research theme Cognitive Enhancement and Prevention

Cognitieve Verbetering en Preventie

De onderzoeksprojecten binnen het thema ‘Cognitive Enhancement and Prevention’ zijn gericht op het verbeteren van cognitieve vaardigheden en het voorkomen van cognitieve achteruitgang bij gezonde individuen.

Neuroplasticiteit is het vermogen van de hersenen om zichzelf gedurende het hele leven te reorganiseren. Op basis van onze ervaringen, gedragingen, gedachten en emoties worden de verbindingen in de hersenen voortdurend sterker of zwakker, waardoor de hersenen zich kunnen aanpassen aan veranderingen in de omgeving.

Binnen dit onderzoeksthema gebruiken we inzichten in de principes van neuroplasticiteit en methoden uit de cognitieve neuropsychologie om een gezonde hersenontwikkeling te stimuleren, het cognitief functioneren te verbeteren en cognitieve reserve op te bouwen bij gezonde kinderen en volwassenen. We willen het aanpassingsvermogen van de hersenen onderzoeken en interventies ontwerpen om cognitieve vaardigheden te trainen en te ontwikkelen, zoals zelfregulatievaardigheden, die een basis kunnen vormen voor succes, gezondheid en welzijn in het leven.

Digitalisering van de samenleving: Gevolgen voor welzijn en cognitief functioneren

Digitalisering heeft de samenleving veranderd. Enerzijds kunnen digitale technologieën het leven van mensen verbeteren doordat ze betere toegang bieden tot onderwijs, gezondheidszorg en informatie, en kunnen ze bijdragen aan sociale contacten. Anderzijds kunnen digitale technologieën bijdragen aan de verspreiding van nepnieuws, cyberpesten, depressie, verslaving aan gaming en sociale media, en problemen met privacy en vertrouwen. De bezorgdheid neemt toe over de invloed van onze smartphonegewoonten en continue blootstelling aan (sociale) media op ons functioneren in het dagelijks leven. Worden we gemakkelijker afgeleid, ongeduldig en gestrest door het gebruik van mobiele apparaten? Of worden we beter in multitasking, het vergaren van informatie en het onderhouden van sociale contacten? Misschien geldt allebei. Het hoofddoel van dit project is om meer inzicht te krijgen in de impact van digitale technologieën op welzijn en alledaags cognitief functioneren vanuit het perspectief van adolescenten, ouders en werknemers. Er worden vragenlijsten gebruikt om gegevens te verzamelen. De resultaten van dit project worden verwerkt in een adviesrapport voor het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Looptijd project: 15/03/2020 – 15/03/2021

Subsidieverstrekker: Ministry of Internal Affairs and Kingdom Relations

Samenwerkingspartners: Alliantie Digitaal Samenleven

Team

Publicaties

Taalschatten

Het is belangrijk dat alle kinderen in Nederland de kans krijgen hun volledige potentieel te bereiken en een gezond en gelukkig leven te leiden. Een goede taalontwikkeling is daarvoor een zeer belangrijke factor. Praten en interacteren met je kind lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het nog niet voor iedereen. Zeker niet in een digitale samenleving. Sommige ouders wéten niet hoe belangrijk hun rol is, andere hebben of nemen niet genoeg tijd. En weer anderen twijfelen over hoe ze het moeten aanpakken.

Vanuit het project Taalschatten wordt ernaar gestreefd er samen voor te zorgen dat álle 170.000 kinderen die jaarlijks worden geboren, op het juiste taalniveau aan school beginnen. Het doel is dat alle ouders – dus van álle achtergronden en opleidingsniveaus – weten dat praten en interacteren met hun kind een randvoorwaarde is voor de (hersen)ontwikkeling van hun kind, net als voeding, beweging en slaap.

Tilburg University is als partner verantwoordelijk voor het ontwikkelen en evalueren van wetenschappelijk onderbouwde interventies gericht op het vergroten van bewustzijn van en kennis over het effect van een rijke taalomgeving op de (hersen)ontwikkeling en belangrijke succesvaardigheden van jonge kinderen (0-4 jaar oud) om zo de ontwikkeling van kinderen in de eerste levensjaren als fundament voor het verdere leven te optimaliseren.

Samenwerkingspartners: Dit project is een samenwerking van de Number 5 Foundation, Stichting Lezen en Schrijven en Tilburg University. Gezamenlijk werken zij aan het realiseren van de missie. Een van de noodzakelijke factoren daarin is het betrekken van het ecosysteem om het jonge kind heen met zowel publieke als private partijen. Kernspelers hierin zijn huisartsen, jeugdartsen, verloskundigen, kinderopvang, logopedisten. De projectpartners willen door samenwerking met deze partijen een maatschappelijke beweging creëren om de missie te voltooien.

Team

Publicaties

De Sterkste Schakel

De Sterkste Schakel is een onderzoek naar de economische zelfredzaamheid van gezinnen. Het heeft als doel generatiearmoede te doorbreken aan de hand van neuropsychologische inzichten. Tilburg University is als partner verantwoordelijk voor het evalueren van de effecten van de interventies op de economische zelfredzaamheid van gezinnen.

De aanpak van armoede is belangrijk omdat armoede een hoger risico geeft op het ontwikkelen van gezondheidsproblemen en het welbevinden van mensen op lange termijn negatief beïnvloedt. Door gezinnen executieve vaardigheden aan te leren wordt de generatiearmoede doorbroken en wordt kinderen een succesvollere en gezondere toekomst geboden.

Binnen het onderzoek wordt een aanpak gehanteerd die het onderwerp armoede combineert met inzichten uit de cognitieve neuropsychologie. Denk aan de effecten van stress op de hersenen en cognitieve vaardigheden, en het vermogen van de hersenen zich te ontwikkelen. Deze nieuwe aanpak is gericht op het versterken van de sociaaleconomische fitheid van gezinnen, om hen weer grip te geven op hun toekomst én de toekomst van hun kinderen. Het bestaat uit twee onderdelen: 1) Mobility Mentoring®; in deze aanpak wordt er door een professional mentoring geboden, die uitgaat van gelijkwaardigheid en bijdraagt aan het doelgerichter handelen van mensen; 2) EFFECT-training bestaat uit methodieken waarvan wetenschappelijk bewezen is dat ze executieve vaardigheden en de hersennetwerken die aan deze vaardigheden gelieerd zijn, trainen en ontwikkelen.

Looptijd project: 01/10/2020 – 01/10/2023

Subsidieverstrekker: Municipality of Waalwijk

Samenwerkingspartners: The target groups of the study are families with financial problems in the municipality of Waalwijk, who would like to cooperate with a mentor. There will be close cooperation with social partners in the neighborhood, such as community teams, schools, and social institutions.

Team