Vakbeschrijvingen cursussen Topklas

Docenten: dr. Paul Verbruggen, dr. Lianne Wijntjens, dr. Charlotte Zegveld

In dit vak onderzoeken we een bijzonder actueel en complex thema in het privaatrecht: aansprakelijkheid wegens ongeschikte medische hulpzaken. Haperende pacemakers, scheurende borstprotheses en vaccins met bijwerkingen zijn slechts enkele van de legio voorbeelden van ondeugdelijke medische hulpzaken die na gebruik door chirurgen, artsen en andere medisch hulpverleners schade hebben veroorzaakt bij patiënten. De vraag die in deze gevallen rijst is of en in hoeverre medisch hulpverleners ook civielrechtelijke aansprakelijk dragen voor de veroorzaakte schade. Die vraag kan enkel beantwoord worden door in te gaan op de diverse regels, op Europees en nationaal niveau, en van publiekrechtelijke als privaatrechtelijke aard, die het gebruik van deze en andere medische hulpzaken omkleden. In deze cursus gaan we dan ook op zoek naar het regelcomplex dat de grenzen van de aansprakelijkheid wegens ongeschikte medische hulpzaken beoogt aan te geven.

Docenten: prof. dr. Saskia Lavrijssen, prof. dr. Martijn Groenleer, dr. Bart van der Sloot

Europese en nationale wet- en regelgeving spelen een cruciale rol in de totstandbrenging van de energietransitie en  de realisatie van internationale en Europese klimaatdoelstellingen. Het ministerie van Economische Zaken bereidt momenteel nieuwe wetsvoorstellen voor die een grote impact hebben op de energiesector. Deze voorstellen beogen de digitalisering en de verduurzaming van de sector te versnellen. Deze topklascursus heeft als  doel inzicht te geven in de rol die het recht kan spelen in het bereiken van de Europese en nationale klimaatdoelstellingen en in de versnelling van een rechtvaardige energietransitie. Daartoe wordt stilgestaan bij het begrip energierechtvaardigheid en de belangen van duurzaamheid, leveringszekerheid en betaalbaarheid van de energietransitie. De  meest relevante Europese en nationale wetten en wetsvoorstellen die van belang zijn voor de regulering en versnelling van de energietransitie worden behandeld. Daarbij wordt gereflecteerd op de rol die het recht kan spelen in de energietransitie. Aan de hand van de bespreking van de Shell-zaak, wordt aandacht besteed aan de verantwoordelijkheden van de staat en verantwoordelijkheden van de markt bij de realisatie van de energietransitie. Relevante wetgeving wordt besproken aan de hand van praktische voorbeelden. Ook wordt geoefend met de analyse en oplossing van ‘real life’ cases.

Docent: Joris van Laarhoven MA LLM

Een steeds groter deel van de levens van een groot aantal mensen speelt zich af op het Internet. Logischerwijs heeft dit ook grote implicaties voor het recht, aangezien het reguleren van sociale processen veelal wordt beschouwd als het uiteindelijke doel van het recht. Zoals eerder gebeurd is na grote technologische omwentelingen (drukpers, radio, film, televisie), confronteert de nieuwe technologie samenlevingen met nieuwe uitdagingen—of op z’n minst dezelfde uitdagingen in een wezenlijk andere vorm.

In dit vak behandelen we online desinformatie en haar impact op en verhouding tot de democratische rechtsstaat. In democratische rechtsstaten, waaronder de onze, is een gestage, toegankelijke stroom van begrijpelijke en kwalitatief goede informatie absoluut onmisbaar. Sterker nog, een van de drie belangrijkste redenen dat het grondrecht op vrije expressie (waaronder ook het recht op het ontvangen van informatie valt) überhaupt bestaat in moderne democratieën, is dat een dergelijk recht burgers in staat stelt goed te participeren in hun democratie (de andere redenen zijn dat het individu zich kan ontplooien, en dat de waarheid nagestreefd kan worden).

Desinformatie, zeker wanneer zij een politiek doel heeft, is wat dat voorgaande betreft niet bepaald bevorderlijk voor democratische rechtsstaten. Nu is het natuurlijk zo dat leugens, verdraaiingen, onwaarheden, en propaganda al (minstens) sinds mensenheugenis schering en inslag zijn in zo’n beetje elke samenleving. Met de komst van het Internet, en in het bijzonder de sociale media, heeft dit alles echter een wezenlijk nieuwe vorm gekregen en worden democratische rechtsstaten wereldwijd met een enorm probleem geconfronteerd.

In dit vak zullen we beschouwen of het recht eigenlijk wel een rol zou moeten spelen in de strijd tegen fake news; en zo nee, waarom niet; en zo ja, aan welke dingen zoal gedacht moet worden bij het invullen van die rol.

Docent: prof. mr. M. Nelemans

In dit topklasvak wordt door en met de studenten onderzocht of en in hoeverre kunstmatige intelligentie invloed kan (gaan) hebben op de strafrechtketen en welke mogelijke uitdagingen daarbij om de hoek komen kijken. Kunnen we een criminele robot strafrechtelijk aansprakelijk stellen? Is misdaad straks te voorspellen en te voorkomen? In hoeverre hebben we in de toekomst nog politieagenten nodig?

In de afgelopen tijd is er veel media-aandacht geweest voor kunstmatige intelligentie. Deze technologie biedt een scala aan mogelijkheden voor nieuwe toepassingen. Denk daarbij aan de zelfrijdende auto. In wezen kan iedere industrie kunstmatige intelligentie inzetten om bestaande toepassingen te verbeteren of nieuwe toepassingen te ontwikkelen.

In dit vak staat de strafrechtketen centraal en hoe kunstmatige intelligentie hierin een rol zou kunnen gaan spelen. En wellicht dat deze technologie kan bijdragen aan oplossingen voor enkele problemen in de strafrechtketen die te kampen heeft met overbelasting en ondercapaciteit, zowel in de opsporing, als bij het Openbaar Ministerie en in de rechterlijke macht.

Het vak is interdisciplinair van opzet doordat het technologie combineert met juridische, maatschappelijke en ethische vraagstukken. Het doel is niet om pasklare antwoorden te geven maar om studenten te laten kennismaken met de vragen van de toekomst.