Kast met ordners, foto Viktor Talashuk

Zorgvuldig omgaan met persoonsgegevens

Met welke persoonsgegevens moet ik zorgvuldig omgaan?

In principe dien je met alle persoonsgegevens zorgvuldig om te gaan. Bijzondere persoonsgegevens (zoals iemands ras, godsdienst of gezondheid) worden echter door de wetgever extra beschermd. De AVG gaat dan ook uit van een verbod voor de verwerking van bijzondere categorieën van persoonsgegevens, maar voor bepaalde verwerkingen zijn uitzonderingen gemaakt.

Bijzondere persoonsgegevens

De volgende gegevens worden gezien als bijzondere persoonsgegevens:

  • Persoonsgegevens waaruit ras of etnische afkomst blijkt;
  • Persoonsgegevens waaruit politieke opvattingen blijken;
  • Persoonsgegevens waaruit religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen blijken;
  • Persoonsgegevens waaruit het lidmaatschap van een vakbond/vakvereniging blijkt;
  • Genetische gegevens;
  • Biometrische gegevens met het oog op de unieke identificatie van een persoon;
  • Gegevens over iemands gezondheid;
  • Gegevens met betrekking tot iemands seksueel gedrag of seksuele gerichtheid.

Bijzondere Persoonsgegevens mogen in beginsel niet verwerkt worden. De AVG kent echter een aantal uitzonderingsgronden op dit verbod, die genoemd zijn in artikel 9:

  • Er is uitdrukkelijke toestemming van de betrokkene;
  • De verwerking is noodzakelijk in verband met een bij cao of wettelijk geregelde plicht of recht op het gebied van het arbeidsrecht en het sociale zekerheids- en sociale-beschermingsrecht;
  • De verwerking is noodzakelijk ter bescherming van de vitale belangen van de betrokkene, tenzij de betrokkene in staat is toestemming te geven;
  • De bijzondere persoonsgegevens zijn kennelijk door de betrokkene openbaar gemaakt. De openbaarmaking moet dan wel ‘evident’ zijn: bijvoorbeeld een bekendmaking van een lidmaatschap van een vakbond op TV;
  • De verwerking is noodzakelijk voor het instellen, uitoefenen of onderbouwen van een rechtsvordering;
  • De verwerking is noodzakelijk voor een in een wet neergelegd zwaarwegend algemeen belang. Denk hierbij aan verwerking van gegevens met betrekking tot ras of etniciteit met het oog op identificatie;
  • De verwerking is noodzakelijk voor doeleinden van preventieve of (arbeids)geneeskundige aard. Zoals het beoordelen van arbeidsgeschiktheid en/of het verstrekken van gezondheidszorg. Deze verwerking mag enkel indien dit bij wet of in een geneeskundige behandelingsovereenkomst is bepaald en enkel door beroepsbeoefenaars die een wettelijk beroepsgeheim hebben, zoals artsen of psychologen;
  • De verwerking is noodzakelijk voor de volksgezondheid, mits dit in een wet is vastgelegd;
  • De verwerking is noodzakelijk voor wetenschappelijk onderzoek dat een algemeen belang dient. Deze uitzondering kan enkel opgaan als het vragen van toestemming onmogelijk blijkt of een onevenredige inspanning kost. Ook dient er te zijn voorzien in zodanige waarborgen dat de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene niet onevenredig wordt geschaad. In het Themabeleid Wetenschappelijk onderzoek is meer informatie hierover te vinden.

Overigens geldt in alle gevallen dat ook aan alle andere voorwaarden voor de verwerking van persoonsgegevens moet zijn voldaan (bijvoorbeeld een geldige verwerkingsgrondslag, doelbinding enzovoorts). Ook gelden er strengere eisen voor de beveiliging van deze persoonsgegevens.

Gevoelige persoonsgegevens

Naast de bijzondere persoonsgegevens die in de AVG zijn opgenomen, wordt in de AVG ook nog gevoelige persoonsgegevens genoemd. Hieronder vallen in ieder geval:

  • Het burgerservicenummer of vreemdelingennummer (V-nummer);
  • Een kopie van een identiteitsdocument / verblijfsvergunning;
  • Persoonsgegevens van minderjarigen;
  • Gegevens omtrent functioneren, zowel van medewerkers als studenten.

In hoofdstuk 4.4 van het Beleid Privacy en Bescherming Persoonsgegevens kan meer informatie worden gevonden over de verwerking van gevoelige persoonsgegevens.