Geert Vervaeke over een groene en levendige campus: ‘Wie de lat niet hoog legt, gaat niet vliegen.’
Als aanjager van de groene en levendige campus draagt Geert Vervaeke een aanstekelijke ambitie uit. Tilburg University wil naar de top 10 duurzame universiteiten wereldwijd. Dit streven is volgens hem een signaal naar buiten dat duurzaamheid zeer hoog op de agenda staat.
Zijn kinderen – in het bijzonder een zoon die zich met duurzame bosbouw bezighoudt – inspireerden Geert Vervaeke tot een transformatie naar duurzaam denken en doen. Hij ziet dat urgente problemen zoals die met klimaat en biodiversiteit ons dwingen tot fundamentele veranderingen. Op zijn werk kan de decaan van Tilburg Law School hieraan een bijdrage leveren. Als universiteitsbrede sponsor bepleit hij graag het belang van dit strategiethema. De issues waar we mee te kampen hebben vragen om verder kijken dan de eigen discipline vindt Vervaeke. “We worden uitgedaagd om opnieuw naar de fundamenten te kijken van hoe we met elkaar en de omgeving omgaan. Elk wetenschapsgebied heeft hierin bepaalde beperkingen. Ook mijn wetenschapsgebied, het recht, wordt uitgedaagd. Want onze discipline werkt vooral tussen natiestaten, terwijl de uitdagingen internationaal zijn. Die kunnen we niet met statelijk recht reguleren. Waterlopen stoppen niet bij de landsgrenzen en dieren trekken zich daar ook niets van aan.”
Nek uitsteken
De grote problemen vragen een interdisciplinaire aanpak, waarbij we de buitenwereld binnenbrengen in onze omgeving, vindt Vervaeke. “Die beweging past ook bij wie we als Tilburg University zijn: een bij de maatschappij betrokken universiteit. We laten ons raken door ontwikkelingen in de samenleving. We willen dat duurzame dus niet alleen omdat het moet of in de mode is, maar uit overtuiging.” In het streven naar een duurzame universiteit wil het universiteitsbestuur verder gaan dan wettelijk verplicht. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de strategische notitie ‘Towards a sustainable university 2027’. Vervaeke vertelt dat Tilburg University haar nek echt uitsteekt. “We willen vooroplopen.”
We worden uitgedaagd om opnieuw naar de fundamenten te kijken van hoe we met elkaar en de omgeving omgaan
Wat doet de universiteit meer dan wat bijvoorbeeld de regelgeving al voorschrijft? Vervaeke geeft twee voorbeelden. “Wij kiezen voor duurzame en gezonde voeding op de campus. We bieden niet zomaar alles aan, maar leggen de keuze aan banden.” Het tweede voorbeeld van dapper vooroplopen vindt Vervaeke het beleid voor reiskilometers. De universiteit vergoedt alleen nog woon-werkverkeer gemaakt met het openbaar vervoer, op de fiets of te voet. Ook voor dienstreizen zijn de regels strikt. “Reizen van minder dan 500 kilometer doen we met de trein. Moet er toch worden gevlogen dan compenseren we de CO2-uitstoot. De bedoeling is dat de voetafdruk van dienstreizen naar nul gaat. Dat is een resolute regeling waar niet iedereen blij van wordt.”
Hoezeer Tilburg University voorop wil lopen, blijkt uit het streven naar een top 10-notering in de Greenmetric University Ranking. Dit betekent dat de universiteit tot de duurzame top van universiteiten wereldwijd wil gaan behoren. Vervaeke denkt dat het goed is om zo ambitieus te zijn. “Als we de lat niet hoog leggen, gaan we niet vliegen.” Hij weet nog niet zeker of het ook lukt om over deze lat te komen. “Als je vliegt, verlies je soms wat hoogte. De hoge ambitie is belangrijk als signaal naar buiten toe. Voor iedereen die hier wil komen werken en studeren is de boodschap helder: kom niet naar hier als je niets met duurzaamheid hebt”, vindt de decaan.
Verwarren
Vervaeke vindt de universiteit een prima plek om te werken aan oplossingen voor de grote issues. Op de campus komen diverse disciplines en nationaliteiten samen. Het is een ontmoetingsplaats voor een betere toekomst. Belangrijk daarbij is om niet alleen aan een duurzame maar ook aan een levendige (vibrant) campus te werken. “De universiteit is een ontmoetingsplaats voor mensen die daar een groot deel van hun tijd doorbrengen. We willen graag dat die campus zo levendig mogelijk is en ontmoetingen stimuleert.” Daarnaast denkt hij dat het goed is als het universiteitsterrein mensen nieuwsgierig maakt naar anderen. “Misschien moet de campus bezoekers zelfs wel wat verwarren zodat ze aan het denken worden gezet.”
Als je vliegt, verlies je soms wat hoogte. De hoge ambitie is belangrijk als signaal naar buiten toe. Voor iedereen die hier wil komen werken en studeren is de boodschap helder: kom niet naar hier als je niets met duurzaamheid hebt
De campus kan nog levendiger, als het aan Vervaeke ligt. Vooral ’s avonds maakt deze volgens hem een verlaten indruk. “Levendigheid spreekt niet voor zich. Daar moet je aan werken. Dat studenten elkaar op de campus ontmoeten spreekt minder vanzelf dan in het verleden. Ze krijgen vaker online les en gaan daardoor minder naar collegezalen. Daarom is het belangrijk om te investeren in andere voorzieningen die de campus aantrekkelijk maken, zoals meer mogelijkheden om samen te studeren en te werken. Tilburg University timmert aan de weg met steeds meer studiewerkplekken en groepswerkruimtes die dit stimuleren. Een mooi voorbeeld van een ruimte die de ontmoeting stimuleert vindt de decaan ook de ‘salon’ voor studenten in de TLS-faculteit die steeds uitnodigender wordt.
Elkaar aansteken
Nog belangrijker dan de gebouwen zijn natuurlijk de mensen die er werken. Uit hun gedrag moet blijken dat duurzaamheid en levendigheid belangrijk worden gevonden. Dat geldt zeker voor duurzaamheid. Dit is immers een integraal onderwerp dat op alle dagelijkse domeinen ingrijpt, zoals vervoer, voeding en gebouwen. Vervaeke: “Dat vraagt nogal wat. Dat lukt alleen als je hierin investeert, het goed regelt en stimuleert dat het gedrag daadwerkelijk verandert. De benodigde gedragsverandering gaat door het hele personeelbestand heen, van schoonmaker tot collegevoorzitter. Degene die de eindverantwoordelijkheid dragen moeten dit het eerst doen. Dat wij als leiders duurzaamheid belangrijk vinden moet bijvoorbeeld blijken uit onze dienstreizen en zakelijke diners. Zo kunnen we elkaar aansteken met ons gedrag. Net zoals mijn kinderen mij hebben aangestoken.”
'Weaving Minds & Characters' strategie op weg naar 2027
Blijf op de hoogte van alle strategische ontwikkelingen en activiteiten in aanloop naar ons 100-jarig bestaan.