Luce / Centrum voor Religieuze Communicatie

Luce / Centrum voor Religieuze Communicatie heeft tot taak het verzorgen van postinitieel onderwijs en theologische vorming ten dienste van pastores en andere beroepskrachten die in hun werk in aanraking komen met vragen over geloof, zingeving en ethiek. Daarnaast ontwikkelt het lezingen, studiedagen, congressen en cursussen voor andere geïnteresseerden in theologie, kerk en samenleving.

Bekijk het totale programma 

100 Moderne Theologen

Na het succesvolle project 25 Eeuwen Theologie onder redactie van Laurens ten Kate en Marcel Poorthuis (Boom, Amsterdam, 2017), werkt Marcel Poorthuis samen met Wilken Veen  aan  een nieuw naslagwerk De moderne theologen met portretten van (zowat) alle hedendaagse theologen. Allerlei kenners en vakgenoten schrijven korte biografieën.

Voorproefjes kunt u lezen op de Facebookpagina van Marcel Poorthuis. 

En hier...

Nummer 22 is zeker een bijzonder originele denker: Melissa Raphael (1960), een joods-feministische theoloog, verbonden aan de universiteit van Gloucestershire en het Leo Baeck Instituut in Londen, waar liberale rabbijnen worden opgeleid. Zij deinst niet terug voor complexe vraagstukken. Zo schreef zij in 2003 een boek over het vrouwelijke gelaat van God in Auschwitz. De totale afwezigheid van God zoals mannelijke joodse auteurs dat benadrukken maakt bij haar plaats voor wat zij ziet als een goddelijk geïnspireerde solidariteit van vrouwen onderling, ook in de meest barre omstandigheden. De Sjechina, de inwoning van God, wel als vrouwelijk voorgesteld, vergezelt volgens de joodse traditie het volk als het in ballingschap gaat. Zo ziet Melissa Raphael in getuigenissen van joodse vrouwen in de kampen ook de goddelijke aanwezigheid in de diepste ellende verwoord. De geestelijke weerbaarheid waarvan deze vrouwen getuigen uit zich in een zorg voor elkaar, zoals het wassen van elkaars lichaam, waarmee de profanatie van het lichamelijke een halt wordt toegeroepen. Heel origineel is haar herneming van Das Heilige van Rudolph Otto, dat nogal eens als het wezen van afgoderij wordt gezien (Levinas), maar niet bij Raphael. Otto betoogde dat het heilige ten grondslag ligt aan alle religies en bij de gelovige zowel ontzag / vrees als geboeidheid opwekt. Dit mysterium tremendum et fascinosum overstijgt het redelijke begrijpen en zelfs theologische specificatie.

Nummer 16. De oude benadering van moraal (ethiek) in het katholicisme was sterk casuïstisch en ook 'take it of leave it'. Servais-Théodore Pinckaers, zo legt mijn collega de jonge moraaltheoloog en priester Anton ten Klooster uit, onderneemt een herbronning van de moraaltheologie. De menselijke ervaring speelt daarbij een grote rol. Mooi voorbeeld is Pinckaers'visie op vrijheid. De autonome vrijheid om te doen wat men wil is problematisch: muziek (altijd een mooi voorbeeld!) laat dat zien: daarin "zien we heel duidelijk een nieuwe vorm van vrijheid naar voren komen. Ieder van ons is zeker vrij om op een piano onverschillig welke toets aan te slaan. Deze vrijheid is echter oppervlakkig en woest, zij verbergt het onvermogen om zelfs eenvoudige stukken fatsoenlijk en zonder fouten te spelen. Maar degene die de kunst van het pianospelen beheerst heeft een nieuwe vrijheid verworven: het vermogen om alle muziekstukken die hij wil fatsoenlijk te spelen en om nieuwe te componeren".

Anton merkt op: "Trekken van Pinckaers’ nadruk op de harmonie tussen moreel goed handelen en menselijk geluk zijn tevens te herkennen in de documenten van paus Franciscus, bijzonder zijn apostolische exhortatie Gaudete et Exsultate".

Een bescheiden verzoek: als je denkt dat die theologische portretten de moeite waard zijn, deel ze dan! Ik heb het gevoel dat méér mensen ze interessant zouden vinden. Dat geldt zeker voor "de bluesman" Cornel West (nummer 14!) die we ook in de Matrix films hebben kunnen zien, is filosoof met grote belangstelling voor religie. Zijn boek Race matters, maakte een einde aan de afstandelijke houding dat huidskleur er niet toe doet. Black lives matters, in het spoor van Cornel West, wil niet zeggen dat witte levens niet tellen, maar die telden altijd al! Cornel West is emeritus professor in Afro-Amerikaanse studies aan de universiteit van Princeton. Al jong begon hij te publiceren, over de ethiek van het marxisme, over Afro-Amerikaanse identiteit, over ras en macht, over de profetische stemmen in de moderne wereld. In zijn jonge jaren voelde hij zich meer aangetrokken tot de militante Black Panther Beweging en Malcolm X, en tot de strijdbare zwarte theoloog James Cone, dan tot de geweldloze beweging van Martin Luther King. Toch heeft hij zich nooit tot geweld als middel bekend. Hij neemt geen blad voor de mond: Trump is een fascist van white supremacy, maar wat vindt hij van Obama?.