Onze wetenschappers over verkiezingsthema’s
Het beloven spannende Tweede Kamerverkiezingen te worden op 22 november, met complexe thema’s en veel nieuwe gezichten. Wetenschappelijke inzichten helpen de discussie over gevoelige onderwerpen in verkiezingstijd te duiden. Lees wat onze wetenschappers in de media zeggen over kwesties als migratie, bestuurscultuur en inflatie.
Expertise op de expertpagina
Ook op zoek naar duiding rondom de verkiezingsthema’s? Benader een van onze wetenschappers op de expertpagina voor de landelijke verkiezingen.
Landelijke verkiezingen 2023 | Tilburg University
‘Arbeidsmigranten willen een normaal bestaan opbouwen’
Arbeidsmigratie is een hot item. ‘Tachtig procent van de arbeidsmigranten zegt ‘ja’ tegen Nederlands leren en integreren’, zegt Brigitte Kroon bij Omroep Brabant. 'Maar ze wonen bijvoorbeeld ver weg van de leerplek, op bedrijventerrein achteraf.'
< Afbeelding: opname verkiezingspodcast Omroep Brabant.
‘Verhoog het minimumloon niet buitenproportioneel’
Daniël van Vuuren laat zich bij EenVandaag uit over het minimumloon. Moet dit worden verhoogd of niet? ‘Niet buitenproportioneel’, zegt hij. ‘Een beetje verhogen hoeft niet schadelijk te zijn voor de economie en werkgelegenheid. Maar bij sterke verhogingen stijgt het risico dat bedrijven er voor kiezen om productie naar het buitenland verhuizen, of dat ze werkgelegenheid vervangen door goedkopere machines of geautomatiseerde systemen. Dat laatste is op lange termijn goed, maar op korte termijn kan het baanverlies en inkomensonzekerheid veroorzaken.’
‘Verander de bestuurscultuur wat radicaler’
Volgens de verkiezingsprogramma’s is de komende jaren een ‘dienstbare, open en deskundige overheid’ te verwachten. ‘Dat is zeker goed nieuws’, schrijft Stavros Zouridis op NederlandRechtstaat.nl. ‘Verander de bestuurlijke cultuur maar wat radicaler en maak de rechtsstaat sterker door dit samen te laten gaan met halvering van het regelcomplex.’
'Druk op arbeidsmarkt neemt komende jaren nog verder toe'
Ook Ton Wilthagen heeft het over de krapte op de arbeidsmarkt bij BNR. Door vergrijzing en ontgroening wordt de druk alleen maar groter. 'Dat betekent dat we meer mensen nodig hebben op de arbeidsmarkt en we bijvoorbeeld moeten kijken of we onze arbeidstijd kunnen uitbreiden.'
‘Ik mis een langetermijnvisie op ons landbouw- en voedselsysteem’
Stikstof, klimaat, boze boeren: de partijen buitelen over de kwestie heen. Joks Jansen zegt bij de verkiezingspodcast van Omroep Brabant : ‘De landbouwtransitie is een van de ingewikkeldste van onze tijd. Het is jammer dat het landbouwakkoord er niet gekomen is, want veel jonge boeren willen wel bijdragen aan gezond voedsel en schone natuur. Ik mis een brede nationale visie op de toekomst, zowel voor het klimaat en de klimaatverandering, als voor boeren.’
Stikstofregels: 2030 of 2035?
Ralph Frins heeft het ook over stikstof in een opinie op NederlandRechtsstaat.nl. Veel partijen nemen in hun verkiezingsprogramma een standpunt over de jaartallen in, maar kan het nieuwe kabinet wel naar believen kiezen tussen 2030 en 2035, vraagt hij zich af. ‘Hoe langer wordt getreuzeld met het treffen van voldoende bron- en natuurherstelmaatregelen, hoe langer het duurt voordat voldoende ruimte ontstaat om nieuwe ontwikkelingen relatief eenvoudig te kunnen realiseren.’
‘Schade door klimaatverandering is een welvaartsprobleem’
De meeste partijen willen inzetten op ‘brede welvaart’ en ‘schone groei’. ‘Maar makkelijk is verder kijken dan bnp niet’, zegt Kim Putters in het FD en in de podcast van het ESB. ‘Alle andere zaken die wat meer tegen ecologie en het sociaal-maatschappelijke dimensie aan zitten, delven vaak het onderspit.' Reyer Gerlagh reageert ook in de podcast: 'De schade in het geval van klimaatverandering is zo groot dat ik nog wel wil zeggen dat het een welvaartsprobleem wordt.'
‘Resultaat van een stemwijzer is geen hapklaar stemadvies’
Kun je erop vertrouwen dat je met een stemwijzer bij de juiste partij terechtkomt? Hier deed De Marker (BNN VARA) onderzoek naar. Universitair docent Naomi Kamoen gaf antwoord: “Het resultaat van een stemwijzer moet je niet zien als een hapklaar stemadvies. Op basis van de verkregen informatie kun je je verder verdiepen in die partij of partijen die dicht bij jou staan.” Over de voor- en nadelen van bijvoorbeeld de Stemwijzer en Kieskompas heeft Kamoen ook een stuk geschreven in samenwerking met collega’s van de Universiteit Utrecht. Zweef je nog steeds? Deze explainer van NOS, waar Kamoen ook aan heeft meegewerkt, legt uit hoe stemhulpen werken.
Onze wetenschappers over …
Onderzoekers van Tilburg University staan midden in de samenleving én roeren zich over maatschappelijke thema’s in de media en daarbuiten. Deze rubriek is een overzicht van media-optredens over een specifiek thema.