Sedes Sapientiae

Zetel der Wijsheid (14e eeuw)
Cobbenhagen Building

Sedes Sapientiae – Zetel der Wijsheid (14e eeuw)

Madonna is een Italiaans begrip, een samentrekking van mia en donna - mijn vrouw. De term wordt in de beeldende kunst gebruikt voor een afbeelding van Maria, vaak met het kind op haar schoot. Madonna's vormden eeuwenlang een geliefd thema in de beeldende kunst. Ook in de middeleeuwen, de periode waarin de universiteiten ontstonden, de eerste in het Italiaanse Bologna, in 1088.

Tilburg University beschikt over liefst vier Madonnabeelden, waarvan een kenmerkend is voor een universiteit: Maria als Zetel der Wijsheid. Dit type beeld, in het Latijn Sedes sapientiae geheten, toont Maria met het Christuskind op de knie. In dit geval heeft Maria in haar hand een wereldbol (als symbool van Gods heerschappij over de schepping). Christus, draagt in zijn linkerhand een boek, als teken van zijn leraarschap. De rechterhand, die ontbreekt aan het beeld, maakte – zo weten we aan de hand van vergelijkbare beelden - een zegenend gebaar. Eenzelfde beeld vinden we in het logo van de Katholieke Universiteit van Leuven. Het beeld is waarschijnlijk afkomstig uit Zuid-Frankrijk of Noord-Spanje en dateert uit de 14e eeuw. Het is aangekocht in de jaren ‘60 en bevindt zich sindsdien in het Cobbenhagengebouw, doorgaans in een bestuurskamer.

De drie andere Tilburgse beelden van Maria maken duidelijk hoezeer de visie op haar is veranderd. Zo hangt in de hal van het University College een zwarte Madonna, ten teken dat Maria een rol speelt – en een heel andere verschijningsvorm heeft gekregen - in meerdere culturen. De foto dateert van 2004 en is gemaakt door Inez van Lamsweerde.

In het Zwijsengebouw hangt, van de hand van Marc Mulders, een zogenoemde schuilmadonna. Wegens de kritiek die Mulders kreeg op zijn religieus geïnspireerde werk, koos hij ervoor om moeder en kind niet op de voorgrond te plaatsen, maar verdekt op te stellen, omringd door bloembladeren. De vierde madonna bevindt zich in de hal van het Cobbenhagengebouw. Het is een bronzen beeld van Maria met de gestorven Christus op schoot, een zogeheten Pieta. Het  beeld dateert van 1969 en is in een expressionistische stijl gemaakt door de Duitse beeldhouwer Bonifatius Stirnberg.

Nieuwsgierig naar de andere kunstwerken op de campus? Ga op onderzoek via de digitale plattegrond van Campuskunst.

Meer over de historie en het academisch erfgoed

Het academisch erfgoed van Tilburg University is een zeer divers geheel van archieven, beeldmateriaal, collecties, apparaten, opgetekende verhalen et cetera die betrekking hebben op de geschiedenis van de universiteit.