Stripverhalen als vindplaatsen van religie
Een spiksplinternieuw stripmuseum in Groningen en in Noordwijk aan Zee, diepgravende recensies van beeldromans in de kwaliteitskranten, succesvolle verfilmingen van Amerikaanse comics in de bioscoop, op Netflix (Preacher) en Disney+ (Moon Knight). Het medium strip staat in de belangstelling en gedijt zowel op het web als in boekvorm, als ‘zevende kunst’ en als entertainment. Minder bekend is de veelzijdige relatie met religie. Godsdienstsocioloog Kees de Groot, die eerder de katholieke achtergrond van Kuifje onthulde, geeft hiervan een systematisch overzicht in een onderhoudende bundel getiteld Comics, Culture and Religion. Faith Imagined.
‘Terwijl er al langer onderzoek wordt gedaan naar religie in films, is dit de eerste publicatie die overtuigend laat zien hoe religies omgaan met strips, maar ook wat strips doen met religie, en hoe strips van betekenis zijn voor rituelen, ethiek en zingeving. Duidelijk wordt dat je niet om strips heen kunt, als je wilt begrijpen hoe religie in de gemediatiseerde wereld van vandaag functioneert’, aldus De Groot. Er komt een uitgebreid palet aan bod met christendom, islam, judaïsme, hindoeïsme, Japanse religies en zoroastrisme. Maar er is ook aandacht voor andere verbeeldingen van ‘het heilige’, zoals in Maus, de veelgeprezen beeldroman over herinneringen aan de Shoah.
Religie en strips verknoopt
Internationale wetenschappers laten in veertien hoofdstukken zien hoe religie en strips met elkaar verknoopt zijn in Europa, India, Iran, Japan en de Verenigde Staten. De bundel opent tamelijk onschuldig met een inhoudsanalyse van strips die worden gebruikt in de kindercatechese, maar schakelt al snel naar een staaltje morele paniek in de Verenigde Staten waar via de site van Fox News een comic over Jezus en een superheld wordt gecanceld. In een bespreking van de beeldroman Habibi wordt betoogd dat er in dit prachtige liefdesverhaal op een wel erg krampachtige manier wordt gepoogd om de Islam een vriendelijker gezicht te geven. Op grond van veldonderzoek in Japan wordt getoond wat de massale bezoeken aan plaatsen die in manga en anime (Japanse strips en animatiefilms) figureren te maken heeft met traditionele pelgrimage. Interviews met volwassen striplezers tijdens de pandemie laten zien hoe strips een plaats hebben in het leven van alledag. Ook wordt stilgestaan bij wat we kunnen leren van strips over religie en cultuur, en hoe strips wel en niet kunnen worden gebruikt in het onderwijs.
De bundel 'Comics, Culture and Religion. Faith Imagined'
Noot voor de pers
De bundel ‘Comics, culture and religion. Faith Imagined’ is verschenen bij Bloomsbury in boekvorm en als e-boek in open access: Bloomsbury Collections - Comics, Culture, and Religion
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Prof. dr. Kees de Groot c.n.degroot@tilburguniversity.edu.