‘Ik onderneem om anderen kansen te kunnen geven’

Alexander van Eerden mag dan wel een echte IT-ondernemer zijn, toch is hij na alle virtuele vergaderingen wel wat Zoom-moe. Hij mist diepgang in de online communicatie, vooral het non-verbale aspect. De coronacrisis maakt het leven van de ondernemer er niet leuker op. Maar van het door Zoom getoonde gezicht zijn geen zorgen af te lezen. Over hoe zijn bedrijf Building Blocks de coronacrisis totnogtoe doorstaat, hoor je hem ook niet over klagen. “We groeien alleen minder hard dan verwacht.” Vooral de geplande expansie in Zweden is volgens Van Eerden op een lager pitje terechtgekomen. Bij de jonge onderneming werken nu 46 medewerkers. Het plan is door te groeien tot maximaal 100 medewerkers over vijf jaar. Werving is geen probleem. Hoewel data science-specialisten schaars en gewild zijn, solliciteerden er vorig jaar 700 bij Building Blocks. Het geheim van deze aantrekkingskracht bij jonge mensen is niet ingewikkeld. Het bedrijf is volgens Van Eerden toegespitst op de wensen van de nieuwe generatie. Kort omschreven is dat betekenisvol en interessant werk waarin je eigen verantwoordelijkheid krijgt en je snel kunt ontwikkelen. Dat is zelfs de drijfveer voor de ondernemer geweest om voor zichzelf te beginnen. “Een eigen bedrijf gaf mij de ruimte om het werk zo in te richten als ik het zelf wilde.”

Iets wezenlijks toevoegen

Het inzicht dat hij zijn werkende leven zelf in de hand wilde hebben, is geleidelijk ontstaan. Een proces dat zich voltrok gedurende zijn studententijd bij Tilburg University. Als jonge student bedrijfskunde deed hij als bijbaan diverse IT-klussen voor de Amsterdamse groothandel in dierbenodigheden Van Ree. En na zijn bachelor volgde hij een lange stage bij ABN Amro Investment Banking. Dat was in 2006, waarin de ontwikkelingen rond de verkoop en opsplitsing – zoals beschreven in De Prooi – een climax kregen. Daar ontdekte hij dat hij niet wilde focussen op geld. “Ik wil iets wezenlijks aan de wereld toevoegen.” Waarmee hij precies het verschil wilde maken, kreeg gestalte tijdens een stage bij Procter & Gamble in Genève. “Daar kreeg ik een vroeg kijkje in de keuken van data science. Ik zag daar wat dit kan betekenen bij het beter leren kennen van klanten.” Hij had nu nog steeds in Zwitserland kunnen werken. Maar aanbiedingen van stagebedrijven sloeg hij af. “Ik zag in dat ik dan een lange loopbaan moest bewandelen, voordat ik verschil kon maken. Met een eigen bedrijf kon ik meteen de volle verantwoordelijkheid nemen en met mooie leerzame klussen aan de slag.”

Levensmotto

Zijn beslissing om zijn carrière te starten met een eigen bedrijf werd door zijn vader niet direct begrepen. “Die vond het vreemd dat ik niet op de fantastische financiële voorstellen van de corporates inging. Wat dat betreft was er een beetje een generatiekloof tussen mij en mijn vader. Voor mij was salaris het laatste argument waar ik naar keek. Dat zie ik wel bij meer generatiegenoten.” Zijn moeder stimuleerde hem om het ondernemen door te zetten. “Zij zei: Alexander, we hebben je niet voor niets gestimuleerd je eigen keuzes te maken.” In 2011 besloot Van Eerden zijn master af te maken zodat zijn ernstig zieke moeder zijn buluitreiking nog kon meemaken. “Zij had het studeren altijd gestimuleerd. Mijn moeder had die kans, ondanks haar intelligentie, nooit gekregen.” Haar overlijden kort daarna sterkte Van Eerden in zijn voornemen om zoveel mogelijk uit het leven te halen. “Het was een harde les in de niet-maakbaarheid van het leven. Door die ervaring ging ik meer waarderen wat ik wel in de hand heb. Ik wilde zelf een mooie invulling aan mijn werkende leven geven. Mijn motto werd: meer mogelijk maken. Zelf kansen benutten én anderen kansen geven.”

Slimme passpiegel

Dat kansen geven doet hij nu met Building Blocks. Dit bedrijf ontstond in de huidige vorm in 2013. Toen ontwikkelde Van Eerden, samen met zijn nieuwe compagnon en mede-alumnus Merwin de Jongh, een nieuw businessmodel. “Bij mijn opdrachten tot dan toe verbeterde ik voorraadbeheer, prijsbeleid of marketing met behulp van data. Met Merwin ontstond het idee om klantdata als startpunt te nemen. We ontwikkelden oplossingen die klantbehoefte of –gedrag kunnen ‘voorspellen’.” Deze als legoblokjes aan elkaar te verbinden componenten maken het bijvoorbeeld mogelijk producten aan klanten aan te bevelen of service te voorspellen. Zo’n building block kun je op vele manieren toepassen, zoals in een slimme passpiegel van de kledingwinkels van Jeans Centre. Deze spiegel kan suggesties doen voor bijpassende kleding op basis van data over algemeen aankoopgedrag.

Pluto

Data science heeft het imago van een booming business, waar het gemakkelijk scoren lijkt. Maar de werkelijkheid is weerbarstiger. Het succes is Van Eerden zeker niet aan komen waaien. Zo was het aanvankelijk lastig klanten te overtuigen van de kansen van data science. “Ik vertelde bijvoorbeeld dat je met data kon voorspellen wat klanten in een supermarkt gingen kopen. En stelde de vraag: waarom zou u mensen nog een folder sturen met producten die ze toch nooit kopen? Dan keken ze mij aan alsof ik van Pluto kwam. Klanten waren meestal nog niet zover. Zij worstelden bijvoorbeeld nog met het ontsluiten van omzetdata. Het was lastig om daar een tussenweg in te vinden.” Ook niet gemakkelijk is de financiering van de groei geweest. Building Blocks koos bewust niet voor externe financiers. Hierdoor moesten Van Eerden en De Jongh aanvankelijk financieel scherp aan de wind varen. “Alles moest qua uitgaven op de limiet. Het betekende dat we onszelf soms zes tot negen maanden geen salaris uitkeerden.”

Millennials zijn niet lui

Hoewel hij de nodige horden heeft moeten nemen, heeft hij geen moment spijt van de keuze voor het ondernemerschap. Vooral omdat hij, zoals hij zich had voorgenomen, zelf vorm kan geven aan aantrekkelijk werk. “Wij willen aansluiten op de wensen van de nieuwe generatie en laten zien dat werken ook leuk kan zijn.” Het is volgens Van Eerden een misverstand om te denken dat millennials niet hard willen werken. “Ze hebben de reputatie lui te zijn, omdat alles hen zou komen aanwaaien. Maar deze generatie is juist zeer impact-gedreven. Ze willen het verschil maken. Ertoe doen. En ze hebben daarom een mentaliteit van: voordat het werkt, gaan wij niet slapen.” Deze laatste zin zal straks terug te vinden zijn in de ‘rebranding’ van Building Blocks die in het najaar van 2020 wordt gelanceerd. Onderdeel daarvan is een nieuwe missie, waarin het bedrijf het morele aspect meer gaat benadrukken. Ze willen IT-oplossingen ontwikkelen waarbij de consument – dus niet de klant die Building Blocks betaalt ­– op 1 staat, vertelt Van Eerden. “Ons ‘big hairy audacious goal’ wordt: to positively impact 1 billion people.”

Moreel kompas

Die nadruk op positieve impact is volgens Van Eerden nodig omdat data science niet per definitie wordt ingezet voor het goede. Aan algoritmes kleven grote risico’s, zoals vooroordelen, discriminatie en uitsluiting. Dat is een punt van zorg, zeker in de verzekeringswereld: een tweede sector naast retail waar Building Blocks veel klanten heeft. Volgens Van Eerden vraagt het een sterk moreel kompas. “Je moet strenger zijn dan wat de wetgeving voorschrijft. Als je op je gevoel afgaat, weet je wanneer het niet deugt. Dan moet je je hersenen gebruiken en zeggen: dat doen we niet. Niet het algoritme is verantwoordelijk, maar de mens. Dus ook de bouwer. Als wij alles bouwen wat we technisch kunnen, wordt de wereld niet per se mooier.” Hoe borgen ze dat? “Dat doen we door nieuwe medewerkers vanaf de sollicitatie duidelijk te maken dat een moreel kompas gewenst is. En door onze mensen niet in hun eentje op een project te zetten. En door nee te zeggen als een klant iets dubieus wil, louter vanwege het hoge rendement. Dat moreel kompas heeft ons al klanten gekost.”

Alexander van Eerden in het kort

Alexander van Eerden vindt het in zijn studiejaren belangrijk om ook werkervaring op te doen. Tijdens zijn bachelor Bedrijfseconomie werkte hij bij groothandel in dierbenodigdheden Van Ree. Voor dat bedrijf deed hij diverse IT-opdrachten. Na zijn bachelor ging hij stages lopen bij ABN Amro (2006-2007) en Procter & Gamble (2008). In die periode richtte hij ook zijn eerste eigen bedrijf op, Hermsen & Van Eerden. Hiermee voerde hij IT-opdrachten uit. Dit bedrijf runde hij vier jaar vanuit een kantoorruimte in gebouw S op de campus van Tilburg University. Nadat hij zijn master in finance had afgerond, richtte hij in 2013 met Merwin de Jongh Building Blocks op. Dit bedrijf heeft zich in zeven jaar ontwikkeld tot een data science-bedrijf dat er toe doet. Het heeft vestigingen in Tilburg en Amsterdam en werkt voor klanten als CZ zorgverzekeringen, ASR, Corendon en Samsung.

Building Blocks