De stichtingsakte en de dies natalis
Op “den negen en twintigsten Augustus negentienhonderd zeven en twintig, verschenen voor de Tilburgse ‘candidaat-notaris’ Goijaerts vijf heren die het eerste bestuur zouden vormen van de Roomsch Katholieke Handelshoogeschool. De akte passeerde enkele dagen voor de start van het eerste academische jaar en het doel van de stichting was “aan den studeeerenden (sic) een grondige studievorming te geven volgens den geest der Roomsch Katholieke Kerk, meer bijzonder hen in de gelegenheid te stellen hooger onderwijs te genieten in de handels- en daaraan verwante wetenschappen.”
De stichtingsakte uit 1927 (afbeelding boven)
De statuten vermelden dat voor het dagelijks bestuur een curatorium verantwoordelijk is, dat tevens het bestuur vormt van de Roomsch Katholieke Leergangen. Deze leergangen vormen een van de rechtsvoorgangers van de huidige Fontys Hogescholen, in Tilburg gevestigd op een campus in het zuiden van de stad.
De datum waarop de stichtingsakte passeerde is niet de datum waarop de universiteit de dies natalis (Latijn voor ‘dag van geboorte’) viert. De moeilijkheid van de 29e augustus is dat een week later een tweede belangrijke festiviteit plaatsvindt: de opening van het academisch jaar. Vandaar dat er een alternatief nodig was en dat werd 7 maart, de datum waarop “Het Nederlands Episcopaat aan de Hun toevertrouwde geloovigen, Zaligheid in de Heer, bekend maakte dat er in Tilburg een RK Handelshoogeschool gevestigd zou worden.”
Bij nader inzien was dit evenmin een gelukkige datum, en wel vanwege de vastenperiode. Het gaf geen pas dan feest te vieren. Na een discussie van meer dan tien jaar met het curatorium, dat aanvankelijk voet bij stuk hield, ging dat akkoord met een wijziging. Per brief, op 10 mei 1940, de dag dat de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, wordt aangekondigd dat de dies natalis voortaan gevierd zou worden op 21 november, op ‘Maria Presentatie’ - de dag dat Maria door haar ouders in de tempel werd voorbestemd voor haar taak.
Het programma van de dies is lang hetzelfde gebleven: in de ochtend een Heilige Mis in de kerk op de Heuvel, in de middag de diesrede door de rector in de aula, in de avond het hooglerarendiner, met aansluitend een feestavond met studenten. De Heilige Mis raakte in de jaren zeventig in de vergetelheid, terwijl de feestavond steeds meer allure kreeg. In die tijd wordt om praktische redenen besloten om af te zien van de exacte datum en te kiezen voor een vast moment: de derde donderdag van november.
Dat lijkt een wijs besluit, aangezien er buiten 7 maart en 21 november nog twee data in aanmerking kunnen komen als Dies Natalis. De eerste is uiteraard 29 augustus, de tweede is 8 oktober. Dat is de datum waarop de eerste academisch zitting in 1927 plaatsvond, in etablissement de Nieuwe Koninklijke Harmonie aan de Stationsstraat. Deze datum staat ook vermeld op de staf van de pedel.
Meer over de historie en het academisch erfgoed
Het academisch erfgoed van Tilburg University is een zeer divers geheel van archieven, beeldmateriaal, collecties, apparaten, opgetekende verhalen et cetera die betrekking hebben op de geschiedenis van de universiteit.