Docent van het Jaar Anke Liefbroer: Zie werken en leren niet los van elkaar

Lang leve leren 3 min. Tineke Bennema

Ook na je studie raak je nooit uitgeleerd. Onze docenten geven graag tips hoe je je verder kunt verdiepen. Anke Liefbroer is universitair hoofddocent godsdienstpsychologie en geestelijke verzorging aan Tilburg University en uitgeroepen tot Docent van het Jaar 2023. In haar onderwijs verbindt ze theorie en inzichten uit onderzoek met de praktijk van geestelijk verzorgers. Haar tip voor een ‘leven lang leren’ is om werken en leren niet los van elkaar te zien, maar meer met elkaar in contact te brengen. Ze denkt daarbij aan drie mogelijkheden.

dr. Anke Liefbroer
Universitair hoofddocent godsdienstpsychologie en geestelijke verzorging

Studeren om daarna een leven lang te werken
"Toen ik ging studeren, deed ik dat direct na de middelbare school. De meeste studiegenoten waren, net als ik, begin twintig toen we afstudeerden. We startten met het opdoen van veel theoretische kennis. Hoewel ik dit op zichzelf interessant vond, was me niet altijd duidelijk wat ik daar in de praktijk aan zou hebben. Ik kon me destijds ook nog weinig voorstellen bij hoe het zou zijn om in de praktijk aan het werk te zijn. In het laatste half jaar van de master liepen sommigen, onder wie ikzelf, een aantal maanden stage op de werkvloer, om na afstuderen op zoek te gaan naar een baan waarin we (hopelijk) lange tijd aan de slag zouden gaan.
Velen krijgen zo pas na de studie een beter beeld van de praktijk, terwijl de theorie dan al lang geleden aan bod is gekomen. Ik denk aan drie manieren waarop je dit gat tussen theorie en praktijk kleiner zou kunnen maken."

Werk en studie meer met elkaar verbinden in onderwijs

"In het onderwijs maak ik regelmatig gebruik van praktijkvoorbeelden om theoretische kennis te illustreren en te laten zien hoe je de theorie in de praktijk zou kunnen toepassen of hoe deze je helpt om de situatie beter te begrijpen. Of ik laat zien hoe ik, of collega-onderzoekers, vraagstukken die opkomen in de praktijk door middel van onderzoek probeer te beantwoorden.

Wat daarbij helpt is dat een deel van mijn onderwijs plaatsvindt binnen masteropleidingen die twee of drie jaar duren. In de driejarige master Theologie, en in de nieuwe tweejarige master Geestelijke Verzorging, lopen studenten in hun tweede jaar stage. In een vak dat parallel aan deze stage gegeven wordt, vraag ik studenten om zelf met casussen te komen en de theorie hierop toe te passen. Op die manier probeer ik nog concreter verbinding te leggen tussen de theoretische kennis die studenten in de opleiding opdoen en de praktijk op de werkvloer."

Leren en onderzoeken terwijl je werkt

"Veel van mijn onderzoek richt zich op het vakgebied van geestelijk verzorgers. Dat zijn professionals die begeleiding bieden bij zingeving en levensbeschouwing, bijvoorbeeld in ziekenhuizen, de krijgsmacht of in gevangenissen. De laatste jaren is er in dit vakgebied groeiende aandacht voor onderzoek naar en vanuit de praktijk. Zo namen bijvoorbeeld ruim 60 geestelijk verzorgers deel aan het Case Studies Project; een project waarbij geestelijk verzorgers op gestructureerde wijze een casus uit hun eigen praktijk beschreven en daar in groepen over uitwisselden. Zij werden in dat project geestelijk verzorger-onderzoeker. Mijn collega Niels den Toom liet in zijn promotieonderzoek onder andere zien hoe deze vorm van onderzoek bijdraagt aan het beter leren verwoorden van de eigen professionele identiteit en de theorie die aan het werk ten grondslag ligt. Dit project vind ik een mooi voorbeeld van hoe je, als je eenmaal aan het werk bent, kunt (blijven) leren en ontwikkelen én tegelijk bij kunt dragen aan theorievorming via onderzoek."

Ook bij professionals die postacademisch onderwijs komen volgen, merk ik hoe zij hun eigen werkervaring in verbinding brengen met de theorie

Nooit te oud om te leren

"Een derde manier om theorie en praktijk met elkaar te verbinden, zie ik als ik naar mijn studenten kijk. Veel van hen gaan op latere leeftijd theologie studeren, omdat ze geestelijk verzorger, docent levensbeschouwing of pastoraal werker willen worden, of omdat ze zich willen verdiepen in iets nieuws. Hun werkervaring is een verrijking voor het onderwijs, omdat ze zelf praktijkvoorbeelden kunnen geven en hun (vaak jongere) medestudenten een beter beeld kunnen geven van hoe het is om in de praktijk aan de slag te zijn. Ook bij professionals die postacademisch onderwijs komen volgen, merk ik hoe zij hun eigen werkervaring in verbinding brengen met de theorie. In de cursussen leren ze nieuwe theorieën om hun ervaringen te duiden en hun praktijk te verbeteren."