Subsidiariteitsbeginsel als uitgangspunt voor een politieke economie biedt meer respect voor mens en omgeving
In onze tijd van globalisering, digitalisering en klimaatverandering kan het subsidiariteitsbeginsel functioneel zijn voor goed bestuur in een complexe politieke economie. Daardoor kan meer waardigheid van personen en bescherming van kwetsbaren in kleinere kring worden geboden, stelt promovendus Herman Kaiser. Hij promoveert op 3 mei aan Tilburg University. In zijn proefschrift legt Kaiser de verbinding tussen het klassieke denken van Augustinus en het denken over sociale samenhangen in de moderne politieke economie.
De Raad van State adviseerde de regering vorige maand om ook eens te kiezen om iets niet te doen en de maatschappij zelf meer problemen te laten oplossen. Promovendus Herman Kaiser onderzocht vanuit theologische en economische hoek juist die werkzaamheden van groepen in de samenleving, eventueel met steun van de overheid: het subsidiariteitsbeginsel. Het subsidiariteitsbeginsel is onderdeel van het katholiek sociaal denken, waarbij verantwoordelijkheden in principe moeten worden gelaten op het niveau van kleinschalige sociale verbanden. De overheid oefent publiek gezag uit en treedt op als het nodig is in het algemeen belang. Kaiser stelt daarbij vragen over onder welke voorwaarden instituties dan wel invloed mogen uitoefenen op de natuurlijke sociale vrijheden en verantwoordelijkheden van personen en sociale verbanden.
Vervreemding
Subsidiariteit is essentieel voor de ordening van de politieke economie waarin de waardigheid en bestaanszekerheid van de mens en het algemeen belang voorop staat. Het kan als verbindend bestanddeel dienen tussen wetenschappelijke theorieën en sociale filosofieën die willen bijdragen aan de humaniteit van de politieke economie. Kaiser baseert zich onder meer op het gedachtengoed van Augustinus, de brede welvaartstheorie en de sociale encyclieken van de katholieke kerk. Daarbij wordt in het bijzonder ingegaan op de actualiteit van Laudato Si’ en Fratelli Tutti van paus Franciscus.
In een ideale situatie komen de subjectiviteit van de persoon en van de gemeenschap met elkaar overeen. Maar als deze te veel verschillen ontstaat er vervreemding. Mensen raken de natuurlijke verbinding met elkaar kwijt. Samenleving en politieke economie moeten dan zo georganiseerd worden dat de sociale verhoudingen intact kunnen blijven bij de voorziening van publieke goederen of bij het realiseren van schaalvoordelen die sociale welvaart bevorderen.
Promotie
Herman Kaiser promoveert op 3 mei 2023 om 14.00 uur in de aula van Tilburg University. Zijn proefschrift is getiteld: In ordinata concordia: Het subsidiariteitsbeginsel en de geordende eendracht in de politieke economie. Promotoren: prof. dr. P.J.J. van Geest, prof. dr. S.C.W. Eijffinger.
Noot voor de pers
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met persvoorlichter Tineke Bennema, tel. 013 466 4000 of via persvoorlichters@tilburguniversity.edu.