Spelen met zin - Geestelijke begeleiding en ontregelende ervaringen

Eenzaamheid, rouw en trauma of verliefdheid en de ervaring van overdonderende schoonheid. Maar ook burn-out of moral injury zijn voorbeelden van ontregelende ervaringen. Ervaringen die het gewone dagelijks leven op scherp stellen en levensvragen oproepen.

Niet alleen pastores, geestelijk begeleiders, geestelijk verzorgers maar ook meer en meer levenscoaches, zijn zin- en betekenisvolle gesprekspartners voor mensen die op zoek zijn naar antwoorden en naar duiding van ontregelende ervaringen.

De kwetsbaarheid van het leven manifesteert zich dikwijls in contrastervaringen of grenservaringen. Dit zijn diep ingrijpende ontregelende en openbrekende ervaringen, waarbij kwetsbaarheid, eindigheid, niet-maakbaarheid, machteloosheid, maar ook schoonheid, verrukking en verwondering zich manifesteren. Ze brengen ons in een ‘tussen gebied’ waarin het gewone dagelijkse leven op scherp wordt gezet en levensvragen worden opgeroepen. Vragen als ‘Wat is van ultiem belang? Wat is de plek van de mens te midden van alles wat er is?  Wie is de mens? Hoe kunnen wij ons verhouden tot lijden en onrecht? Wat inspireert ons? Hoe kunnen wij goed samenleven? Naar welke toekomst streven wij?’, dienen zich vaak aan. Kenmerkend van dit onbekende ‘tussen gebied’ is dat het ‘oude’ niet meer werkt en het ‘nieuwe’ nog niet ontdekt is. En dat in de ontregelende en openbrekende ervaringen voelbaar wordt wat er toe doet in het menselijk bestaan (soms omdat het er niet is). Dit geldt niet alleen voor de mensen die met een hulp-, begeleidings- of levensvraag bij een begeleider/hulpverlener aankloppen, maar ook voor de hulpverlener zelf. Deze wordt immers, los van de eigen ervaringen met ontregeling in het persoonlijke leven, ook deelgenoot gemaakt van het onbekende ‘tussen gebied’ waarin zijn/haar patiënt/cliënt/coachee/gesprekspartner verkeert.    

In deze cursus gaan de deelnemers (met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden) in groepsverband op zoek naar eigen ontregelende ervaringen, die een bepalende invloed hebben uitgeoefend op hun levensovertuiging, denken, gevoel en handelen, en naar de levensbeschouwelijke bronnen die potentieel een weg wijzen uit het ‘tussen gebied’. Ze krijgen zodoende inzicht in de dynamiek tussen levensbeschouwing, kwetsbaarheid, ontregeling en transformatie. Deze zoektocht wordt praktisch gefaciliteerd door het spelen van het Dialoogspel ‘Tussen zon en maan’ en theoretisch ondersteund door reflectie op en discussie over relevante thema’s uit de literatuur.

‘Spelen met Zin’ biedt begeleiders/hulpverleners de gelegenheid om zich middels spel en reflectie een nieuw begeleidingsinstrument eigen te maken en in te zetten in de eigen praktijk. 

Tussen zon en maan. Dialoogspel over ervaringen tussen chaos en schoonheid

Het spel is ontwikkeld op basis van het dialoogmodel door prof. dr. Christa Anbeek. De ontregelende ervaringen zijn verbeeld in een reis in zeven etappes waarin deelnemers onderzoeken en ontdekken wat de ervaring aan zin hen heeft opgebracht. De ontregelende ervaring wordt op een creatieve manier geweven in een betekenisvolle samenhang met het leven.

In zeven bijeenkomsten zal het spel zo geïntroduceerd worden dat deelnemers in staat zijn om het spel in hun eigen praktijk te gebruiken.

Verder leren deelnemers het onderliggende dialoogmodel in te bedden in de praktijk van pastoraat, geestelijke verzorging en levensbegeleiding, met aandacht voor onder meer narrativiteit en de kracht van verbeelding.

Ook leren deelnemers het concept van ‘ontregelende ervaringen’ te duiden vanuit levensbeschouwelijk perspectief, met aandacht voor de spiritualiteit van religies en levensbeschouwingen.

Luister hier naar het gesprek met prof. dr. Christa Anbeek over menselijke kwetsbaarheid en ontregelende ervaringen in de reeks De Balie spreekt.

Opzet

De leergang omvat 7 bijeenkomsten van elk 2 dagdelen, en heeft een totale omvang van 130 uur (4,6 EC). Voor elke bijeenkomst krijgen deelnemers opdrachten die enerzijds te maken hebben met het eigen dialoogproces en anderzijds met de toepassing van (onderdelen van) het dialoogmodel in de eigen praktijk. Per bijeenkomst is er tevens een leesopdracht. De eindopdracht bestaat in een reflectieverslag waarin de verschillende deelopdrachten en de effecten daarvan op het eigen professionele functioneren worden opgenomen en bereflecteerd.

Medewerkers

De vaste docenten zijn prof. dr. Christa Anbeek (VU) en dr. Johan Bouwer. 

Leerdoelen

• Deelnemers verwerven middels theoretische reflectie en spel inzicht in de (persoonlijke) dynamiek tussen menselijke kwetsbaarheid, ontregelende ervaringen, transformatie en levensbeschouwing.
• Deelnemers verwerven inzicht in de implicaties die dit heeft voor de (professionele) begeleiding van mensen bij hun levensvragen in de context van kwetsbaarheid, ontregeling en transformatie.
• Deelnemers worden toegerust met een uniek begeleidingsinstrument (Dialoogspel) dat ze in hun eigen praktijk zouden kunnen toepassen.

Praktische informatie

Data:  20 september, 4 en 11 oktober, 1,  15 en 29 november, 13 december 2021, telkens van 10.00-16.30 uur

Locatie: Tilburg School of Catholic Theology, Nieuwegracht 61, 3512 LG Utrecht.

Kosten: € 2300 (incl. lunch, het spel en reader). De kosten zijn veelal declarabel bij de werkgever.

Accreditatie:

• Studiebelasting 130 uur [43 uur contact + 87 uur voorbereiding (literatuur, spel en verslag)] 
• 4,6 PE PKN punten.
• 14,5 punten in de categorie Vakbekwaamheid bij SKGV.

Informatie en aanmelden:

 dr. Arnold  Smeets:   a.a.m.smeets@tilburguniversity.edu