Docent Ellen Dreezens: Hoe karaktervorming jou en de wereld verbetert

Dreezens heeft in haar leven – ze is nu 38 jaar - veel nagedacht over haar eigen eindigheid, de aanleiding van de Last Lecture. Want het idee achter deze lectures is dat je datgene vertelt wat je nog kwijt wil aan de wereld voordat je overlijdt.

Dreezens moeder overleed toen ze 4 jaar was, haar vader toen ze 21 jaar was. Lang dacht ze dat ze net als haar moeder op haar 33e zou overlijden, totdat ze 34 jaar werd. Inmiddels went ze aan het idee dat ze misschien wel 88 jaar wordt.

Ze deelt in deze Last Lecture wat ze tot nu toe heeft geleerd over het leven. Dat doet ze aan de hand van karaktervorming. Maar, waarschuwt ze, daarvoor moet je zelf- en maatschappijkritisch zijn en een verantwoordelijke burger. Ook heb je zelfvertrouwen, grit (je best doen) en doorzettingsvermogen nodig. Daar krijg je iets voor terug: je wordt een verantwoordelijk mens die solidair, ontwikkeld en betrokken is en kan samenwerken.

Het past goed binnen de aandacht die Tilburg University besteedt aan karaktervorming in het Tilburg Education Profile (TEP). Een belangrijk onderwerp, want studenten en alumni van Tilburg University zijn daarmee goed toegerust om hun talenten verder te ontwikkelen, hun kennis te vergroten, en bij te dragen aan de maatschappij.

Adviezen

Dreezens heeft vier adviezen: wees delighting, ervaar in plaats van koop, maak verbinding en wees je eigen held.

1. Wees delighting

“Maak anderen en jezelf gelukkiger”, adviseert de docente. “Doe dat op je eigen manier.

Het hoeft niet met grote cadeaus, een kleinigheidje, compliment, lieve boodschap of glimlach is al genoeg. Dat komt doordat mensen geneigd zijn de mimiek, gebaren en zelfs het accent van een ander na te apen. En dan vinden we elkaar vervolgens leuker. Het maakt interactie en het opbouwen van een band gemakkelijker. Máár het is lastig. Je moet jezelf kwetsbaar opstellen, je trots en vooroordelen opzij zetten en je oprecht verplaatsen in een ander.”

2. Ervaar in plaats van koop

“Je leven is de som van je ervaringen. Zorg dus dat je investeert in ervaringen en niet in spullen. 

Ervaringen zijn leuker om over te praten en je kijkt er met een roze bril op terug. Dat heet positieve herinterpretatie. Ervaringen zorgen voor intrinsieke groei en voor betere sociale relaties.

Opvallend is dat hoe ouder mensen worden, hoe blijer ze worden van gewone ervaringen. Werd je als jongere blij van bungeejumpen, als oudere ben je vooral gelukkig vanwege de mensen om je heen.”

3. Maak verbinding

“Kom uit de ivoren toren van wetenschappers en praat met de mensen die betrokken zijn met dat wat je onderzoekt.

Ons brein is zo aangelegd dat het blij wordt van verbinding maken. Dat kan op twee manieren: via sympathie en empathie. Het tweede is beter, want dan verplaats je je echt in een ander.

Stel je imperfect en nederig op, oordeel niet en accepteer dat fouten maken mag.”

4. Wees je eigen held

“Hoe blijf je jezelf ontwikkelen? Door op zoek te gaan naar mensen die op veel gebieden als jijzelf zijn, maar op sommige punten ‘in je allergie zitten’. Juist daar kun je van leren. Want dat zij een beetje teveel hebben, heb jij te weinig.

Neem bijvoorbeeld eerlijkheid. Als je te eerlijk bent, moet je diplomatieker leren te zijn. Maar je hoeft ook niet je mening voor je te houden, dat is het andere uiterste. Leer van rolmodellen in je omgeving, niet van onbereikbare helden.

Doe dat in kleine stapjes, want anders raakt je brein in paniek en ontstaat er weerstand in plaats van een leermoment. Wees dapper. Voor jezelf en voor anderen, want moed is besmettelijk.

En tenslotte: wees jezelf. Besef dat er een wijs iemand én een slechterik in je huist, en van beide kun je meer over jezelf leren.”