dag staat daarom het onderwerp transgenerationeel ondernemerschap centraal. Aan de hand van modellen en praktijkvoorbeelden wordt geïllustreerd hoe generaties bedrijven vormen, en hoe daarin meer en minder effectieve keuzes gemaakt worden. We beginnen met een uiteenzetting van opvolgingstradities en bieden inzicht in de effectiviteit van verschillende keuzes hierin. Vervolgens wordt besproken hoe internationalisering kan bijdragen aan intergenerationeel ondernemerschap. Ten slotte wordt geïllustreerd hoe familiewaarden en bedrijfswaarden samenhangen en van belang zijn voor de bedrijfsvoering.

Dag 4 – Familiesysteem en Bedrijfssysteem
Datum en locatie: 24 maart 2021 , campus Tilburg University

Deze dag werken we aan vraagstukken rond bedrijfsopvolging. Dit is hét grote thema in familiebedrijven, waarin de overlappende systemen van bedrijf, familie en eigendom op scherp komen te staan. De commissaris moet kennis hebben van regelgeving, fiscaliteit en vermogensbeheer om de familie bij te staan in deze cruciale beslissingen. Immers, de ondernemer wordt geconfronteerd met belangrijke vragen: Wie zou zijn opvolger kunnen worden? Moet iemand van de familie de eigendomsrechten en leiding over het bedrijf krijgen, en zo ja wie? Op welke wijze zou het toezicht op het familiebedrijf na de opvolging geregeld kunnen worden? Andere vraagstukken zijn de wijze waarop de opvolging moet worden vormgegeven (verkoop of schenking/vererving) en de waardering en financiering van de overname. De technische aspecten van opvolging staan in de ochtend centraal.

Naast deze ondernemings-, civiel- en fiscaalrechtelijke dimensies, spelen bij bedrijfsopvolging ook emoties en levensgebeurtenissen in het familiesysteem een belangrijke rol. Door intensief te werken aan casuïstiek, krijgt u inzicht in de dilemma’s en effecten van keuzes rond bedrijfsopvolging.

Dag 5 – Strategie van het familiebedrijf
Datum en locatie: 21 april 2021, campus Tilburg University

In deze ligt de nadruk op het bedrijfssysteem en de adviesfunctie van de commissaris in het familiebedrijf. Effectief commissariaat richt zich op het voortbestaan van de organisatie op de lange termijn en een effectieve commissaris zet daarom vanuit zijn of haar adviesfunctie belangrijke thema’s op de agenda, zoals langetermijnstrategie, strategische personeelsplanning en opvolgingskwesties, innovatie en strategische focus. Hij/zij houdt de directie een spiegel voor en behoedt de CEO en familie voor valkuilen die men wellicht zelf niet ziet.

Dag 6 – Uitdaging Commissaris taken in familiebedrijf
Datum en locatie:  22 april 2021 , campus Tilburg University

Op deze dag staat bestaande wet- en regelgeving omtrent verantwoordelijkheden, bevoegdheden en daarmee samenhangende aansprakelijkheden van de commissaris. Vanuit een algemene introductie gaan we in op aspecten van het familiebedrijf die van belang zijn bij het toepassen van deze regels en achterliggende principes. Daarbij staan we nadrukkelijk stil bij het belang van informatievoorziening voor commissarissen en de vele mogelijke relaties die kenmerkend zijn voor de dynamiek in het familiebedrijf. Er wordt gewerkt aan de hand van casuïstiek.

Dag 7 – Dynamiek en vertrouwen in de boardroom
Datum en locatie: 2 juni 2021, campus Tilburg University

De eerste dag gaat over communicatiedynamiek in de boardroom, en tussen boardroom en onderneming. U krijgt handreikingen vanuit de cognitiewetenschap om patronen in communicatie te herkennen. Een voorwaarde daarvoor is vertrouwen in de boardroom, dus ook bij dit thema staan we uitgebreid stil. Er wordt gewerkt aan de hand van uw eigen casuïstiek, zodat u met concrete inzichten uw eigen effectiviteit als commissaris kunt versterken.

Dag 8 – Morele gesprekken in de boardroom
Datum en locatie: 3 juni 2021, campus Tilburg University

We bieden handvatten hoe u complexe thema’s rond moraliteit en integriteit op constructieve wijze binnen de board bespreekbaar maakt. We staan stil bij dilemma’s rondom toezichthouden, moraliteit en integriteit. In deze sessie gaan we in op vragen als: Wat houdt moraliteit in? Is moraliteit belangrijk? Waarom wel/niet? Hoe geven we moraliteit vorm binnen organisaties? In de middag wordt met een acteur geoefend in het praktiseren van morele gesprekken in de boardroom.

De dag wordt afgesloten met een reflectie en een vooruitblik.

De docenten van de post master Commissaris in het Familiebedrijf hebben ruime ervaring in het bedrijfsleven en een indrukwekkende track record als onderzoeker. Als onderdeel van Tilburg Institute for Family Business bundelen zij hun krachten rondom belangrijke vraagstukken binnen het familiebedrijf. Tijdens het volgen van dit programma leert u dus vooraanstaande thought leaders, die uw taal spreken en de wereld waarin u opereert als geen ander begrijpen.

Daarnaast zullen tijdens het programma praktijksprekers een belangrijke rol vervullen. Denk hierbij aan commissarissen met veel kennis en ervaring, die bovendien uitstekende sprekers zijn.

Alle docenten zijn bovendien ervaren op het gebied van executive teaching. Ze bieden een combinatie van state-of-the art kennis, zijn in staat om deelnemers te laten reflecteren, uit te dagen, te laten ervaren en faciliteren de dialoog in de groep. Ze dagen u als deelnemer uit om, door middel van kennis en gedrag, de vertaalslag naar de praktijk te maken.

Onze docenten

• Wim Dubbink
• Jurgen Geerlings
• Mascha Hoogeveen
• Joyce Kox
• Astrid Kramer
• Brigitte Kroon
• Ilse Matser
• Inge van Vijfeijken
• Jan de Vuijst
• Peter van der Zanden

Locaties

De modules van Commissaris in het Familiebedrijf worden gegeven op de campus van Tilburg University.

Tijd

Het programma bestaat uit 4 modules, die zijn verspreid over 8 volle dagen inclusief diner.

• dag 1 - 11 februari 2021: 11.00 – 20.30 uur 
• dag 2 - 12 februari 2021: 11.00 – 20.30 uur 
• dag 3 - 23 maart 2021: 11.00 – 20.30 uur 
• dag 4 - 24 maart 2021: 11.00 – 20.30 uur 
• dag 5 - 21 april 2021: 11.00 – 20.30 uur 
• dag 6 - 22 april 2021: 11.00 – 20.30 uur 
• dag 7 - 2 juni 2021: 11.00 – 20.30 uur 
• dag 8 - 3 juni 2021: 11.00 – 20.30 uur 

Kosten

U kunt zich alleen inschrijven voor het volledige programma. De kosten hiervoor bedragen € 9.950,-. Dit bedrag omvat alle cursusmaterialen, lunch en diner.

Mogelijk vindt u het voor de 2-daagse modules, waarbij u 2 dagen achter elkaar op dezelfde locatie moet zijn, prettig om een hotel in de buurt van deze locatie te boeken. Deze kosten vallen buiten het cursusbedrag, maar we denken graag met u mee over geschikte hotels.

Uw profiel

Wij hebben het programma Commissaris in het Familiebedrijf ontwikkeld voor leden van de Raad van Commissarissen, Raad van Advies, Stichting Administratiekantoor van familiebedrijven met minimaal 2 jaar ervaring in deze rol. Daarnaast zijn er een aantal plaatsen beschikbaar voor CFO’s en/of andere directieleden van familiebedrijven die de ambitie hebben om commissaris te worden en kunt u deelnemen als u reeds toezichthoudende ervaring heeft in niet-familiebedrijven.

Onderwijsmethode

Met de verschillende modules van Commissaris in het Familiebedrijf slaan wij voor u een brug tussen theorie en praktijk – door middel van aansprekende colleges, herkenbare praktijkvoorbeelden, concrete cases, en stevige discussies. Alle onderwerpen worden in een praktijkkader geplaatst en worden besproken aan de hand van het uitwisselen van kennis en ervaringen van de deelnemers.

Van de deelnemers verwachten we dat ze de te behandelen literatuur en cases voorafgaand aan elke sessie doornemen, zodat tijdens de sessie de nodige diepgang kan worden bereikt. In verband met uw drukke agenda zullen wij zorgen dat dit niet heel veel tijd van u vergt.

Voor elk cohort van Commissaris in het Familiebedrijf laten we maximaal 20 deelnemers toe. Daardoor kunt u rekenen op kleinschalig onderwijs, waarbij iedere deelnemer de kans heeft en wordt uitgedaagd om actief te participeren in discussies en groepsopdrachten.

Algemene voorwaarden