Ondermijning door criminele weldoeners

In 2018 werd het thema ‘criminele weldoeners’ door Tilburg University op de kaart gezet. Dat criminelen ook betrokken zijn bij de sponsoring van maatschappelijk nuttige activiteiten, goede doelen, evenementen en actief zijn in de zorg, was bekend. Er was echter nooit systematisch onderzocht hoe groot dit probleem is en hoe het zich manifesteert. Maar liefst één op de drie Nederlandse gemeenten bleek minstens één criminele weldoener binnen de grenzen te hebben.

Ook criminelen houden van voetbal

De gevallen waarin zulke weldoeners betrokken waren bij voetbalclubs bleken het meest talrijk. Dit vormde aanleiding om nader onderzoek te doen naar de weerbaarheid van het amateurvoetbal in Noord-Brabant en Zeeland tegen gulle gevers met een dubieuze achtergrond.

Het onderzoek 'Ook criminelen houden van voetbal' werd verricht door Bureau Bruinsma en Tilburg University in opdracht van de Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland. Aan het onderzoek namen 12 voetbalclubs uit de hoogste amateurdivisies in Noord-Brabant en Zeeland deel. 5 daarvan waren zelf ooit door een verdachte sponsor benaderd.

Dit onderzoek leidde tot een rapport met daarin een aantal vuistregels voor het bestuur van amateursportverenigingen om zich beter te kunnen wapenen tegen criminele weldoeners. Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland gaat inzetten op het bouwen van coalities met gemeenten, KNVB, voetbalclubs en politie om deze criminaliteit aan te pakken en heeft een interventiekaart ontwikkeld voor gemeenten, voetbalclubs en andere belanghebbenden, waarmee ze een risico-inschatting kunnen maken.

Onderzoek naar interventies

Het bredere fenomeen van criminele weldoeners en het zoeken naar interventies om hen de voet dwars te zetten, blijft ook in de komende jaren een thema voor Tilburg University. De relevantie is ook tijdens de recente COVID-19 crisis gebleken, aangezien nu veel ondernemers in financiële problemen raken en ‘weldoeners’ hun ‘hulp’ kunnen aanbieden. Voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voeren we samen met Bureau Bruinsma en het Mulier Instituut een onderzoek uit naar de brede problematiek van criminele inmenging in de Nederlandse amateursport.

Nader onderzoek gaat zich focussen op ‘wijkkoningen’ die in achterstandswijken vaak de ‘weldoener’ spelen die een oplossing biedt voor individuele problemen van loyale wijkbewoners, maar ook andere leuke dingen voor de buurt doet. Niet zelden gaat het om leden van ‘vooraanstaande’ criminele families.