Jelle Kanters wint Jan Brouwer Scriptieprijs voor masterscriptie over Belastingdienst
De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen heeft op vrijdag 10 februari acht Jan Brouwer Scriptieprijzen en de J.C. Baak Prijs uitgereikt aan masterstudenten in de geestes- en maatschappijwetenschappen. Een van de winnaars was Jelle Kanters van Tilburg Law School voor zijn scriptie ‘Selectie op wiens risico? Een onderzoek naar de formeelrechtelijke gevolgen van risicoselectie door de Belastingdienst’. Daarin laat hij zien dat de rechtsbescherming van de belastingbetaler steeds een beetje verder wordt uitgehold.
De Belastingdienst legt jaarlijks ongeveer 30 miljoen belastingaanslagen op, en dit proces is voor een groot deel geautomatiseerd. Bij deze geautomatiseerde processen worden risicomodellen gebruikt voor de keuze of belastingaangiftes automatisch afgedaan moeten worden of dat een ambtenaar aanvullende handelingen moet verrichten.
Foto: Stephanie Driessen
Jelle heeft in zijn onderzoek voor de master Fiscaal recht ontdekt dat die verschillende risicomodellen implicaties hebben voor de juridische vraag of de Belastingdienst de bevoegdheid heeft om belastingaanslagen te corrigeren (‘navorderen’).
Als de Belastingdienst een aangifte gecontroleerd heeft en een aanslag heeft vastgesteld mag die namelijk niet zomaar later gecorrigeerd worden en op een hoger bedrag vastgesteld worden (‘navorderen’). Daarvoor gelden strikte vereisten om burgers rechtszekerheid te bieden ten aanzien van de opgelegde belastingaanslag. Bij aanslagbelastingen (‘moeilijke belastingen’) genieten burgers dus extra rechtsbescherming omdat de Belastingdienst de taak heeft om de belastingaangiftes na te kijken.
Jelle laat zien dat de huidige praktijk tornt aan die rechtsbescherming. Met het Toeslagenschandaal nog vers in het geheugen is dit een bevinding die niet alleen de aandacht van de krantenlezer en meer specifiek de jurist trekt, maar die ook in zekere zin een appèl doet op de wetgever. Zijn scriptie is dus duidelijk van grote praktische relevantie, aldus het juryrapport.
Jelle heeft met zijn onderzoek ook een belangrijke bijdrage geleverd aan de rechtswetenschap, vindt de jury, die hem een kritisch en een onafhankelijk denker noemt. Hij kan zijn juridische bevindingen hoog-over in perspectief plaatsen: dat van de burger die zijn rechtsbescherming steeds een beetje verder uitgehold ziet.
De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen houdt zich sinds 1752 bezig met het bevorderen van de wetenschap en een brug slaan tussen wetenschap en samenleving.