Tranzo aw verslaving

Identifying, acknowledging and intervening with alcohol problems in the Netherlands: general population and secondary health care - Extern promotieonderzoek

Published: 01 april 2022 Laatst bijgewerkt: 20 februari 2024

J.F.R.M. Kools MSc, prof. dr. H. van de Mheen, mr. dr. R.H.L.M. Bovens, dr. A.D. Rozema, prof. dr. J.J.P. Mathijssen

Uit onderzoek blijkt dat stoornissen in het gebruik van alcohol (AUD) gemakkelijk over het hoofd worden gezien, te weinig worden gediagnosticeerd of onvoldoende worden behandeld. Het is daarom zeer waarschijnlijk dat het niet-gematigde alcoholgebruik van veel mensen in de algemene bevolking niet wordt geïdentificeerd, erkend of behandeld. Hoe eerder alcoholproblemen worden ontdekt, hoe groter de kans op herstel en alcoholafhankelijkheid en ernstige geestelijke en lichamelijke gezondheidsschade kan worden voorkomen. Familieleden van mensen met alcoholproblemen, gezondheidswerkers en werkgevers kunnen een belangrijke rol spelen bij de (vroegtijdige) identificatie van (het risico op) stoornissen in het gebruik van alcohol en het bieden van een passende behandeling. Daarnaast kunnen mensen zelf een belangrijke rol spelen in de preventie van de (verdere) ontwikkeling van hun alcoholprobleem door middel van verschillende zelfhulpmethoden.

In dit PhD onderzoek zullen we in deel één de identificatie, erkenning van en/of interventie met alcoholproblemen in de context van de algemene bevolking, toegespitst op één specifieke doelpopulatie (namelijk deelnemers aan een Dry January challenge). In deel twee zal de nadruk liggen op een specifieke setting waar ook de algemene bevolking te vinden is, maar de prevalentie van AUD hoog is. Deze setting omvat organisaties voor secundaire gezondheidszorg (d.w.z. algemene ziekenhuizen en geestelijke gezondheidszorg organisaties).

In deel één zoomen we in op een specifieke interventie die kan helpen bij de bewustwording van iemands drinkgewoonten in een algemene populatiesetting en is ook opgezet als een interventie om alcoholgebruik te matigen, namelijk Dry January. In Nederland wordt deze tijdelijke alcoholonthoudingscampagne georganiseerd door 'IkPas', onderdeel van de Stichting Positieve Leefstijl sinds 2014. Bovendien wordt IkPas door het Nationaal Preventieakkoord gebruikt als instrument om de bewustwording over het eigen alcoholgebruik en alcoholgebruik in het algemeen. Het doel van IkPas (vanaf nu voortaan aangeduid als Dry January) is de kansen van deelnemers te vergroten om Dry January tot een succes te maken door deel te nemen aan de campagne waarbij extra ondersteuning beschikbaar is, zoals een campagne website, regelmatige e-mailnieuwsbrieven met informatie en tips, een helpdesklijn en een online forum voor het delen van ervaringen met collega-deelnemers.

In deel twee zullen we dieper ingaan op specifieke settings waar de prevalentie van alcoholproblemen hoog is, maar gemakkelijk over het hoofd wordt gezien, te weinig wordt gediagnosticeerd of onvoldoende wordt behandeld, namelijk de secundaire gezondheidszorg (waaronder ziekenhuizen en organisaties voor geestelijke gezondheidszorg). Het niet opsporen en het bieden van vroegtijdige behandeling in deze settings kan echter de resultaten van de behandeling verslechteren en negatief de algemene levenskwaliteit beïnvloeden. Daarom moeten inspanningen worden geleverd om de vroegtijdige opsporing van (het risico op) AUD en het bieden van passende behandeling in secundaire gezondheidszorgsettings, waarin professionals in de gezondheidszorg een belangrijke rol spelen.