Filtering reality: (Re)constructing media literacy programs related to body image on social media in co-creation with pre- and early adolescents+C50+C57

De mogelijk negatieve impact van social mediagebruik op (pre)adolescenten, met name op het gebied van verminderd zelfbeeld en lichaamsbeeldproblematiek, is veel besproken. Bezorgd over het (overmatige) gebruik van sociale media door adolescenten, heeft de Nederlandse overheid de mogelijkheden en reikwijdte van verplichte mediawijsheidprogramma's onderzocht.

Hoewel het nog niet verplicht is, worden er al verschillende programma's voor zowel basisschoolleerlingen als leerlingen in het voortgezet onderwijs aangeboden door verschillende (commerciële) organisaties. Deze bestaande programma's zijn echter vaak ontwikkeld door pedagogische en/of academische experts. Aangezien (pre)adolescenten actieve gebruikers van sociale media zijn, en hun sociale mediagebruik snel evolueert, is het doel van dit project om na te gaan of deze top-down programma's hun behoeften en ervaringen weerspiegelen en aanvullen. Vragen met betrekking tot de geschiktheid van zowel de inhoud als de (leverings)vorm van deze programma's moeten worden geëvalueerd in samenwerking met ontwikkelaars en (beoogde) doelgebruikers.

Dit project gaat in op bovenstaande vragen en onderzoekt de mogelijkheden voor (ver)nieuw(d)e interventies op het gebied van mediageletterdheid, in het bijzonder met betrekking tot het lichaamsbeeld van (pre)adolescenten.

Doelstellingen van het project
Het project bestaat uit twee fasen, waarbij de eerste fase de volgende doelstellingen heeft:

• de status quo bepalen door een inventarisatie te maken van bestaande mediageletterdheidsinterventies met betrekking tot lichaamsbeeld;
• onderzoeken hoe (pre)adolescenten (de effectiviteit) van bepaalde programma's ervaren door middel van etnografische observaties, focusgroepen en diepte-interviews;
• het identificeren van eventuele problemen of hiaten in bestaande programma's en het onderzoeken van behoeften en ideeën met betrekking tot bepaalde mediageletterdheidsinterventies.
  Voortbouwend op de inzichten verkregen tijdens de eerste fase, draait de tweede fase rond de co-creatie van een (ver)nieuw(d)e mediageletterdheidsinterventie. Een blauwdruk voor deze interventie, die het belangrijkste resultaat zal zijn van dit huidige project, zal worden uitgevoerd door ontwikkelaars bij Mediawegwijs.
   

Potentieel effect

• Verwacht wordt dat de voorgestelde lichaamsbeeldinterventie die als onderdeel van dit project zal worden ontwikkeld, een positief effect zal hebben op het lichaamsbeeld van jongeren.
• De wetenschappelijke impact van dit project ligt in de ontwikkeling van een co-creatie methodologie voor mediawijsheid, die nog niet standaard is.
• De blauwdruk vormt voor een (her)nieuw(d)e mediawijsheid de basis voor een vervolgproject waarin het programma geëvalueerd zal worden. Bovendien zal dit toekomstige project ook andere relevante actoren in het leven van (pre)adolescenten betrekken (bijv. ouders/voogden en gemeenschapsleiders) om een breder inzicht te krijgen in de omgevings/sociale context waarin het gebruik van sociale media is ingebed.