Symposium 'Ouderenpsychologie: van psychosomatiek tot heldentragiek'

Moet ik een held zijn? Psychotherapie bij ouderen | Arjan Videler

Psychotherapie is uitstekend toepasbaar bij ouderen met goede resultaten. Het wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit is ruim voor depressie, behoorlijk voor angststoornissen en groeiende voor andere problematieken, zoals onder meer persoonlijkheidsstoornissen, slaapstoornissen en verslaving. Therapievormen als CGT, schematherapie, mediatietherapie, ACT en systeemtherapie sluiten met enige aanpassingen goed aan op de leef- en belevingswereld van ouderen. Toch wordt psychotherapie nog veel te weinig toegepast bij ouderen in de GGz en de VVT. Welke belemmeringen staan in de weg? Welke thema’s dienen niet te worden vermeden? Vergt psychotherapie bij ouderen heldenmoed? 

Mensgerichte ouderenzorg | Katrien Luijkx

Mensgerichte ouderenzorg draagt bij aan een zinvol leven en is erop gericht dat ouderen het leven kunnen blijven leiden waar zij voor kiezen, ook als zij zorg nodig hebben. Het belang van mensgerichte ouderenzorg wordt toegelicht en de uitdagingen die dit met zich meebrengt.

Verslavingsproblematiek bij ouderen | Rob Kok

In deze lezing bespreekt Rob het vóórkomen van stoornissen in het gebruik van diverse middelen bij ouderen, met de nadruk op alcohol. Hij gaat in op gezondheidsschade; met name de vraag of er een minimum aantal eenheden per dag is die gezondsheidsbevorderend zou zijn.

Als het verleden je inhaalt; behandeling van PTSS bij ouderen| Ellen Gielkens

Onder behandeling en niet-passende zorg zijn een groot probleem bij ouderen met PTSS. Onderzoek naar ouderen met PTSS en onderzoek naar de gevolgen en behandeling van psychotrauma zijn twee zeer actuele thema’s die zich verbinden in deze lezing. We staan stil bij wat er bekend is over PTSS bij ouderen en bij toepassing van EMDR als richtlijnbehandeling voor PTSS: Wat doet EMDR behandeling op de PTSS klachten bij ouderen met (chronische- en vroegkinderlijke) traumatisering en een veelheid aan comorbide aandoeningen naast de PTSS?

Mediatietherapie bij ouderen met neurocognitieve stoornissen en persoonlijkheidsproblematiek | Erol Ekiz

Tijdens deze lezing wordt stilgestaan bij het behandelen van probleemgedrag, voortkomend uit gedragsmatige en psychologische symptomen van dementie (BPSD), waarbij rekening wordt gehouden met comorbide maladaptieve persoonlijkheidstrekken van de patiënt. Het onderzochte, mediatieve behandelmodel (CoMBI) lijkt helpend in het systematisch aanpakken en doen afnemen van probleemgedrag bij dementie.

Ik mankeer niks aan mijn hoofd hoor. SOLK bij ouderen | Peter Hilderink

Somatisch onvoldoende verklaarde klachten (SOLK) bij ouderen vormen een onderbelicht probleem. Meeste van de patiënten met deze klachten zoeken hulp  op spreekuren van huisartsen en de diverse somatisch specialisten. Hier worden ze vaak als lastig en tijd consumerend beschouwd. Specifiek op SOLK gericht behandelaanbod is nauwelijks toegankelijk voor ouderen. We moeten af van deze fatalistische kijk op deze patiëntengroep, er liggen kansen voor betere zorg en hoop op betere kwaliteit van leven.

Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen; de tragiek voorbij? | Bas van Alphen

Persoonlijkheidsstoornissen bij 65-plussers zijn een feit en komen voor in alle lagen van de bevolking. Binnen de GGz en VVT liggen de prevalentiecijfers zelfs tussen de 25% en 50%. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat ouderen evenveel profiteren van psychotherapie vergeleken met jongere volwassenen maar dat op onderdelen de behandeling aangepast dient te worden op de leef- en belevingswereld van ouderen. Ook krijgt onderzoek naar mediatietherapie gericht op persoonlijkheidsstoornissen steeds meer aandacht en staan farmacotherapie evenals polyfarmacie op de wetenschappelijke agenda. Ingegaan wordt op de laatste wetenschappelijke stand en praktische ‘tools’ ten aanzien van de diagnostiek, (indicatiestelling van) behandeling en bejegening van ouderen met persoonlijkheidsstoornissen.  

Specifieke uitdagingen voor de systeemtherapie bij ouderen | Luc van de Ven

Het werken met de naaste omgeving van de patiënt is een obligaat onderdeel van de ouderenzorg. In sommige situaties is familie- of systeemtherapie onontbeerlijk. Er is dan niet één geïdentificeerde patiënt, maar men werkt met het koppel, de familie of de ruimere context en richt zich op relaties en interacties. Het koppel of de familie wordt dan als het ware ‘de patiënt’. In het werken met ouderen dient de therapeut alert te zijn voor een aantal valkuilen en vooroordelen, die zowel bij de patiënt, diens omgeving en de therapeut te situeren zijn. Voor deze laatste is het van belang om zich voldoende bewust te zijn van de eigen familiale geschiedenis en de eigen visies over wat hoort en niet hoort in een relationele, familiale context.