Fouten in melodie en ritme vreemde taal leiden niet tot grote communicatieproblemen
Hoewel het leren van de melodie en het ritme (prosodie) van een vreemde taal niet gemakkelijk is, hoeft dit niet tot miscommunicatie te leiden. Dat stelt promovenda Lieke van Maastricht in haar onderzoek, waarin ze spraak van vreemde taalsprekers analyseerde en concludeerde dat zij de prosodie van hun moedertaal vaak kopiëren naar de vreemde taal die ze aan het leren zijn. Moedertaalsprekers bestempelden de foutieve prosodie als ‘buitenlands’.
De meeste mensen leren een vreemde taal door middel van taallessen. Een onderwerp dat nauwelijks aan bod komt in dergelijke lessen, is de melodie en het ritme van de vreemde taal, ook wel de prosodie genoemd. Dit is opmerkelijk, omdat we wél intuïtief een beeld hebben bij deze aspecten van verschillende talen. Van het Zweeds wordt bijvoorbeeld gezegd dat het zo mooi zangerig klinkt. Daarnaast kan de melodie van spraak ook betekenis hebben. Zo is er in het Nederlands een verschil in betekenis tussen een zin met een dalende melodie (Jan spreekt Spaans.) en een zin met een stijgende melodie (Jan spreekt Spaans?).
Experimenten moedertaalsprekers en vreemde taalsprekers
Om te kijken of ‘fouten’ in de melodie en het ritme van vreemde taalsprekers ook leiden tot moeilijkheden in de communicatie met moedertaalsprekers heeft Van Maastricht meerdere experimenten uitgevoerd. Hieruit blijkt dat spraak met foutieve prosodie door moedertaalsprekers intuïtief als meer ‘buitenlands’ wordt beschouwd en dat zij aangeven dat ze deze spraak ook moeilijker te begrijpen vinden dan spraak met correcte prosodie.
Opmerkelijk is echter, dat als we kijken naar hoe snel moedertaalsprekers spraak met correcte en incorrecte prosodie verwerken, er geen verschil gevonden wordt tussen de snelheid waarmee zij beide soorten spraak interpreteren. Dus de ‘foute’ prosodie van een vreemde taalspreker hoeft niet per se te betekenen dat de communicatie met moedertaalsprekers in het gedrang komt.
Noot voor de pers
Lieke van Maastricht promoveert op 9 mei om 16.00 uur in de aula van de universiteit, Warandelaan 2. Titel proefschrift: Second Language Prosody: Intonation and Rhythm in Production and Perception. Promotores: Prof. dr. E.J. Krahmer, Prof. dr. M.G.J. Swerts. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met woordvoerder Tineke Bennema, tel. 06 19678521 of email c.e.bennema@tilburguniversity.edu