Tranzo - geestelijke gezondheid

The value of Recovery College: a cost-effectiveness and qualitative study

Published: 12 november 2021 Laatst bijgewerkt: 01 februari 2023

M.M.C. van Wezel, prof. dr. J.D. Kroon, prof. dr. H. van de Mheen

Herstelacademies (in het Engels Recovery Colleges) voor mensen met psychische kwetsbaarheden zijn in Nederland nog betrekkelijk nieuw. Ze hebben als doel om het herstelproces van de deelnemers te ondersteunen. Niet ‘behandelen’ of ‘genezen’, maar leren staat centraal: deelnemers leren door het delen van ervaringen om te gaan met kwetsbaarheden en bouwen op die manier aan hun eigen leven vanuit eigen kracht.

Kenmerkend daarbij is dat dit gebeurt in een omgeving die 100% georganiseerd wordt door ervaringsdeskundigen: mensen die met soortgelijke psychische problemen worstelen in het leven. Zij worden ook wel peers genoemd.

Enik Recovery College is een voorbeeld van zo’n herstelacademie en is een initiatief van Lister (een instelling voor beschermd en begeleid wonen). Inmiddels heeft Enik zeven locaties in de omgeving van Utrecht. Geïnteresseerden kunnen deelnemen aan diverse workshops, werkgroepen en Retreats. Ook kunnen zij bijvoorbeeld de WRAP-training (Wellness Recovery Action Plan) volgen om een persoonlijk herstelplan te maken. Wat een herstelacademie als Enik zo uniek maakt, is dat de mensen die een werkgroep komen volgen, later zélf een werkgroep kunnen geven.

Ruim vijf jaar na de oprichting van de eerste vestiging van Enik Recovery College in Utrecht is het hoog tijd om een uitgebreid onderzoek te doen naar dit initiatief. Wat betekent Enik voor haar deelnemers? Hoe beïnvloedt deelname aan Enik iemands herstel? En hoe vindt een herstelacademie haar plek binnen de geestelijke gezondheidszorg in Nederland? Om deze vragen te beantwoorden is intensief onderzoek nodig waarbij alle perspectieven worden meegenomen. Eind 2021 zijn Tranzo en het Trimbos-instituut in samenwerking met Lister en de Gemeente Utrecht daarom gestart met een vierjarig promotieonderzoek naar “de betekenis en het effect van herstelacademies in Nederland”. Door middel van verschillende methodes biedt dit onderzoek meer inzicht in de effectiviteit, betekenis en kosten van een Recovery College. Zo krijgen we in beeld hoe een Recovery College, ofwel een herstelacademie, past in het huidige Nederlandse zorglandschap. In het kader van co-creatie wordt niet alleen onderzoek verricht binnen, maar ook mét Enik. Deelnemers van Enik zullen als co-onderzoekers worden getraind, en worden betrokken bij de ontwikkeling (vb., belangrijke vragen opstellen) en uitvoering (vb., interviews afnemen en belangrijke thema’s in kaart brengen) van het project. Op deze manier kunnen zij ervoor zorgen dat hun waardevolle perspectief voldoende wordt meegenomen in het onderzoek.

Het vierjarige onderzoek loopt tot eind 2025 en wordt uitgevoerd vanuit het Trimbos-instituut en het departement Tranzo van Tilburg University. Het onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting tot Steun VCVGZ, Lister en Gemeente Utrecht. Het promotieteam bestaat uit:

  • Marloes van Wezel, promovendus bij Tranzo, Tilburg University en het Trimbos- instituut.
  • Drs. Christien Muusse, onderzoeker bij het Trimbos-instituut. Zij bracht als onderzoeker tijd door bij Enik toen de eerste locatie in Hoograven werd opgericht, en schreef daar een boek over: Ruimte voor peer support!.
  • Prof. dr. Hans Kroon, hoogleraar Ambulantisering en Deïnstitutionalisering bij de Academische Werkplaats Geestdrift van Tranzo, Tilburg University en programmahoofd Zorg en Participatie bij het Trimbos-instituut.
  • Prof. dr. Dike van de Mheen, hoogleraar Transformaties in de Zorg en departementshoofd van Tranzo, Tilburg University.

 

Voor vragen over dit project kunt u contact opnemen met Marloes van Wezel:

MWezel@trimbos.nl / m.m.c.vanwezel@tilburguniversity.edu