Sinan Çankaya wint E. du Perronprijs 2020/2021 met Mijn ontelbare identiteiten
De E. du Perronprijs, een initiatief van de gemeente Tilburg en Tilburg University, wordt op 19 mei uitgereikt aan Sinan Çankaya voor zijn boek Mijn ontelbare identiteiten. Volgens de jury is het werk met zijn kijk op Nederland en zijn jeugd ‘een spiegel aan de lezers en nodigt het uit tot zelfreflectie. Het boek is kritisch en boeiend, omdat het niet ontbreekt aan humor en lichtheid’, De prijs is bedoeld voor schrijvers, kunstenaars of publieke intellectuelen die, net als Du Perron in zijn tijd, grenzen signaleren en doorbreken om wederzijds begrip tussen verschillende bevolkingsgroepen te stimuleren. De prijs die tweejaarlijks wordt uitgereikt, bestaat uit een geldbedrag van €10.000 euro en een textiel object.
De jury kwam tot het besluit na vergelijking met andere genomineerden, Raoul de Jong, Lucas Waagmeester, en Laura Jansen.
Mijn ontelbare identiteiten is een veelvormige tekst: een terugblik op het leven, een sociologische analyse van Nederland, en een uitdagend kritisch betoog over botte en subtiele mechanismen van uitsluiting. De narratieve compositie wordt gedragen door een uitnodiging aan de auteur om ‘als oud-leerling die over grenzen heen kijkt’ te komen spreken op zijn vroegere middelbare school. Vervolgens worden in afzonderlijke hoofdstukken steeds stappen gezet naar die presentatie toe waarbij citaten uit de media aanleiding geven tot reflecties over integratie, cultuur en racisme.
Sjonnie-buurt
In deze indringende essayistische en ook verbeeldende tekst – de auteur noemt het een soort ‘auto-etnografie’ - schrijft Çankaya (1982) over hoe het is om als kind van migranten op te groeien in een arme wijk in Nijmegen: ‘We woonden in een Sjonnie-buurt, maar hadden het niet door. We woonden in een probleemwijk, aandachtswijk, krachtwijk, prachtwijk en Vogelaarwijk en brachten de multiculturele samenleving tot leven (…) Boeken lezen, daar werd op neergekeken’ (p.72). In die wijk kent de auteur de plaatsen, mensen en gewoontes, en voelt hij zich thuis: ‘Het grote verschil tussen mij en mijn ouders is dat ik in Nederland ben geboren. Ik ben in mijn thuisland’ (p. 73). Maar de wijk legde toen ook al de verschillen bloot tussen de ‘kaaskoppen, Turreken, Marokaneh en Suri’s’, verschillen die later veel scherper aangezet zouden worden. In de terugblik op het kind dat hij was, toont Çankaya ook de harmonie van de wijk en de kracht van tante Annie, de ‘burgemeester van onze straat’, die toezag op de normen en de boel bij elkaar hield.
Mijnenveld van identiteiten
Wie ben je of wie word je, als je een andere taal dan je moeder spreekt, als je anders dan je vriendjes niet alleen van de Atari computer houdt maar ook van lezen, als je anders dan je ouders een universitaire opleiding doet en promoveert? ‘Hoe vind je een weg door het mijnenveld van identiteiten?’ (p. 84). Çankaya is de ik-verteller van zijn leven en de observator van een Nederland waarin het debat over migratie, diversiteit en racisme steeds feller wordt. Dit boek is een aanklacht tegen kaders en omlijningen van hoe je zou moeten zijn. Het is een kritiek op de aanname dat we zijn wie we zijn en dat er maar één bepalende identiteit is vastgelegd in de plaats van geboorte en de existentie van je ouders. Identiteit is zoveel meer: ervaren, nadenken, creëren, verantwoordelijkheid nemen.
Mijn ontelbare identiteiten biedt een spiegel aan de lezers en nodigt uit tot zelfreflectie. Het boek is kritisch en boeiend, omdat het niet ontbreekt aan humor en lichtheid, omdat de passages over de jeugd in Nijmegen en vakanties in Turkije ook de verloren tijd oproepen en niet alleen maar negatieve ervaringen in herinnering brengen. Juist de beschrijvingen van het verleden maken het boek sterk in zijn argumentatieve en verbeeldende kracht. Mijn ontelbare identiteiten biedt een realistisch perspectief op hoe het is om op te groeien in Nederland als iemand die zich binnen verschillende culturen beweegt. Het daagt ons uit na te denken over de verantwoordelijkheid voor het verbinden van verschillende culturen en het openstaan voor verandering.
Meer informatie
De uitreiking vindt plaats op 19 mei tijdens het ‘Night University’ festival in de aula van de universiteit. Paul Scheffer em. Hoogleraar Europese studies houdt de E. du Perronlezing. De prijs bestaat uit 10.000 euro en een object, ontworpen door studio 'by aaaa' (Moyra Besjes en Natasja Lauwers) en vervaardigd bij het Textiel Museum in Tilburg. Vorige winnaars waren oa. Ellen Deckwitz (2019), Margot Vanderstraeten (2017), Stefan Hertmans (2016), Mohammed Benzakour (2013), en Ramsey Nasr (2011). Mijn ontelbare identiteiten is verschenen bij De Bezige Bij in 2020.
U kunt contact opnemen met wetenschapsredacteur Tineke Bennema, tel. 013 4668998 en via persvoorlichters@tilburguniversity.edu.
(foto rechtenvrij, ovv fotograaf Marijn Smulders)