CentERdata onderzoekt criminaliteit op bedrijventerreinen
Tachtig procent van de criminaliteit in Nederland is druggerelateerd, denk aan de productie, verwerking en verhandeling van drugs, maar ook het witwassen van geld en prostitutie. Veel van deze criminaliteit vindt plaats op bedrijventerreinen. Hoe bepaal je welk bedrijventerrein het meeste risico hierop loopt? En in hoeverre kan data science helpen bij het ontwikkelen van effectief beleid? In opdracht van het Ministerie van Justitie ging CentERdata met die vragen aan de slag.
'Welke giftige cocktail van factoren werkt criminaliteit in de hand?'
“Drugscriminaliteit en ondermijning – waarbij de grens tussen boven- en onderwereld vervaagt – zijn grote problemen in Nederland. Verloederde bedrijventerreinen bieden vaak een vruchtbare voedingsbodem voor criminele activiteiten”, vertelt hoofdonderzoeker Patricia Prüfer van CentERdata. “Vaak hebben experts van bijvoorbeeld de politie op basis van ervaring wel een idee van de oorzaken. Maar het ontbrak tot nu toe aan ondersteunende data-analyses en objectieve tools om te kunnen voorspellen waarom en wáár problemen zich voordoen. Welke indicatoren zijn er voor georganiseerde criminaliteit en ondermijning op bedrijventerreinen? En waar bevindt een specifiek bedrijventerrein zich op de ‘glijdende schaal’ van georganiseerde criminaliteit en ondermijning? Uiteindelijk doel van het onderzoek was om bestuurders concrete handvaten te bieden, aan de hand waarvan ze kunnen bepalen in welk stadium een bedrijventerrein verkeert.”
‘Het verkennende onderzoek is veelbelovend, nu is meer onderzoek op grote schaal noodzakelijk.'
- Patricia Prüfer
Data voor beleid
CentERdata voerde het onderzoek uit in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het onderzoeksinstituut heeft veel kennis van beleidsonderzoek en data science-technieken. CentERdata werkte samen met de lector Ondermijning Emiel Kolthoff van Avans Hogeschool en het Data Science Center van Tilburg University, dat beschikt over methodische kennis van data science. Bovendien zijn er bij Tilburg University meerdere onderzoekers van verschillende faculteiten gespecialiseerd in fraude, criminaliteitsbestrijding en ondermijning.
Voorspellende waarde
Bij het onderzoek zelf waren nog meer partijen betrokken. Prüfer: “Bijvoorbeeld het Integraal Bedrijventerreinen Informatie Systeem (IBIS), de politie, Meld Misdaad Anoniem, Centraal Meldpunt van de gemeente Tilburg en van netbeheerder Enexis. Van die partijen gebruikten we data, net als van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en het bedrijvenregister van de Kamer van Koophandel. We wilden weten in hoeverre deze data voorspellende waarde hebben. We analyseerden de data aan de hand van de data science-methode Random Forest, een zogenoemd supervised learning algoritme. Hierbij werd een groot aantal verschillende datamodellen met elkaar vergeleken, waarna werd bepaald welk model de beste voorspellende waarde heeft.”
Combinatie van factoren
Leverde het onderzoek verrassende uitkomsten op? “Niet zozeer als het gaat om de vraag wie criminele activiteiten ontplooit”, vertelt Prüfer. “Vaak heeft de ‘de man in het witte busje’ het toch echt gedaan. Interessanter was het om te kijken welke combinaties van factoren van invloed zijn. Welke giftige cocktail werkt criminaliteit in de hand? Leegstand alléén hoeft geen probleem te zijn, maar in combinatie met andere factoren die betrekking hebben op de fysieke omgeving – zoals verloedering – is het dat misschien wél. Veroudering en leegstand, de waarde van het onroerend goed, de mate van toezicht, het aantal meldingen bij de politie, het verloop op een bedrijventerrein: het zijn allemaal factoren die een rol spelen. Maar ook het soort bedrijven is van belang, in termen van rechtsvorm en grootte. En weer een andere indicator is de aanwezigheid van veel extra vestigingen, zoals extra KvK-inschrijvingen en opslagloodsen.”
Samenwerken
Het onderzoek werd uitgevoerd aan de hand van data van dertig bedrijventerreinen in Tilburg. Prüfer: “De gemeente Tilburg is zeer actief in het tegengaan van ondermijning en laat ook divers ander onderzoek op dit gebied doen. Naast het feit dat CentERdata zelf ook in Tilburg is gevestigd, was dat een goed argument om het onderzoek hier uit te voeren. De samenwerking met de andere partijen verliep prettig. Veel partijen bleken uiteindelijk bereid om, uiteraard onder strikte voorwaarden, data af te staan voor ons onderzoek. Overigens lukte dat niet bij alle benaderde partijen. Zo hadden we graag ook de Belastingdienst en banken bij ons onderzoek betrokken, maar met het oog op wet- en regelgeving – denk aan de AVG-privacywetgeving – bleek het nog te lastig voor hen om mee te werken.”
Meer onderzoek
“Het onderzoek leverde eerste waardevolle inzichten op als het gaat om de vraag welke factoren criminaliteit en ondermijning in de hand werken”, resumeert Prüfer. “Maar nader onderzoek op grotere schaal is nodig om écht conclusies te kunnen trekken. Dat is ook wat het ministerie beoogt. Daarnaast is het interessant om verder te kijken dan bedrijventerreinen alleen. In hoeverre gelden dezelfde risicofactoren bijvoorbeeld ook voor oude boerderijen? Vragen waar wij graag mee aan de slag gaan.”
