Werkzame elementen in zelfhulpgroepen van ervaringsdeskundige ex-plegers

Doel
Het doel van dit onderzoek is om meer inzicht te krijgen in hoe door ervaringsdeskundigen begeleide zelfhulpgroepen voor plegers van huiselijk geweld werken. Hierbij gaat het om vragen over hoe de groepen georganiseerd worden (hoe vaak, hoeveel deelnemers, is er een programma?), maar ook over hoe de deelnemers, begeleiders en coördinatoren de groep ervaren. Wat zijn de elementen die werken, wat zijn moeilijkheden of dilemma’s en wat zijn randvoorwaarden om deze groepen te organiseren. Ook willen we weten hoe individuele plegers begeleid worden door ervaringsdeskundigen en wat daarin helpende en belemmerende factoren zijn.

Met deze informatie willen beschrijven wat nodig is om een goed lopende ervaringsdeskundige inzet voor plegers van huiselijk geweld te organiseren.

Achtergrond
Huiselijk geweld is een groot maatschappelijk probleem en de effecten van hulpverlening aan plegers van huiselijk geweld blijken beperkt te zijn. Daarom zijn er nieuwe aanpakken nodig om hen te helpen meer controle over hun gedrag te krijgen. De inzet van ervaringsdeskundigen zou daar een belangrijke bijdrage aan kunnen leveren. Op steeds meer plekken ontstaan projecten en initiatieven voor ‘plegers’ door ervaringsdeskundigen. In diverse steden zijn lotgenotengroepen van ex-plegers actief. De eerste resultaten lijken hoopvol maar zijn nog niet systematisch onderzocht. Een belangrijke voorwaarde voor het verder investeren in deze interventie gericht op het terugdringen van huiselijk geweld is meer zicht te krijgen op wat de werkzame elementen van de inzet van ervaringsdeskundige ex-plegers zijn en onder welke randvoorwaarden deze het best georganiseerd kunnen worden. Tot op heden is er naar deze interventies nog geen systematisch onderzoek verricht.

Methode

Het doel van dit onderzoek is te beschrijven wat nodig is om hulp aan plegers van huiselijk geweld door ervaringsdeskundigen goed neer te zetten. Tot nu toe is hier nog maar weinig over bekend en zal kwalitatief onderzoek worden gebruikt. Deze methodiek geeft de mogelijkheid om verdiepende en fundamentele kennis te vergaren over een relatief onbekend terrein. Er zal gebruik worden gemaakt van focusgroepen, een goed ontwikkeld en veel gebruikte methodiek in kwalitatief onderzoek (Ritchie, Lewis, McNaughton Nicholls & Ormston, 2014).

Er zullen drie focusgroepen worden opgezet om verschillende facetten te belichten; deelnemers (plegers van huiselijk geweld), begeleiders van de groepen (ervaringsdeskundigen) en projectleiders/coördinatoren van organiserende instanties.

De participanten aan het onderzoek zullen eerst een vragenlijst krijgen waarmee feitelijke informatie wordt verkregen. Vervolgens zal er in de focusgroepen verdieping worden gezocht in de onderwerpen rond wat er in de groepssessies gebeurt en nodig is, over obstakels, belemmeringen en over voorwaarden en werkzame elementen. 

De gesprekken in de focusgroepen hebben een exploratief karakter. Iedere focusgroep zal bestaan uit 6 tot 8 deelnemers. Er wordt een geluidsopname gemaakt van de bijeenkomsten. Deze worden getranscribeerd en geanalyseerd met behulp van Atlas.ti, een programma ter ondersteuning van gestructureerde kwalitatieve data analyse. Thematic analysis zal worden gebruikt om thema’s te identificeren, waarbij we vanuit een inductieve positie, zonder vooraf opgebouwd raamwerk, de data analyseren (Braun & Clark, 2006).