Gelaagde regelgeving kan digitale markten beter doen functioneren

De digitale sector is een hoeksteen van de modern economie, maar het reguleren van digitale ondernemingen is een nieuw gebied voor wetgevers en mededingingsautoriteiten dat zorgt voor de nodige uitdagingen. Rechtswetenschapper Jasper van den Boom onderzocht nieuwe methoden om digitale markten te reguleren door het perspectief te nemen dat deze markten een netwerkindustrie vormen. Door inzichten uit de economie en bedrijfswetenschappen te combineren met inzichten uit de regulering van de netwerkindustrie voor telecommunicatie, ontwikkelde hij een nieuwe manier van regelgeven: progressieve ecosysteem regulering.

Monopolies

In zijn proefschrift laat Van den Boom allereerst zien waarom digitale platformmarkten met platformen zoals Google’s zoekmachines, Meta’s sociale media en Amazon’s Marktplaats vaak monopolies vertonen. Hij ontwikkelde een theorie voor de ‘digitale natuurlijke monopolie’, die verklaart waarom platformmarkten vaak sterk geconcentreerd zijn.

Concurrentie tussen ecosystemen

Vervolgens toont hij aan dat ondernemingen met een monopolie in een platformmarkt nog steeds concurrentiedruk voelen door de aard van het digitale netwerk. Hiervoor ontwikkelde hij een conceptueel model voor concurrentie tussen ecosystemen die bestaan uit groepen actoren of producten. Digitale ondernemingen concurreren om een deel van het digitale netwerk te veroveren, zodat zij daar vervolgens controle uit kunnen oefenen. Een sterke positie in één of meerdere platformmarkten kan ingezet worden om de positie in ecosysteemconcurrentie te versterken. Van den Booms theorie helpt verklaren wanneer concurrentie tussen ecosystemen gezond is en wanneer er concurrentiebeperkend gedrag wordt vertoond.

Progressieve regulering

Op basis van deze inzichten stelt de promovendus een systeem van ‘progressieve ecosysteem regulering’ voor. Het doel van deze regelgeving is om nieuwkomers in de markt te beschermen tegen concurrentie van grote digitale ecosystemen. De regelgeving is verdeeld in drie lagen: zwaar gereguleerd, licht gereguleerd en beschermd. De gelaagde structuur staat wetgevers toe om de regelgeving snel aan te passen wanneer de realiteit in de markt verandert. Met dit voorstel daagt het proefschrift onze bestaande ideeën over regulering uit en ontwikkelt het een nieuw paradigma voor de inzet van regelgeving in digitale markten.

Promotie

Jasper van den Boom LLM promoveert op woensdag 14 juni 2023 om 13.30 uur in de aula van Tilburg University. De promotie is ook te volgen via livestream. Titel proefschrift: Regulating Competition in the Digital Network Industry - A Proposal for Progressive Ecosystem Regulation. Promotor: prof. dr. G. Monti, copromotor: dr. I.J.M.A. Graef.