De sprekers van TAISIG - Kenny Meesters

Kenny, we beginnen meteen. De wereld van AI staat immers ook niet stil. Dus: wie ben je en wat doe je op professioneel vlak?

“Mijn expertise is informatiemanagement in crisissituaties en humanitaire hulp. In dit vakgebied onderzoeken we welke informatie er nodig is om goed te kunnen handelen bij een ramp, en de mogelijkheden voor het vervullen van verschillende behoeften. Denk hierbij aan het uitzoeken wat precies de schade is, of welke hulp er specifiek nodig is. Ik bekleed eigenlijk een dubbele rol. Enerzijds onderzoek ik welke technieken er gebruikt worden tijdens crisissituaties en hoe effectief de inzet ervan is. Denk aan de automatische analyse van sociale mediaberichten met behulp van AI. Hier komt veel waardevolle data uit voort. Anderzijds pas ik die data toe in de praktijk als informatiemanager voor bijvoorbeeld de Verenigde Naties of de Europese Unie.

Na mijn hbo-opleiding Technische Bedrijfskunde ben ik een tijdje het zakenleven ingegaan. Van origine ben ik dus een technisch bedrijfskundige. Maar tijdens mijn werk als projectmanager merkte ik al snel dat alleen uren verkopen me niet genoeg voldoening gaf. Daarom besloot ik verder te studeren en heb ik de masteropleidingen Strategic Management en Information Management gevolgd aan Tilburg University. Gedurende mijn vervolgstudies raakte ik onder de indruk van de werkzaamheden van een van de professoren: Bartel van der Walle. Hij richtte zijn onderzoek op de humanitaire sector en droeg daarin ook actief zijn kennis bij. De allesverwoestende aardbeving in Haïti was toen net gebeurd. Via Van der Walle raakte ik in contact met een Nederlandse hulporganisatie in Haïti, waar ik uiteindelijk mijn afstudeeronderzoek voltooide.”

Hoe vertel je leken over wat je precies doet? Familie en vrienden tijdens een borrel bijvoorbeeld?

“Ik leg uit dat ik ervoor zorg dat de juiste informatie, op het juiste moment, op de juiste plek, bij de juiste persoon terechtkomt. Meestal aan de hand van actuele voorbeelden. Neem een crisissituatie als COVID-19, waarin we plotseling allemaal veel (nieuwe) keuzes moeten maken. Blijf ik thuis of ga ik naar buiten? Ga ik hamsteren in de supermarkt of niet? Wil ik op dit moment mensen ontmoeten of sluit ik me sociaal gezien af?

Normaal gesproken maken we in het dagelijks leven volop keuzes waarvoor we veel informatie ter beschikking hebben, zeker tegenwoordig. Maar tijdens een crisissituatie hebben we hier niets aan. We kunnen niet leunen op bestaande data van vóór de crisis: de situatie is immers compleet veranderd voor alle betrokken partijen. De kunst is om zo snel mogelijk data te verzamelen van de nieuwe situatie, zodat we elkaar kunnen helpen om de juiste overwegingen te maken. Waardoor we uiteindelijk spoedig terug kunnen naar de situatie pre-crisis. Hiervoor gebruiken we technologie en AI; denk aan drones, satellietbeelden of sociale media-analyses. Na de aardbeving in Nepal in 2015 bijvoorbeeld, tekenden vrijwilligers de verschillen in op satellietbeelden van voor en na de ramp. Dit bracht de situatie in kaart. En ook ik speurde met vrijwilligers het internet en sociale media af voor waardevolle aanknopingspunten. Deze informatie werd onderzocht en doorgegeven aan de VN.”

Informatiemanagement in crisissituaties is jouw expertisegebied; niet het makkelijkste onderwerp om je over te buigen, of wel?

“Nee dat klopt, maar dat maakt het voor mij juist interessant. Ik zie bijvoorbeeld veel potentie in nieuwe technologieën zoals AI-toepassingen ter ondersteuning van humanitaire hulp. Maar de kunst is bedenken hoe je dit verstandig toepast tijdens een crisis. En dat is af en toe zeker een uitdaging. Maar Tilburg University is ontzettend sterk op dit vlak. We hebben de technische kennis in huis om de mogelijkheden van technologie te verkennen en ontwikkelen. Daarnaast beschikt het ELSA-lab (Ethical, Legal and Societal Aspects of AI-lab) van de kennisinstelling over de expertise om de bijkomende ethische, sociale en juridische vraagstukken te beoordelen. Mijn onderzoek buigt zich over de vraag: wat levert inzet van technologie op? Dat de implementatie ervan technisch, juridisch, ethisch en sociaal gezien kan, mag en verantwoord is, betekent namelijk niet dat het daadwerkelijk een positieve en efficiënte uitwerking heeft op de situatie.”

Waar is jouw fascinatie voor dit onderwerp begonnen?

“Ik heb op verschillende plekken in het buitenland gewoond waar ik veel gezien en geleerd heb. Zo heb ik tijdens mijn stage voor een verzekeringsmaatschappij in Zuid-Afrika de lokale bevolking van een township geholpen met het openen van een internetcafé. Gedurende een bezoek aan de township zag ik oude PC’s in een hoek liggen. Ik vroeg of ik in mijn vrije tijd hieraan mocht sleutelen. Ik kreeg de computers weer aan de praat. Uiteindelijk heb ik samen met de bewoners het internetcafé geopend. Hier is de fascinatie geboren om meer te doen met technologie dan het enkel te gebruiken in het bedrijfsleven. En na de ontmoeting met mijn professor wist ik het helemaal zeker: dít is wat ik zoek. De goede koppeling maken tussen mensen, informatie en technologieën. Net als bij het internetcafé. Je kunt de technologie en de mensen hebben. Maar je hebt de goede mix én de juiste informatie nodig om de boel draaiende te houden.”

Op welke manier ben jij aan TAISIG verbonden?

“Er zijn veel verschillende manieren waarop we kijken naar AI. Met mijn expertise draag ik bij aan rationeel kijken naar de inzet ervan. Snappen we wat er kan gebeuren wanneer we het inzetten, en wat het ons oplevert? Een kleine miscalculatie kan in mijn vakgebied enorme gevolgen hebben, zoals hulp die te laat komt of op de verkeerde plek belandt. Wat zijn de kosten en baten? En wanneer wordt het de moeite waard om technologie in te zetten? Iedereen die verbonden is aan TAISIG kijkt met een ander specialisme naar AI, wat heel waardevol is. Met die combinatie kunnen we ook echt een impact maken.”

Wat hoop je met jouw inzet te bereiken?

“Het maken van een succesvolle koppeling tussen mensen, informatie en technologieën zowel in algemene situaties alsmede voor noodhulp in het bijzonder. En het opheffen van de barrières tussen de drie componenten rondom AI onderzoek: techniek, ELSA en toepassing. Ik ben ervan overtuigd dat Tilburg University alle kennis en kunde in huis heeft om dit te doen.”

Is de brede inzet van AI een haalbare kaart op korte termijn? Of vooral nog toekomstmuziek?

“Ik denk dat in de meeste gevallen, de brede inzet van AI een haalbare kaart is. Maar wat mij betreft mag het antwoord ook wel eens ‘nee’ zijn, of ‘nog niet’. Een goede, werkbare combinatie maken is niet altijd en overal een haalbare kaart. De inzet van AI is niet overal een must; de baten wegen niet altijd op tegen de kosten. Het is wat mij betreft net zo waardevol om tot een weloverwogen beslissing te komen om het in sommige gevallen juist níét in te zetten. Zolang we dit maar bewust en geïnformeerd doen. En het niet bij voorbaat afschrijven omdat we het te eng vinden of er niet voldoende vanaf weten. Of juist het tegenovergestelde. Dat we AI-toepassingen klakkeloos inzetten zonder er goed over na te denken, omdat het ‘cool’ is.”

Wat maakt zo’n TAISIG-bijeenkomst voor jou de moeite waard?

“Ik ben zelf geen expert in artificial intelligence. Daarom vind ik luisteren naar de talks van collega’s met andere specialismen erg interessant. Het geeft me nieuwe inzichten in wat er allemaal mogelijk is, en wat de beperkingen zijn. En ik denk gelijk na over de vraag: ‘Wat kan ík toevoegen vanuit mijn vakgebied?’. De buitenwereld ziet AI misschien als één overkoepelend onderwerp. Maar voor ons als wetenschappers bij TAISIG ligt het anders. De wereld van kunstmatige intelligentie bestaat uit zó veel verschillende facetten; en elk facet an sich is interessant. Eens temeer wanneer dit alles bij elkaar komt.”

Wat krijgt de komende tijd jouw onverdeelde aandacht?

“Naast mijn werk als onderzoeker, ben ik ook actief in de hulpverleningssector. Bijvoorbeeld bij de Verenigde Naties en de Europese Unie. Daarnaast heb ik regelmatig contact met diverse Veiligheidsregio’s. Ook buiten mijn werk aan de universiteit houd ik me dus met informatie in crisissituaties bezig. Binnen mijn vakgebied denk ik dat er nog een wereld te winnen is. We worden alsmaar geconfronteerd met meer en complexere crisissen. Stuk voor stuk situaties waar tegenstrijdige belangen een rol spelen, informatie schaars is, en de situatie onvast. Hierdoor gaan we een onzekere toekomst tegemoet. Ik denk dat technologie als AI een bijdrage kan leveren aan stabiliteit en het maken van verstandige keuzes, mits het goed ingezet wordt. Denk bijvoorbeeld aan het ontwarren van onduidelijke of complexe situaties. Ik hoop dat ik mij hier nog de komende jaren voor in mag zetten. Bij, voor, en mét de studenten en collega’s van Tilburg Universiteit, onder andere via TAISIG.”