Promotie M.G.B.M. Boekhorst MSc

• Locatie: Cobbenhagen building, Aula 
• Promotor: prof. dr. V.J.M. Pop
• Copromotores: dr. A. Beerthuizen, dr. V. Bergink

Tilburg University volgt de maatregelen van het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en Milieu (RIVM) rond het coronavirus. Mede op basis van de aangescherpte richtlijnen bieden we voor onze promoties een livestream aan. Deze plechtigheid kan online worden bijgewoond via deze livestream.

Samenvatting

Tijdens de zwangerschap en na de geboorte (de perinatale periode) treden belangrijke lichamelijke, emotionele en sociale veranderingen op bij vrouwen. Vrouwen kunnen depressie, angst en/of stress klachten ervaren tijdens deze periode. Deze klachten worden ook wel distress genoemd.  Ook het ouderschap en de opvoeding kunnen overweldigende ervaringen zijn en een negatieve invloed hebben op de mentale gezondheid van de moeder. Dit proefschrift beschrijft de uitkomsten van twee studies.

Onderzoeksmethoden

In het HAPPY-project (Holistic Approach to Pregnancy and the first Postpartum Year) onderzochten wij de mentale gezondheid van vrouwen aan het begin van het ouderschap en richtten wij ons specifiek op risico- en beschermende factoren van distress. De vrouwen werden gevolgd tijdens de zwangerschap tot en met de peuterleeftijd van de kinderen en vulden op verschillende meetmomenten (online) vragenlijsten in over depressieve klachten, distress m.b.t. de zwangerschap, mindfulness en partnersteun. Bij een subgroep van 500 vrouwen werd ook naar opvoedingsbelasting gekeken tot 3 jaar na de bevalling. Vrouwen die een hoge opvoedingsbelasting rapporteerden werd een mindful ouderschapstraining aangeboden via internet.

In een tweede studie werd een cohort zwangere vrouwen met een bipolaire stoornis gevolgd tijdens de perinatale periode door middel van vragenlijstenonderzoek.

Belangrijkste conclusies

Het HAPPY-project toonde aan dat distress bij 1 op de 5 vrouwen voorkomt in de perinatale periode en tijdens het jonge ouderschap. Wij vonden dat partnerbetrokkenheid een beschermende factor kan zijn tegen depressieve klachten tijdens de zwangerschap. Vrouwen met bepaalde mindfulness vaardigheden ervoeren minder opvoedingsbelasting tijdens de peuterleeftijd. Wij vonden ook dat de online mindful ouderschap interventie een positief effect had op het welzijn van moeders.

In de deelstudie met zwangere vrouwen met een bipolaire stoornis bleek dat deze vrouwen vaker een minder goede hechting met hun kind rapporteerden in vergelijking met een gezonde controlegroep.

Belangrijkste aanbevelingen

Dit onderzoek laat zien dat partnerbetrokkenheid en mindfulness vaardigheden een belangrijke rol kunnen spelen in de mentale gezondheid van een vrouw tijdens de overgang naar het ouderschap. Mindfulness vaardigheden zijn aan te leren en kunnen helpen om minder opvoedingsbelasting te ervaren.